Blauwe ster - Jan Guillou

De nieuwe generatie Lauritzen treedt naar voren. In het centrum staat de oudste dochter Johanne, die in het begin van de oorlog als koerier voor het Noorse verzet werkte. Nu bevindt ze zich in Stockholm, in de illegale wereld van spionage, bedrog en verraad, gerekruteerd door de Britse spionageorganisatie SOE - haar codenaam is Blauwe Ster. Johanne wordt bevorderd tot kapitein in het Britse leger. Na een reeks spectaculaire sabotageacties krijgt ze de verantwoordelijkheid over de grootste en belangrijkste operatie: om de Noorse joden te helpen ontkomen aan de Holocaust.

Intussen verricht haar jongere zus Rosa niet minder riskant werk voor de militaire inlichtingendienst, waarmee hun zusterschap zwaar op de proef gesteld wordt.

**

Blauwe ster is het vijfde deel in De Grote eeuw-serie van de populaire Zweedse schrijver Jan Guillou. Het verhaal speelt net als in De kop in het zand tijdens de tweede Wereldoorlog en verloopt gelijktijdig maar nu wordt het verhaal verteld van de oudste dochter van Lauritz, Johanne. In deel 4 wist je al dat ze spionagewerk deed maar nu krijgen we het hele verhaal te horen. De rest van de familie komt slechts sporadisch aan bod op haar jongere zus Rosa na.

Jan Guillou werd bekend met zijn dertiendelige spionagereeks Coq Rouge met agent Hamilton en waar er ook wel wat verfilmingen van zijn geweest, slechts vijf boeken uit de serie werden echter naar het Nederlands vertaald. In Blauwe ster kruipt hij dus terug in de wereld van de spionage. Het was interessant om eens te lezen hoe dit allemaal zo een beetje in zijn werk ging, ik ben immers niet bekend met zijn eerdere werk en ook spionage komt weinig op mijn pad.

Het is een historische roman en dit zul je duidelijk geweten hebben in dit boek. De auteur heeft, of zo lijkt het toch, historische gebeurtenissen als basis genomen voor dit verhaal en daarrond heeft hij dan het personage Johanne rond gebouwd. Vaak lees je een bijna uitsluitend geschiedkundig verslag dat met momenten zelfs kurkdroog is. En dan gebruikt hij ook nog een rare constructie om toch maar het hele historische verhaal verteld te krijgen. De zus van Johanne werkt bij de inlichtingendienst en Guillou laat Johanne en Rosa soms samenkomen in een gesprek waarin ze beiden maar vooral Johanne hun verhaal vertellen. Het komt geforceerd over en het verhaalelement is er bijna volledig uitgetrokken. Bij Rosa heeft hij er dan een romantische verhaallijn in gestopt die voor het verhaal weinig om het lijf heeft. Ook wat betreft personages stelt het boek teleur.

De gebeurtenissen die de auteur verhaalt, zijn wel niet van de minsten, gruwelijk en walgelijk. Nu weten we allemaal heel duidelijk van de Holocaust en de massamoorden, van de deportaties en de kampen. Guillou brengt in het verhaal ook dat het voor de bevolking aan de Duitse kant niet duidelijk was wat er in feite allemaal gebeurde, zij werden onwetend gehouden over al deze gebeurtenissen en werden bestookt met Duitse propaganda. Ook dit was interessant om te lezen, daar sta je niet zo bij stil.

Literair gezien was er precies toch ook een en ander mis in dit boek. Er waren zinsconstructies die niet klopten, ik kan echter niet beoordelen of dit eventueel een vertaalkundig probleem is of de schrijver het inderdaad zo beoogde. Gesprekken die gevoerd werden, stonden soms wel tussen aanhalingstekens en dan weer niet, ook gedachten waren soms niet te onderscheiden van gesprekken of van de verhaallijn. Taalkundig was het een moeilijk te duiden boek.

Blauwe ster is een minder boek tot nog toe in de reeks, op het slechte af zelfs. Het historische primeerde en er was weinig verhaal te bespeuren als in een roman of thriller. Ook al werden er interessante dingen verteld, het bleef een redelijk saai boek dat hoegenaamd geen of toch weinig spannende elementen bevatte. Een omgekeerde opzet zou misschien beter hebben uitgedraaid, een verhaal vertellen met daarin geschiedkundige feiten verwerkt. Niet hier dus. Spijtig en een gemiste kans.

