De lange adem van bomen - Peter Wohlleben

Hoe bomen leren om te gaan met klimaatverandering en hoe dat ons kan redden

Kunnen bomen dingen leren? Kunnen ze hun gedrag aanpassen aan stijgende temperaturen en droogte, en er zo voor zorgen dat ze overleven? Geven ze hun ervaringen en kennis misschien zelfs door aan hun nageslacht om dat beter op de opwarming van de aarde voor te bereiden?

De klimaatverandering is alleen niet het enige waar de bomen last van hebben. Het bos wordt vooral bedreigd door de ingrepen van de mens...

Peter Wohlleben is een uitgesproken pleitbezorger voor een ecologisch en economisch duurzaam bosbeheer. In 2015 kwam hij wereldwijd in de belangstelling door zijn debuutboek Het verborgen leven van bomen en ondertussen liggen er al verscheidene boeken van hem in de winkelrekken. Hij heeft een eigen academie opgericht in de Eifel in Duitsland, zijn heimat, waar lezingen, workshops en meer worden gegeven met als centrale gast 'de boom'.

Doorheen zijn ervaringen als boswachter heeft hij een heel andere visie gekregen op bos en het beheer er van en alles is gestoeld op wetenschappelijke onderzoeken en zijn eigen ervaringen. Het kon dan ook niet anders dan dat hij in het vaarwater van bosbedrijven en de bosindustrie terecht is gekomen en met deze in het politiek beleid.

In drie delen gidst hij ons door de wereld van de bomen en hun vermogen en kunnen in relatie tot het klimaat. In zijn andere boeken wordt al uitgebreid beschreven hoe bomen communiceren maar zelfs ook zorgen voor elkaar en in het eerste deel de wijsheid van de bomen, schetst hij hoe dit vermogen werkt toegespitst op de klimaatcrisis.

Deel twee is de onwetendheid van de bosbouw, hier beschrijft hij het falen van de huidige manier van bosbeheer dat meestal ingegeven wordt door economische belangen. Hij haalt een aantal van de argumenten van deze houtindustrie onderuit. Hij trekt zoals in al zijn boeken van leer tegen de monoculturen en dan spreken we meestal over naaldbomen. Als je zelf eens wat rondkijkt, zie je dat het inderdaad vaak deze bomen zijn die het loodje leggen. Er zijn verschillende redenen waarom dit zo is en ze versterken elkaar dan nog. Wohlleben legt dit schitterend uit aan de hand van studies en onderzoeken, anekdotes en ware verhalen en wat hij zelf ziet en ervaart, zelfs in zijn eigen gebied in de Eifel.

In het derde deel het bos van de toekomst, schetst hij de perspectieven die er ondanks alles toch nog zijn, hij benadrukt doorheen het boek wel steeds dat het nú het moment is om actie te ondernemen. Daar verstaat hij dus onder dat we het bos met zijn zelfregenererend vermogen best voor zichzelf laten zorgen (deel 1) aangezien dat het huidige bosbeheer faalt (deel 2) en we dit dus nu toch wel best niet meer toepassen. Hier moeten we onmiddellijk denken aan Einstein en zijn definitie van waanzin: steeds hetzelfde blijven doen en dan een ander resultaat verwachten.

De lange adem van bomen is een fascinerend boek waarin je enorm veel te weten komt over de werking van bossen en dat dan nog eens zeer toegankelijk geschreven is. Het benadrukt de noodzaak van het zorgdragen voor bomen en het bos aangezien zij onlosmakelijk verbonden zijn met de mensheid, toch als wij deze planeet willen blijven bevolken. Het bos komt terug. Het zou alleen mooi zijn als wij er dan ook nog zijn!

Eerder: Het verborgen leven van bomen, De tuin, De geheime band tussen mens en natuur

Uitgeverij: A.W. Bruna (2022) - 226 blz.

Oorspronkelijke titel: Der lange Atem der Bäume

Vertaling: Bonella van Beusekom

Doodsangst - Peter James

Kapster Lorna Belling wordt dood aangetroffen in haar bad. Inspecteur Roy Grace ontdekt al snel dat de lijst potentiële verdachten lang is. Is het haar man, tegen wie Lorna onlangs aangifte deed wegens huiselijk geweld? Of haar minnaar, eveneens een man met gewelddadige trekjes? Maar deze zaak is niet de enige uitdaging voor Roy Grace. Hij is er recent achter gekomen dat hij de vader is van de tienjarige Bruno. Een jongen die hij nu voor het eerst gaat ontmoeten.

***

Peter James heeft met Doodsangst zijn 13e Roy Grace-thriller afgeleverd, de drie volgenden zijn nog niet vertaald. Ondertussen heeft hij nog enkele op zichzelf staande boeken geschreven ook.

De auteur schrijft meestal in een zeer spannende stijl met heel wat actie en dit was hier ook het geval maar echter meer naar het einde toe. Het verhaal startte nog vóór Lorna haar dood vond en je weet al door de verschillende vertelperspectieven dat haar dood voor verwarring zal zorgen bij het rechercheursteam. Er duiken verschillende verdachten op en het motief blijft onduidelijk, alleszins voor het team, de lezer weet immers meer. De uiteindelijke dader blijft in het verborgene tot aan de laatste actiescènes maar ook hier kan de lezer weten in welke richting gezocht moet worden.

