Aan de rand van de wereld - Michael Pye

Hoe de Noordzee ons vormde

Dat de middeleeuwen geen lege donkerte tussen het Romeinse Rijk en de renaissance waren, wisten we al langer. Maar nooit slaagde iemand erin het rijke middeleeuwse leven zo dichtbij te brengen als Michael Pye. Hij beschrijft hoe volkeren rond de Noordzee de eerste grote stappen zetten richting ons hedendaagse monetaire systeem, een rechtvaardige justitie, de moderne wetenschap, een opener visie op liefde en seks. Door overzees contact konden deze ideeën zich verspreiden en kreeg de Noord-Europese identiteit definitief vorm.

Pye, gerenommeerd historicus en verteller pur sang, laat ons kennismaken met Vlaamse vissers en Nederlandse ambachtslui, Vikings en artiesten, spionnen en ondernemende hanzeaten. Aan de hand van een ontzaglijk aantal bronnen beschrijft hij hun smaken, ziektes, technologie, mode en zoveel meer. Aan de rand van de wereld is een ronduit magnifiek boek over duizend wervelende jaren.

Michael Pye werd in 1946 geboren in het Verenigd Koninkrijk, studeerde in Italië en werkte in Schotland. Hij is columnist voor verschillende Britse kranten, journalist, historicus, omroeper en schrijver van zowel non-fictieboeken als historische romans en thrillers. Aan de rand van de wereld werd bij zijn verschijnen in 2015 een wereldwijde bestseller. Tegenwoordig woont hij in een afgelegen dorpje op het Portugese platteland.

Michael Pye heeft een erg meeslepende manier van schrijven, hij vertelt verhalen en langs deze weg weet hij een grondig beeld te schetsen van het leven in de middeleeuwen rond de Noordzee. Ik las in ieder geval dingen die je in gewone historische verslagen niet terugvindt. Op deze manier brengt hij het middeleeuwse maatschappij helemaal tot leven.

Er zijn 12 hoofdstukken en elk behandelt een bepaald thema, zo is het boek geen chronologisch verslag geworden. De auteur heeft enorm veel bronnen geraadpleegd, mij leek het een huzarenstukje om dat allemaal netjes verwerkt te krijgen in een leesbaar verslag, want dit is het wel degelijk. En als je dan bij het lezen dan ook nog in een film lijkt te zitten, want dit deed het bij mij, dan kan het niet anders dan dat je er plezier in vindt, het leesplezier lag hoog. Natuurlijk zijn er hoofdstukken die je wat meer of minder aanspreken.

Een greep uit de onderwerpen: de uitvinding van geld, de boekhandel en het schrijven van manuscripten, de Friezen, de Vikingen, godsgerichten, de juridische evolutie, begijntjes, waterbeheer, wetenschap en de pest. Er is enorm veel te lezen in dit boek. Met de inleiding had ik het persoonlijk moeilijk en wist niet goed waar het boek naartoe wou en ik moet zeggen dat het ook nog even geduurd heeft vooraleer ik de opbouw van het boek begreep. Eenmaal toen ik dat doorhad, werd het ineens gemakkelijker en interessanter, als er dan al eens delen waren die je iets minder interessant vond, kon je daarna gemakkelijk schakelen naar een ander onderwerp en toch nog mee zijn. Aan het einde van het boek bleek wel dat alles wat de auteur schreef in elkaar greep, hij had als het ware een puzzel gelegd. Mooi om dit te ontdekken aan het einde van het boek.

Aan de rand van de wereld, Hoe de Noordzee ons vormde is een super interessant en heel leesbaar boek geworden en je krijgt zowaar een andere kijk op deze periode en nieuwe inzichten. De middeleeuwen worden altijd als een duister tijdperk omschreven, maar niets blijkt minder waar, het blijkt een kleurrijke periode te zijn zonder welke we niet zouden staan waar we nu staan. Een aanrader dit boek!

Uitgeverij: De Bezige Bij (2015) - 382 blz. (385-430 Dankwoord, Noten en Register)

Oorspronkelijke titel: The Edge of the World

Vertaling: Arthur de Smet, Pon Ruiter en Frits van der Waa

De stad der blinden - José Saramago

Een rij auto's staat te wachten voor een rood stoplicht. Als het licht eindelijk op groen springt, trekt de eerste auto niet op, tot groeiend ongenoegen van de automobilisten erachter. Als ze het portier opentrekken, treffen ze een wanhopige bestuurder aan, die alleen kan uitbrengen dat hij van het ene moment op het andere blind is geworden.