Eerder: Bruggenbouwers, Dandy uit het noorden, Tussen rood en zwart, De kop in het zand

Uitgeverij: Prometheus (2016) - 352 blz.

Oorspronkelijke titel: Blå Stjärnan

Vertaling: Bart Kraamer

Klein klein kleutertje - M.J. Arlidge

De wraak van een gekwetste vrouw zal genadeloos zijn...

Vroeg in de ochtend wordt het lichaam van een vrouw gevonden. Ze ligt half op het landweggetje en het lijkt een tragisch ongeluk. Als Helen Grace op de plaats des onheils arriveert is het voor haar meteen duidelijk dat het om een koelbloedige moord gaat. Maar waarom deze vrouw – een liefhebbende echtgenote en zorgzame moeder – het slachtoffer is, is een raadsel.

Niet veel later wordt er in het winkelcentrum een apotheker gedood, terwijl hij nog klanten in zijn zaak had. Waarom worden er getuigen levend achtergelaten door de moordenaar? Helen moet al haar kennis van het misdadige brein in de strijd gooien, wil ze achter de identiteit van de dader komen voordat er nog een slachtoffer valt.

**

Dit is de zevende in de Helen Grace-reeks van M.J. Arlidge en het is weer net zo filmisch geschreven als de vorigen, niet zo verwonderlijk voor een schrijver van scenario's voor films en series.

De auteur heeft de plotstijl uit eerdere boeken aangehouden en dus zijn er vele korte hoofdstukken. Nu is er telkens een tijdsaanduiding bovenaan en in totaal hebben we het hier dan over het verloop van slechts één enkele dag. Het tempo ligt hoog en het is spannend. Afwisselend zijn er hoofdstukken vanuit het perspectief van de moordenaar en van het rechercheteam.

Het boek moet het volledig hebben van spannende actiescènes en een race tegen de klok, het gaat enorm snel. Verrassend is het echter niet en van originaliteit is ook al helemaal geen sprake, ook nu weer heb je het gevoel dat je het allemaal al eens gelezen hebt.

Van uitdieping van de karakters is ook al niet veel sprake, van de weerkerende personages kan je dit nog begrijpen maar de andere personages bleven ook erg oppervlakkig en eenvoudig. Het verhaal zelf mankeert trouwens ook diepgang, op zich hoeft dit geen probleem te zijn maar in combinatie met de eerder aangehaalde minpuntjes is dit funest voor wat je van een goede thriller verwacht.

Brigadier Joanne Sanderson probeert heel het verhaal lang in de gunst te komen van Helen Grace, haar meerdere, maar ze blijven in een soort van conflict met elkaar tot aan het einde van het boek. Helen heeft het moeilijk om in haar team te passen na haar ervaringen uit het vorige boek. Deze twee elementen komen zo vaak ter sprake dat het begint te irriteren, dit komt een goede leeservaring ook weer niet ten goede.

Klein klein kleutertje is een spannend en vlot lezend boek dat in no-time uit is maar de lezer wordt er niet in meegezogen en het is uiteindelijk toch een teleurstellend verhaal. Het is misschien wel eens tijd voor een nieuw concept, wat meer uitdieping zou al een heel verschil maken.

Eerder: Iene miene mutte, Piep zei de muis, Pluk een roos, Klikspaan, Naar bed naar bed, Wie niet weg is

Uitgeverij: Meulenhoff (2018) - 348 blz.

Oorspronkelijke titel: Love Me Not

Vertaling: Harmien Robroch

Het proces van Sören Qvist - Janet Lewis

Een opzienbarende rechtszaak zorgt voor opschudding in een klein gehucht op Jutland. De geliefde dorpspredikant Sören Qvist moet voor de rechter verschijnen. Hij zou in een opwelling van woede zijn met iedereen ruziënde knecht Niels om het leven hebben gebracht. Niemand in het dorp acht deze man Gods tot een dergelijk misdrijf in staat, al stapelen de aanwijzingen zich op. De predikant is ervan overtuigd dat hij de moord niet op zijn geweten heeft, en vraagt zich af waarom God hem niet meer in bescherming neemt.

In dit klassieke meesterwerk wekt Janet Lewis een volledige dorpsgemeenschap vol gedenkwaardige personages tot leven en stelt ze de vraag: wat brengt een mens ertoe om zijn geloof te verkiezen boven zijn eigen leven?