En dan zijn er nog de ontwikkelingen in het privé-leven van Roy Grace, dit deel is echter miniem en bleek uiteindelijk minder interessant om te lezen. Ook in zijn vorige boeken vond ik het al geen meerwaarde en zelfs irritant met momenten maar dat dit verhaal nog niet ten einde is voel je wel doorheen deze stukjes.

Het boek heeft een goede plot en de auteur zorgt af en toe voor verrassende wendingen in het verhaal. Zijn op spanning gerichte schrijfstijl zorgt ook nu voor leesplezier ook al kwam dit hier wat traag op gang, en de humor in de dialogen is zeker te appreciëren. Een goed boek maar niet één van zijn beste.

Eerder: Op sterven na dood, Ten dode opgeschreven, Doodskus, Dodemansrit, Perfectie, Schijndood, Doodsklok, Als de dood, Tot in de dood, Dodelijke affaire

Uitgeverij: De Fontein (2018) - 377 blz.

Oorspronkelijke titel: Need You Dead

Vertaling: Lia Belt

Dandy uit het noorden - Jan Guillou

Dandy uit het noorden vertelt het verhaal van het jonge bouwkundige genie Sverre en zijn eerste liefde, een Engelse bouwkundestudent, in de eerste decennia van de twintigste eeuw. Na het afronden van hun studie verhuizen de twee naar Wiltshire, in het zuiden van Engeland, waar het leven minder idyllisch blijkt te zijn dan Sverre had gehoopt. De inmiddels overleden vader van Sverres geliefde, Lord Manningham, heeft niet alleen zijn titel, maar ook de verantwoordelijkheid over zijn enorme landgoed nagelaten aan zijn enige erfgenaam.

Terwijl Londen nog steeds in de greep is van het proces tegen Oscar Wilde, mengen de twee dandy's zich met bohemiens en kunstenaars, onder wie de excentrieke leden van de Bloomsbury-groep. Maar zij weten nog niet dat er weldra een oorlog zal uitbreken die Sverres onschuldige wereld vol schoonheid en kunst voorgoed zal veranderen.

***

Zweedse auteur en journalist Jan Guillou heeft met dit boek het tweede in de reeks De grote eeuw geschreven, het is zelfstandig te lezen alhoewel het wel fijn is als je het eerste al gelezen hebt. Het is een weergave van al wat er in deze eeuw gebeurt en hij heeft dit gedaan aan de hand van het fictieve verhaal van drie broers. Dit deel behandelt de jaren 1901 tot 1919 en loopt dus gelijk met het eerste boek, maar waar Bruggenbouwers over de twee broers, Lauritz en Oscar gaat, lezen we hier het wedervaren van de derde broer Sverre in Engeland.

Het is iets helemaal anders, het voornaamste thema is ditmaal 'de liefde die haar naam niet durft te zeggen' oftewel homofilie en dat was helemaal niet vanzelfsprekend in die tijd, integendeel, en de aanloop naar en het uitbreken van de Grote Oorlog was al helemaal geen hulp. Guillou schetst de historische gebeurtenissen op een sublieme wijze in het verhaal zonder dat het als een geschiedenisles overkomt. Het gebruikmaken van een fictief verhaal alsook verzonnen personages zijn een geweldige manier om geschiedenisfeiten realistisch weer te geven én de lezer gekluisterd te houden zonder saai te zijn. De lezer kan zichzelf dan nog verder informeren indien hij dit zou wensen maar ook zonder kan je sowieso nieuwe inzichten opdoen. Dat Guillou populair is als historisch verteller en dit niet alleen in Zweden is dus zeker geen wonder.

Doorheen de levens van de drie broers die zich in die jaren elk op hun eigen manier ontwikkelen, in verschillende landen en zelfs continenten, wordt een zeer goed beeld geschetst van deze periode in de geschiedenis. En dan zijn de twee boeken daarnaast ook boeiend als fictieve romans, de combinatie van beiden is zeker een extra en de auteur slaagt er echt wel in om op alle fronten te boeien.

Dandy uit het noorden is een goed boek dat meestal vlot leest en weer eens een andere kijk gaf op deze decennia ook al moet ik zeggen dat het me iets minder aansprak dan het eerste boek Bruggenbouwers.

Eerder: Bruggenbouwers

Uitgeverij: Prometheus (2013) - 288 blz.

Oorspronkelijke titel: Det stora århundradet

Vertaling: Bart Kraamer

De levenden en de doden - Nele Neuhaus

Rechercheur Pia Kirchhoff staat op het punt om op huwelijksreis te gaan als een sluipschutter een slachtoffer maakt. Pia besluit de reis uit te stellen en haar baas Oliver von Bodenstein te hulp te schieten bij deze zaak. Er vallen al snel meer doden en het lukt de politie niet een verband te ontdekken. De druk in het politiekorps om resultaten te boeken neemt toe. Langzaam maar zeker ontstaat de indruk dat iemand met een uiterst doelgerichte wraakneming bezig is.