Deze openingsscène is de katalysator van een reeks verbijsterende gebeurtenissen, die algauw apocalyptische vormen aanneemt. De blindheid blijkt besmettelijk: al snel ziet een groot gedeelte van de bevolking van Lissabon niets meer. Alle slachtoffers worden in een ziekenhuis geïsoleerd. Binnen korte tijd spelen zich daar verschrikkelijke taferelen af, die de vraag naar goed en kwaad haast ondraaglijk actueel maken.

***

José Saramago werd in 1922 geboren in Azinga, een Portugees dorpje. Hij had een hele resem verschillende beroepen van autohersteller tot ambtenaar tot hij uiteindelijk in een drukkerij en in de krantenwereld terechtkwam, zo leerde hij de Portugese schrijverswereld kennen. Hij werkte ook als literatuurcriticus en sloot zich aan bij de illegale Communistische Partij van Portugal. In 1947 was al eens een eerste roman verschenen van hem maar pas in 1966 begon hij echt met schrijven en verschenen enkele dichtbundels. Het duurde nog tot 1980 vooraleer een eerste echte roman verscheen en sindsdien schreef hij heel wat boeken tot hij overleed in 2010. Op 8 oktober 1998 ontving hij de Nobelprijs voor literatuur. De stad der blinden verscheen in 1995 en vormt een tweeluik met De stad der zienden uit 2004.

Dit is het eerste werk dat ik lees van Saramago en het was zeker geen teleurstelling, maar overtuigen deed het boek me echter ook niet. Eerst misschien iets zeggen van de schrijfstijl want deze is toch wel speciaal. De auteur heeft het boek wel opgedeeld in hoofdstukken, vrij grote weliswaar maar het zijn de alinea's en zinnen die een wel heel speciale structuur hebben. Hij gebruikt hele lange zinnen en alinea's en hierin gebruikt hij vele komma's en zelfs hoofdletters in één zin waarin dan een hele conversatie tussen mensen te lezen is en dat is op zijn zachtst gezegd even wennen. Als je er niet op let, leest dit heel vlot en kun je het goed volgen maar dan zijn er momenten dat je niet meer goed weet wie wat zegt. Het past wel bij het verhaal dat hij verteld.

Op enkele dagen tijd is de hele bevolking immers blind geworden en door deze manier van schrijven benadrukt de auteur de wanhoop en eenzaamheid waaraan de stad ten prooi is gevallen. Ook het feit dat Saramago geen eigennamen gebruikt benadrukt dit. Het is absoluut een beklemmend boek, de auteur heeft de hopeloze sfeer die in de stad heerst zeer goed weten te treffen en je vraagt je meermaals af wat je zelf zou doen in zulk een situatie. De basaalste behoeften van een mens worden een onoverkomelijke handeling en langzaam maar zeker glijdt de mens af naar een beestig bestaan. De auteur doet je zeker wel nadenken, zit het kwade in ieder van ons? En zijn we uiteindelijk niet allemaal gelijk?

Inhoudelijk is dit boek absoluut een aanrader. Het is een heel erg goed verhaal en de auteur heeft de situatie heel erg goed tot leven gebracht. Het boek mag dan wel al bijna 30 jaar geleden geschreven zijn, het blijft een actueel boek, ik zou zelfs meer zeggen, het is een tijdloos-boek. Ik kon me daarnaast toch in mindere mate vinden in de manier waarop het geschreven is ook al paste dit volledig bij het verhaal. Het kostte me soms moeite om in het verhaal te blijven en het drukte het leesplezier. Daarmee hou ik het bij drie sterren.

De stad der blinden is onder de titel Blindness verfilmd door Fernando Meirelles en was in 2008 de openingsfilm op het Filmfestival van Cannes.

Uitgeverij: Meulenhoff (1998) - 304 blz. (305-329 Nawoord over de romans van José Saramago)

Oorspronkelijke titel: Ensaio sobre a Cegueira

Vertaling: Harrie Lemmens

De zusterklokken - Lars Mytting

Noorwegen, 1880, in een afgelegen dal. De zelfbewuste Astrid Hekne is anders dan de andere jonge vrouwen. Ze droomt van een leven dat uit meer bestaat dan alleen trouwen, kinderen krijgen, en het land bewerken.