****

Janet Lewis (1899-1998) was een Amerikaanse schrijver en dichter met een indrukwekkend oeuvre waaraan ze meer dan zestig jaar werkte. Haar trilogie over waargebeurde en beruchte Europese rechtszaken in de zeventiende eeuw wordt gezien als haar meesterwerk. Dit is het tweede werk en is gebaseerd op een legendarische rechtszaak uit 1625 in Denemarken. Een straat in het dorpje Vejlby waar predikant Sören Qvist woonde, draagt zelfs zijn naam.

Het verhaal begint bij de aankomst van een armoedige, sjofele, invalide en zelfs stinkende man die wil weten of Morten Bruus nog leeft. Hij beweert dan dat hij diens broer Niels is, de man die Sören Qvist zou vermoord hebben en waarvoor hij berecht en veroordeeld is. Sörens voormalige huishoudster Vibeke, dominee Juste Pedersen en rechter Tryg Thorwaldsen worden erbij geroepen en proberen uit te maken of de bedelaar wel degelijk Niels Bruus zou kunnen zijn, want dit zou willen zeggen dat Sören Qvist onschuldig was.

En dan schakelen we ineens 20 jaar terug in de tijd en begint het verhaal van het moment dat Niels bij de dominee komt werken tot aan diens veroordeling. Lewis deed dit nogal abrupt en het was niet dadelijk duidelijk in welke tijdzone je zat maar verder houdt ze gewoon het chronologische vervolg aan.

Janet Lewis slaagt er heel erg goed in om levensechte personages neer te zetten die consequent hun weg volgen. Sören Qvist is een heel intrigerend personage en hij wordt door de hele gemeenschap gewaardeerd. Hij is nochtans niet altijd even vreedzaam en daar worstelt hij zelf heel erg mee. En deze eigenschap leidt dan later tot de gebeurtenissen in het jaar 1625.

De morele vragen waar de predikant mee worstelt zijn van alle tijden en zijn dus nog steeds actueel, daarom dat dit verhaal nog even vlot en goed leest bijna 80 jaar na het schrijven ervan. Want het is inderdaad al driekwart eeuw geleden dat het boek verscheen. Je kan gerust zeggen dat Janet Lewis tijdloze boeken schrijft en dat ze een krak is in het weergeven van de toenmalige tijdsgeest, voor zover we dat natuurlijk kunnen beoordelen. Het boek spreekt in ieder geval nu nog erg aan, verantwoordelijkheid, liefde en geloof zijn dan ook universele thema's.

De plot is knap opgebouwd, je kan goed volgen hoe de predikant door zijn persoonlijke worstelingen en aanvullend zijn gedrag dan toch beschuldigd kan worden. Het was ook een boeiend verhaal en Lewis weet je aandacht absoluut vast te houden, af en toe een goede plotwending helpt daarbij. Maar ze gebruikt ook geen woord teveel en wat ze schrijft heeft een functie in de plotopbouw, knap.

Het is alleszins een zéér fascinerend verhaal dat Janet Lewis hier brengt maar het is ook de manier waarop ze het verhaal vormgeeft dat indruk maakt. Ze beroert de lezer met haar levensechte personages en weet te raken. Je vraagt je af waarom ze niet bekender is geworden.

Eerder: De vrouw van Martin Guerre

Uitgeverij: Cossee (2021) - 301 blz.

Oorspronkelijke titel: The trial of Sören Qvist (1947)

Vertaling: Paul van der Lecq

Drie vrouwen - Anders Roslund

Vertrouw op mij

Het gaat goed met inspecteur Ewert Grens. Een fantastisch jongetje noemt hem ‘opa’ en voor het eerst in dertig jaar is er een vrouw voor wie hij zich netjes wil kleden. Hoe kan dit omslaan in een nachtmerrie van dodelijke injecties, ontvoeringen en slaven- en orgaanhandel? En waarom leidt dat tot de moord op iemand die dicht bij Ewert staat?

***

Anders Roslund schreef reeds heel wat misdaadromans, in samenwerking met Thunberg schreef hij twee boeken met diens waargebeurde verhaal, maar vooral Hellström was zijn partner in crime. Samen schreven ze 7 boeken waaronder nog 2 boeken in de Drie-reeks. Na het overlijden van Hellström ging Roslund alleen verder in de serie en dit is boek 6 hiervan. Roslund was misdaadjournalist en is nu één van de beste Zweedse misdaadauteurs, zijn werk werd met talrijke prestigieuze internationale prijzen bekroond.

