Drie broers, twee oorlogen, één eeuw
In Europa is de Tweede Wereldoorlog in volle gang. Voor Lauritz, de oudste Lauritzen-broer, wordt het steeds moeilijker om neutraal te blijven. Zijn schoonouders en het familiekapitaal bevinden zich in Duitsland, maar Duitsland is tevens de bezetter van thuisland Noorwegen. Zoon Harald zit bij de SS, maar dochter Johanne zit bij het verzet. Zijn andere zoon zit bij de Zweedse marine, en zijn jongste dochter lijkt te zijn betrokken bij spionage.
Lange tijd hoopt Lauritz dat Duitsland de oorlog zal winnen, maar zijn broers Oscar en Sverre is een andere mening toegedaan. Zelfs zijn vrouw Ingeborg beschouwt Duitsland niet meer als haar thuis. De oorlog dreigt niet alleen Europa te verscheuren, maar ook de familie Lauritzen. Zelfs in het idyllische Saltsjöbaden, ver van de bloederige slagvelden, blijkt het niet langer mogelijk de oprukkende duisternis te ontvluchten.
***
Jan Guillou schreef met dit boek het vierde deel in De grote eeuw-serie, het kan zeker afzonderlijk gelezen worden maar het is toch een aanrader om de boeken op volgorde te lezen, kwestie van mee te zijn met de personages en hun verschillende situaties. Dit deel behandelt de tweede Wereldoorlog vanuit het standpunt van Lauritz, de oudste van de drie broers en diegene die zich effectief bezighoudt met het bouwen van bruggen. In dit boek bouwt hij opnieuw aan de Sandöbrug die vlak voor het begin van de oorlog instortte en wat hij niet kon verteren.
Lauritz pendelt heen en weer tussen Lunde waar hij bouwt aan zijn brug en Saltsjöbaden waar het gezin woont. En ondertussen woedt de oorlog. Ze zitten niet in een oorlogsgebied maar ondervinden er wel gevolgen van, zoals bijvoorbeeld de rantsoeneringen. De familie was trouwens uitgeweken naar Zweden omdat het in Duitsland voor hen te gevaarlijk werd omwille van Joodse banden. Lauritz blijft anders wel een fervent aanhanger van Duitsland, hij is er van overtuigd dat ze vrede en welvaart gaan brengen in Europa tegen de communistische dreiging. Het was interessant om het oorlogsverhaal eens te lezen vanuit dat oogpunt. De familie is wat dat betreft echter verdeeld, hun opvattingen verschillen dus maar ze slaan er zich als één familie toch doorheen, grotendeels toch.
Het boek leest voor een groot deel als roman met familiale perikelen en persoonlijke problemen, op het gemakske. Doorheen deze familiegeschiedenis zijn dan heel wat historische gebeurtenissen verwerkt, heel de tweede Wereldoorlog wordt verteld, de verhoudingen tussen de verschillende landen komt aan bod en verrassend was dat dus ook de posities van de verschillende Scandinavische landen erin verwerkt zijn. Natuurlijk niet zo verrassend omdat de broers Lauritzen Noors zijn en nu in Zweden wonen, maar toch wordt die kant niet vaak belicht in oorlogsboeken.
Dit boek draait bijna uitsluitend rond Lauritz en hem leren we heel goed kennen. De twee andere broers blijven heel het boek zo goed als volledig op de achtergrond. Ik veronderstel dat Guillou zich volledig wou laten gaan in de visie van Lauritz met zijn onwrikbare geloof in de Duitse natie met de kop in het zand. De andere broers uitdiepen had misschien ook wel te ver geleid omdat zij toch een enigszins andere mening waren toegedaan over het hele oorlogsgebeuren.
De kop in het zand is een vlot lezend boek met heel interessante inzichten over de oorlog en zeker omdat de Scandinavische kant belicht wordt en dan ook nog vanuit Duits perspectief. De verhouding tussen feit en fictie zit wel goed in dit boek. We lezen in het boek ook dat dochter Johanne bij het verzet zit en het heel moeilijk heeft, nu weten we dat dit precies het verhaal zal worden in het vijfde deel van De grote eeuw-serie, de interesse is gewekt, laat dat vijfde deel maar komen.
Uitgeverij: Prometheus (2015) - 294 blz.
Oorspronkelijke titel: Att inte vilja se
Vertaling: Bart Kraamer
Geen opmerkingen:
Een reactie posten