***

Nele Neuhaus studeerde een tijdje rechten, geschiedenis en Duits tot ze ging werken voor een reclamebureau in Frankfurt am Main en ze woonde in haar kinderjaren en nu ook in de Taunus, een middelgebergte begrensd door de Rijn en de rivieren Lahn en Main. Toevallig las ik dit boek op vakantie aan de Lahn en dit gaf het boek dan ook een extra dimensie.

Neuhaus heeft een goede en intrigerende plot uitgewerkt en ze zorgt steeds voor afwisseling, zo is er ook een verhaallijn vanuit het gezichtspunt van de moordenaar. Ze voert wel veel personages op en soms is het dan wel even lastig om mee te zijn, zeker aangezien haar verhaal vaak verspringt. Het is dus wel een goed verhaal maar het komt wat chaotisch over ondanks het feit dat het uiteindelijk wel samenhangend is. En ook al zijn er veel verdachten en wordt het duidelijk in welke hoek de moordenaar moet gezocht worden, Neuhaus slaagt er toch in om de lezer duchtig te misleiden. Een ander pluspunt is dat het boek maatschappelijk relevante onderwerpen opwerpt zoals orgaandonatie. Aan het einde bleek het motief van de moorden ook nog eens breder dan werd gedacht doorheen het politieonderzoek.

Haar personages zijn zeer levensecht en het politieonderzoek doet zeer realistisch aan, alsof het uit het leven gegrepen is. Daarin is ze redelijk uniek, ik kan niet zeggen dat ik deze manier van schrijven nog gelezen heb. Misschien is dit de reden waarom ze haar eerste boeken in eigen beheer uitgaf, nu is ze echter een gevierd schrijfster en haar boeken worden verfilmd.

De levenden en de doden is een boek dat vlot leest en waar je in wíl doorlezen ook al is het niet super spannend. De goede plot en het hoge realiteitsgehalte zorgen dat je het met plezier leest.

Eerder: Sneeuwwitje moet sterven

Uitgeverij: Uitgeverij Q (2015) - 468 blz.

Oorspronkelijke titel: Die Lebenden und die Toten

Vertaling: Sander Hoving

De oogst - Hjorth Rosenfeldt

In een paar dagen tijd worden er drie moorden gepleegd in Karlshamn en de inwoners zijn bang. Vanja Lithner en haar collega's van de Nationale Recherche staan onder grote druk om de dader te stoppen. Alleen zijn er geen getuigen, geen aanwijzingen, en er lijkt geen verband te zijn tussen de slachtoffers.

Psycholoog Sebastian Bergman werkt inmiddels nog maar parttime. Hij wil meer tijd met zijn kleinkinderen spenderen en hoopt op een beetje rust in zijn leven. Door het onverwachte verzoek van Vanja om mee te helpen met het onderzoek wordt zijn rust wreed verstoord, en oude herinneringen duiken op.

En dan is er nog Billy. Na zijn eerste moord volgden er nog meer slachtoffers. Nu wordt hij vader, en hij besluit om te stoppen. Maar iemand wil hem ontmaskeren, en dat kan hij niet toelaten.

****

Het schrijversduo Hjorth Rosenfeldt heeft met De oogst het zevende boek in de Bergmankronieken afgeleverd. Dit boek is als je echt wil apart te lezen maar in feite toch niet. Het persoonlijke leven van de terugkerende personages speelt een erg grote rol in dit boek en het volgende zal daar sowieso ook nog bij aansluiten gezien de cliffhanger.

Er zijn meerdere verhaallijnen te volgen in De oogst en dat maakt het zeker nog interessanter om te lezen. Er zijn natuurlijk de moorden die moeten opgelost worden. De lezer krijgt de dader al vroeg in het vizier doordat een tweede verhaallijn een kijk is in de wereld van de moordenaar ook al is dit niet onmiddellijk duidelijk. Dan is er nog een andere verhaallijn met Bergman en zijn verleden dat aan het einde van het boek ook nog voor een knaller zorgt.

En dan is er nog Billy. Doorheen de eerdere boeken heb je al gelezen over zijn geheime verleden en dit krijgt nu een serieus vervolg. Een verrassende zet van de auteurs om het boek op deze manier op te bouwen en zeer origineel.

Plotgewijs is dit echt wel een verrassend boek geworden. Het is niet dat je voortdurend op het puntje van je stoel zit omwille van de spanning, maar het ontspinnen van het verhaal en dit te kunnen volgen was een waar leesplezier. Laat ons ook hopen dat het volgende boekdeel met Bergman niet te lang op zich laat wachten, want de schrijvers hebben de lezer op meer dan één punt op scherp gezet. De oogst is een méér dan waardig deel in de Bergmankronieken, maar alleen als je de vorige delen ook gelezen hebt.

Eerder: Wat verborgen is, De discipel, Het familiegraf, Het stille meisje, De test, Het oordeel

Uitgeverij: De Bezige Bij (2021) - 415 blz.

Oorspronkelijke titel: Som man sår

Vertaling: Corry van Bree