Ook dit boek is weer gestoeld op een maatschappelijk thema en niet van de minste, vrouwen- en orgaanhandel. In het boek werd regelmatig verwezen naar een eerder boek dat Roslund schreef met Hellström, namelijk Kluis 21. Het is een soort van vervolg, nu wil het dat ik Kluis 21 nog niet las maar wel de verfilming ervan zag, de miniserie Box 21, op die manier was ik ook mee met het verhaal, toch een aanrader om op de hoogte te zijn van dit boek of filmserie. Dat dit boek verfilmd is, kan ik me levendig voorstellen, Drie vrouwen is zéér filmisch geschreven en schreeuwt er ook om. Het thema is wraakroepend en gruwelijk, de onbewogenheid en harde houding van de vrouwenhandelaars is het kwaad zelve, gelukkig zijn er zeer gedreven mensen die zich in de strijd werpen ondanks het feit dat het uitzichtloos is. Wat deze vrouwen wordt aangedaan, roept walging op en de auteur heeft zich niet ingehouden in zijn verhaal, een zwakke maag hebben als lezer is absoluut een nadeel.

De plot zit goed in elkaar en de wendingen volgen elkaar in sneltreintempo op, en zo leest het boek ook, spanning troef. De korte hoofdstukken en eenvoudige schrijfstijl helpen hierbij alsook het ontbreken van psychologische en maatschappelijke duiding. Het boek leest als een spannende film en daar is niks mis mee maar voor meerwaarde ben je hier echter aan het verkeerde adres. De lezer laat ook al vlug zijn oog vallen op de mysterieuze vrouwenhandelaar die alle touwtjes in handen heeft en de auteur bevestigt dit niet zoveel later. 

Drie vrouwen is een goed en spannend boek maar jammer genoeg niet zo origineel of verrassend. Het leest echter wel heel erg goed, als een zeer spannende film en dat leesplezier hebben we dan toch weer gehad.

Eerder: Drie uur, Drie dagen, Drie jaar

Eerder van Roslund & Hellström: De uitlevering, Vaderwraak, Drie seconden, Drie minuten
Eerder van Roslund & Thunberg: Made in Sweden, Bloedbroers

Uitgeverij: De Geus (2022) - 492 blz.

Oorspronkelijke titel: Litapåmig

Vertaling: Ron Bezemer

Ik moest doodgaan om mezelf te genezen - Anita Moorjani

Mijn spirituele genezing van kanker

In dit indrukwekkende boek vertelt Anita Moorjani hoe haar lichaam het jarenlange gevecht tegen kanker aan het verliezen was. Terwijl haar organen er een voor een mee stoppen en Anita in een coma wegzakt, krijgt ze een buitengewone bijna-doodervaring waarbij ze haar leven en de negatieve patronen die voor haar ziekte hadden gezorgd in alle helderheid doorziet. Volkomen onverwacht komt Anita weer uit de coma en blijkt dat de kanker volledig uit haar lichaam verdwenen is. Een paar weken later kan ze het ziekenhuis verlaten en wordt het haar duidelijk dat ze dit opmerkelijke verhaal met de wereld moet delen. In dit boek beschrijft ze haar inzichten en ervaringen over ziekte, negatieve gedachten, gezondheid, liefde en genezing.

Anita Moorjani kreeg in 2002 kanker en belandde in 2006 in een coma die ze onmogelijk kon overleven volgens de wetenschap. En toch ontwaakte ze 30 uur later en genas volledig in amper enkele weken tijd. Het veranderde haar leven volledig. Ik moest DOODGAAN om mezelf te GENEZEN titelt het boek waarin ze haar hele verhaal uit de doeken doet.

In drie delen beschrijft ze hier haar verhaal. In het eerste deel, Op zoek naar de juiste weg, beschrijft ze haar leven vanaf haar geboorte, hoe ze opgroeide, haar man ontmoette en trouwde, ziek werd en uiteindelijk op 2 februari 2006 in coma raakte nog voor ze de kliniek bereikte. Het is niet alleen een verhaal van feiten maar ze vertelt voornamelijk hoe ze alles beleefde, wat er in haar omging en wat ze ziet als de oorzaken van haar ziek-worden.