Er komt een jonge, ambitieuze dominee naar het dorp Butangen, vol grootse plannen. Voor Astrid, die in de pastorie als dienstmeisje werkt, vertegenwoordigt hij de lonkende wijde wereld. Maar algauw wordt het haar duidelijk dat zijn grootse plannen ook de sloop van de eeuwenoude staafkerk van Butangen behelzen. Daarmee zouden de legendarische ‘Zusterklokken’ verloren gaan. Volgens de overlevering bezitten deze bovennatuurlijke krachten en beschermen ze het dorp tegen overstromingen en ander gevaar. Astrid komt in opstand tegen de afbraak van de kerk – maar haar vastberadenheid wankelt als er liefde in het spel is.

****

Lars Mytting is een Noors auteur die in 2011 internationaal doorbrak met zijn non-fictieboek over houthakken, De man en het hout. De historische roman De zusterklokken verscheen in 2018 en is het eerste deel van een trilogie, in 2022 verscheen deel twee, Het zustertapijt.

De auteur werd geboren in Fåvang dat zich in het Gudbrandsdal bevindt waar de Gudbrandsdalslågen rivier door stroomt, het ligt ten noorden van Lillehammer dat op zijn beurt ten noorden van Oslo ligt, diep in de binnenlanden van Noorwegen dus. Het verhaal speelt zich daar ook af en het verklaart meteen waarom de streek zo realistisch beschreven is en tot leven komt. Nu zal het wel een ander verhaal zijn maar in de tijd waarin dit boek zich afspeelt eind 19e eeuw, was het daar ijzig koud en onherbergzaam, de streek was tijdens de winters beter bereikbaar doordat de meren bevroren en dit de verplaatsingen vergemakkelijkte.

In het eerste deel van het boek vertelt de auteur eerst het lokale verhaal over het ontstaan van de zusterklokken om dan het eigenlijke verhaal te starten in 1880. Butangen, het dorpje waar Astrid Hekne en haar familie al eeuwen wonen, ligt heel erg geïsoleerd en de bevolking leeft er nog zoals ze er al eeuwen leefden, op de aloude manieren en tradities. Er mag dan wel een kerk zijn met dominees, de eeuwenoude legenden, mythen en heidense elementen raken er nooit helemaal verdwenen. In de steden heeft het moderne leven zijn intrede gedaan maar in het afgelegen dorpje blijft het moeilijk.

De staafkerk van Butangen staat centraal in dit verhaal en zo hebben we weer wat bijgeleerd ook, dat zijn dan de voordelen van een historische roman.

Hierrond heeft Mytting dan een boeiend verhaal geweven. Eerst en vooral is er Astrid Hekne, een toch wel eigenzinnige jonge vrouw die zich niet schikt naar de traditionele zienswijzen in haar samenleving en verder zijn er Kai Schweigaard, de nieuwe dominee en student architectuur Gerhard Schönauer uit Dresden. De ene heeft de oude staafkerk verkocht en de andere is dan verantwoordelijk voor de correcte afbraak en verhuis van de kerk naar Dresden, Duitsland.

In totaal zijn er drie delen in het boek die het verhaal brengen, van een veranderende samenleving maar het is zeker ook een liefdesverhaal geworden. Het is mooi opgebouwd en door de traagheid komt de streek en de cultuur tot leven en kan je helemaal meeleven met de personages.

De zusterklokken is een eenvoudig en vlot lezend verhaal waar langs de andere kant toch heel wat wijsheid in steekt ook, beetje filosofisch zelfs. En je steekt er dan nog een en ander van op over staafkerken en de streek en tijdsgeest. Heel erg mooi boek dus en zeker een aanrader, ik ben alleszins benieuwd naar boek twee in de trilogie.

Uitgeverij: Atlas (2019) - 409 blz.

Oorspronkelijke titel: Søsterklokkene

Vertaling: Paula Stevens

De terugkeer van Mia - Samuel Bjørk

Mia Krüger is terug op het Noorse eiland Hitra – het eiland dat ze ooit haar thuis noemde. Nu ze gestopt is bij de politie, is ze teruggekeerd naar het eiland om haar huis op orde te brengen, zodat ze een nieuw leven kan beginnen.

Mia krijgt plotseling bezoek. Drie jaar geleden is er een jongen verdwenen, en nu wordt Mia gevraagd hem te vinden. Dan wordt er op Hitra het lichaam van een tiener wordt aangetroffen met de naam van de vermiste jongen in haar bloed geschreven. In Oslo krijgt Munch een telefoontje, en het team wordt herenigd voor een zenuwslopende klopjacht…

****

Samuel Bjørk gaat met dit vijfde boek in de serie rond Mia Krüger & Holger Munch verder waar het derde boek De jongen in de sneeuw gestopt was, nummer vier was immers een prequel. Bjørk zit met dit boek toch weer op topsnelheid wat betreft leesplezier, de vorige twee bevielen me iets minder wat dat betreft.