Mijn reis naar de dood... en weer terug is het tweede deel waarin ze haar weg vanaf haar coma tot dit boek beschrijft. Er is uiteraard ruim plaats gemaakt voor haar bijna-doodervaring (BDE) en haar genezing, maar ook het leven daarna tot de persoon die ze nu is en hoe ze dit boek heeft kunnen schrijven. Dat kwam vooral doordat ze kennismaakte met Wayne W. Dyer, een Amerikaanse psychotherapeut die vele zelfhulpboeken schreef en uitermate geïnteresseerd raakte door Moorjani's verhaal, hij schreef trouwens ook het voorwoord van dit boek. Hij vond dat de wereld kennis moest maken met haar verhaal en zorgde ervoor dat haar boek gepubliceerd werd, de juiste mensen op de juiste tijd en plaats.

In deel drie, Wat ik heb leren inzien, vertelt ze dan wat haar leven, ziek-zijn, de bijna-doodervaring en haar genezing haar geleerd hebben en welke inzichten ze opdeed. Dit is een meer theoretischer deel als je dit al zo mag bestempelen.

Anita Moorjani heeft haar verhaal heel erg boeiend gebracht en het leest enorm vlot. De liefde straalt van het boek af en je kan niet anders dan geïnspireerd raken door haar verhaal, het is wetenschappelijk gezien ook een echt wonder wat haar overkwam. Het is zo een boek dat je ráákt, Moorjani geeft haar rust en liefde door aan de lezer, of je nu wil of niet. Ik moest doodgaan om mezelf te genezen is één van de meer inspirerende spirituele boeken die ik ooit las. Een aanrader!

Ik geloof dat de grootste waarheden van het universum niet daarbuiten liggen, in de studie der sterren en planeten. Ze liggen diep in onszelf, in de grootsheid van ons hart, onze geest en ziel. Pas als we begrijpen wat hierbinnen is, kunnen we begrijpen wat daarbuiten is.

Eerder: Wat als dit de hemel is?

Uitgeverij: Unieboek | Het Spectrum (2012) - 304 blz.

Oorspronkelijke titel: Dying to be me

Vertaling: Marja de Bruijn

Uurwerk - Ane Riel

De tijd tikt voor Alma. Elke dag, alsof het haar laatste is, windt ze de staande klok op die haar door decennia van verdriet en vreugde heeft begeleid. Sommige van haar herinneringen probeert ze te verdringen, maar met name de gedachten aan haar overleden man, de horlogemaker Otto, verstoren haar gemoedsrust. Wat is er met Otto gebeurd? Alma kent de waarheid, maar waarom kan ze zich die dan niet herinneren? Er is nog veel waarmee Alma in het reine zal moeten komen voordat haar leven ten einde is.

Een onverwachte ontmoeting met een kleine jongen en de vriendschap die daaruit voortspruit geven haar leven een nieuwe impuls. Intussen maken de duisternis en kou van de winter plaats voor het licht en de warmte van de lente. Het is duidelijk dat Alma’s leven nog niet voorbij kan zijn.

Uurwerk is een liefdevol portret van iemand die probeert een lang leven een vreedzaam einde te geven. Maar als leven, dood en tijd een loopje met je nemen, wordt dat er niet eenvoudiger op.

****

Ane Riel is een Deens schrijfster van misdaadromans, in 2015 brak ze internationaal door met Hars dat in de prijzen viel. Uurwerk is haar derde Nederlands vertaalde werk.

Haar onderwerpen zijn op zijn zachtst gezegd speciaal te noemen en dus nu ook. In Uurwerk speelt tijd een grote rol. Alma is een oude vrouw en haar lichaam en geest kunnen niet altijd meer even goed mee. Haar man is er niet meer en ze moet zichzelf proberen te redden, helemaal op haar eentje. Maar tijd heeft ze, de ene dag lijkt helemaal op de andere. Ze heeft haar vaste routines die haar houvast geven en zo kijkt ze ook vaak door het raam vanuit haar keuken. En onverwachts loopt er ineens een jongen met zijn hond voorbij, elke dag.  Alma begint te dromen van contact en uiteindelijk lukt het haar.

Ondertussen mijmert Alma over haar leven, hoe ze haar man leerde kennen, over hun onderlinge relatie en die met anderen, heel haar leven passeert de revue. In het begin lijkt ze een eenvoudig leven gehad te hebben maar langzaamaan kom je te weten dat er zich toch wel wat tragische gebeurtenissen hebben voorgedaan. Je begint haar in je hart te sluiten, je kan niet anders.

De schrijfster bouwt het verhaal in crescendo-stijl op, het is een roman maar toch wordt de spanning naar het einde toe om te snijden, wat is daar in hemelsnaam gebeurd? Het verhaal blijft lang in nevelen gehuld, mysterieus. Helemaal in het begin van het boek ligt ze een klein tipje van de sluier op maar op zo een manier dat je het helemaal niet kan plaatsen. Een groot eerste deel leer je Alma dan kennen en ook haar man via haar overdenkingen. De kleine jongen komt dan in haar leven en brengt vreugde in haar eenvoudige leven.

Ane Riel heeft de plot fantastisch goed opgebouwd en verrassend. Het boek leest trouwens als een trein ook al is het een 'traag' boek, een boek met 'tijd'. Ze voert mooie personages ten tonele en het boek heeft een liefdevolle uitstraling. Mooi gedaan.

Uurwerk is een mooi en tegelijk krachtig boek, een spannende roman die inhoudelijk één en ander te vertellen heeft en waar je je gedachten aan kan wijden. Riel heeft een prachtig beeld geschetst van een dementerende oude vrouw die veel liefde in zich heeft. Boeiend en mooi verhaal met humor.

Eerder: Hars, Beest

Uitgeverij: Prometheus (2022) - 239 blz.

Oorspronkelijke titel: Urværk

Vertaling: Kor de Vries

Een feestmaal voor kraaien - George R.R. Martin

De Zeven Koninkrijken zijn verdeeld...

Met de dood van Robb Stark is de opstand van het noorden in één klap een halt toegeroepen. Stannis en zijn leger zijn noodgedwongen ingetrokken bij de Nachtwacht. Achter de Muur loert echter een onheilspellende vijand... En op de IJzerlanden heeft een nieuwe, wrede koning de plaats ingenomen van Balon Grauwvreugd.

In het zuiden is Koningslanding nog altijd niet hersteld van de dood van de monsterlijke kindkoning Joffry en diens grootvader, Tywin Lannister. Cersei heeft de IJzeren Troon in haar macht, maar het is de vraag voor hoelang. De schulden van het rijk lopen op, en oude en nieuwe vijanden dienen zich aan...

***

Een feestmaal voor kraaien is het vierde boek in de reeks Het lied van ijs en vuur maar het vijfde deel.

Het boek is opgebouwd volgens de vorige boeken en daar zal in de volgende boeken ook geen verandering in komen veronderstel ik. Elk hoofdstuk draagt de naam van één van de personages en vertelt het verhaal vanuit diens oogpunt. In dit boek sluiten de verschillende hoofdstukken dikwijls op elkaar aan zodat het begonnen verhaal verdergaat in dezelfde setting maar vanuit een ander perspectief dus. Alle personages komen in dit boek echter niet aan bod of slechts even, zo horen we niet over Daenerys en haar draken, Jon Sneeuw en zelfs Tyrion ontbreekt. De auteur vermeldt het uiteindelijk ook in zijn nawoord, het boek werd wéér te dik en hij besloot dus om zich in dit boek te focussen op Koningslanding en haar personages. De rest van de personages en de gebeurtenissen langs de Muur en aan de overkant van de zee, zouden dan in het volgende boek terechtkomen, Een dans met draken. Het valt wel degelijk op tijdens het lezen dat je verschillende personages mist, je krijgt immers een voorkeur en Tyrion bijvoorbeeld was zo een personage dat ik miste.

Dit boek is wat betreft verhaallijnen een iets of wat minder boek, er gebeuren weinig verrassende dingen en het verhaal verloopt over het algemeen vrij rustig. Aan het einde is er dan echter weer wel een belangrijke wending. Niettemin ben je benieuwd naar het volgende boek en dan vooral naar de personages die hier missen en zonder wie de serie niet compleet is.

George Martins schrijfstijl blijft wel goed en hij weet er regelmatig humor in te steken. En dat hij het overzicht blijft behouden met deze hoeveelheid personages blijft bewonderenswaardig. In dit boek geeft hij tussendoor zelfs al eens een resumé van personen binnen één familie. Zijn aandacht voor detail had echter iets minder mogen zijn zodat het boek wat minder dik was geworden. En toch kijk je uit naar het vervolg, deze serie leest echt wel verslavend.

Eerder: Het spel der tronen, De strijd der koningen, Een storm van zwaarden #1, Een storm van zwaarden #2

Uitgeverij: Luitingh-Sijthoff (2006) - 739 blz. (740 - 803 appendix)

Oorspronkelijke titel: A Feast for Crows

Vertaling: Renée Vink