Wat vooral super is aan dit boek is de plot met zijn verrassende plotwendingen. De auteur heeft het heel erg knap weten op te bouwen ook al was het niet van meet af aan spannend. Er zijn verschillende verhaallijnen die ieder op zich zeer boeiend zijn en de plaatselijke gemeenschap heeft hij goed getypeerd alsook de omgevingsbeschrijvingen, je liep zomaar rond op dit eiland. Het was lang niet duidelijk waar dit boek naartoe zou gaan en wat het verband was tussen al deze verhaallijnen. Maar als dan uiteindelijk toch de verbanden begonnen te vallen, werd het verhaal wel super spannend en kon je niet anders dan in sneltreinvaart doorlezen. En daarbij was het dan ook nog eens iets wat je al helemaal niet zag aankomen, de verrassingen volgden elkaar op.

Ook de personages heeft hij heel goed gebracht, Munch en Krüger zijn sowieso al een apart duo maar ook de andere personages heeft de auteur goed gevonden, zelfs de nevenpersonages vormden een kleurrijk palet. Er zat nu wel minder serie-ontwikkeling in het boek, het verhaal had blijkbaar prioriteit maar met een topverhaal kunnen we niet klagen.

De terugkeer van Mia is absoluut een goede opvolger in deze serie, zeer goede plot met verrassende plotwendingen, mooie personages en vooral veel leesplezier. Er werden ook enkele nieuwe personages geïntroduceerd waarvan je hoopt dat ze in de volgende delen een rol gaan spelen, iets om naar uit te kijken dus.

Eerder: Ik reis alleen, De doodsvogel, De jongen in de sneeuw, Sneeuwwit

Uitgeverij: Luitingh-Sijthoff (2023) - 384 blz.

Oorspronkelijke titel: Hitra

Vertaling: Perpetua Uiterwaal en Liesbeth Huijer

Perfecte wraak - Helen Fields

Is de politie hem op het spoor? Of zit hij hen juist achterna?

Edinburgh is in de greep van de grootste dreiging tot nog toe: een ogenschijnlijk zelfstandig opererende crimineel die met ingenieuze bommen aanslagen pleegt. Op meerdere plekken in de stad vallen slachtoffers, niemand lijkt veilig. Ava Turner en Luc Callanach zijn er inmiddels aan gewend om op dagelijkse basis met de dood om te gaan. Maar dan wordt duidelijk dat elke bom bedoeld is als een valstrik voor hen en dat de aanslagpleger het dus op hen gemunt heeft. De kans dat ze zelf zullen omkomen wordt steeds groter. Het dodental loopt verder op en de methoden van de dader worden almaar gruwelijker. Het is een race tegen de klok voor Luc en Ava om te ontdekken wie hierachter zit, voordat ze zelf slachtoffer worden…

****

Helen Fields is met dit boek aan haar zevende toe in de Callanach & Turner-serie maar ondertussen ligt er al een nieuwe thriller in de winkelrekken en is er nog eentje in aantocht. Dit kunnen we alleen maar toejuichen, haar thrillers zijn nagelbijtend spannend en het leesplezier ligt enorm hoog. Fields was zelf ruim 13 jaar actief als advocaat, gespecialiseerd in crimineel recht en schrijft daardoor ook heel erg realistische thrillers waar je je zo een verfilming van kunt voorstellen.

Het maatschappelijk thema in dit boek is er weer eentje om U tegen te zeggen ook al kunnen we er niet veel over zeggen kwestie van niet te spoilen, het is aan de lezer om gaandeweg te ontdekken waarrond dit boek draait, motieven zijn belangrijk, 'vind het motief en je vindt de dader' is een uitspraak die hier helemaal opgaat.

Naast het eigenlijke moordverhaal krijgen we nog een tweede verhaallijn voorgeschoteld die zich 'eerder' voordeed, het kan niet anders dan dat hier ergens het motief en de dader in verscholen zit. En toch blijft het echt lang onduidelijk wat en wie deze zouden kunnen zijn en Fields slaagt er dan ook nog in om je alle richtingen op te sturen. Het is dus absoluut een intrigerende plot en ook nog eens een verrassende. Knappe verhaalopbouw. En het hoeft geen betoog dat het dan ook nog eens super spannend is.

Zoals in haar vorige boeken schuwt Fields ook hier de gruwelijkheden niet, walgelijk is zelfs een term die bij mij opkomt. De moordpartijen zijn ook zeer vakkundig uitgedacht, je vraagt je af hoe een mens deze kan verzinnen. Er wordt dus van de lezer toch verwacht dat deze stevig in zijn schoenen staat en een niet al te zwakke maag heeft.

De persoonlijke ontwikkelingen komen, hoe kan het ook anders, weer aan bod, zouden Ava en Luc nu eindelijk afstevenen op iets meer permanent? En hoe zit het met hun zieke vriendin waarvoor ze sinds het vorige boek samen voor zorgen? Het is toch een meerwaarde om als lezer in een serie te kunnen vertoeven. Dit is het zevende boek maar het enige dat niet het woord Perfect heeft in de originele titel ook al is dit wel zo in de Nederlandse vertaling. De vraag is wat we daaruit kunnen concluderen?

Perfecte wraak is een 'perfect' geconstrueerd boek met een grote maatschappelijke relevantie en een spannende en verrassende plot. En het leesplezier ligt dan ook nog eens zeer hoog. Laat die volgende Helen Fields' boeken maar komen.

Eerder: Perfecte resten, Perfecte prooi, Perfecte dood, Perfecte stilte, Perfecte misdaad, Perfecte moord

Uitgeverij: Ambo|Anthos (2023) - 404 blz.

Oorspronkelijke titel: One for Sorrow

Vertaling: Yolande Ligterink

Groeten uit Benidorm - Hendrik Groen

Zonnige stranden, Hollandse cafés, bitterballen en karaoke:

de nieuwe roman van Hendrik Groen neemt je mee naar de Costa Blanca

Zestigers Theo en Cobie hebben het na tientallen jaren huwelijk nog altijd goed samen en genieten van de vrijheid van hun pensioen. Joop en Hannie, een bevriend stel, hebben elkaar daarentegen weinig anders te bieden dan gekibbel en geklaag. De dagelijkse sleur is Joop en Hannie een last, maar grote veranderingen zijn zo mogelijk nog erger. Ieder jaar twee weken met de caravan op de Veluwe, verder reikt hun ambitie niet.

Tot ze bij het gezamenlijke kerstdiner weer eens uitgebreid klagen over het Hollandse weer en de enthousiaste Cobie hen overhaalt om de grijze wintermaanden gezellig met z’n viertjes door te brengen in Benidorm. Altijd lekker weer, en als je je huis in Amstelveen aan expats verhuurt, kun je er zelfs aan verdienen. Dat laatste argument geeft de doorslag: de twee stellen wagen het erop.

Eenmaal aan de Spaanse Costa kan Joop tot zijn eigen verrassing de couleur locale wel waarderen: de zonnige terrasjes, de Hollandse cafés en zelfs de bingo- en karaoke-avondjes. En, ook goed tegen de sleur, hij ontmoet er aardige nieuwe mensen. Ook Cobie en Theo vermaken zich uitstekend. Hannie daarentegen voelt zich juist met de dag eenzamer. De spanningen tussen Hannie en Joop nemen langzaam maar zeker toe. Tot er niet veel meer nodig is om hun vakantie in Benidorm krakend te laten ontsporen.

***

Hendrik Groen heeft een voorliefde voor verhalen rondom de ietsje oudere medemens en ditmaal is dus Benidorm het decor, de mythische verzamelplek van de gepensioneerden en ons allen bekend.

De auteur schrijft heel vermakelijk en realistisch, je kunt je de belevenissen en de relaties met liefde maar ook die met ergernissen levendig voorstellen. En je kan je meteen ook een voorstelling maken van een vakantie in Benidorm als gepensioneerde moest je er eens naartoe willen.

Het boek is met minder humor geschreven dan je kon verwachten, niet zoals in zijn vorige boeken of toch zeker niet zoals in de dagboeken. In het boek gaat het over twee koppels maar het draait vooral rond het echtpaar dat het moeilijk heeft en ik kan absoluut niet zeggen dat de positiviteit er vanaf straalt. Niet dat het allemaal kommer en kwel is, nee, er zit ook genoeg liefde en vriendschap in maar dit kwam toch veel minder naar voor.

Toch een drie sterren omdat het boek heel erg realistisch was en vlotjes las. Een hoogvlieger was dit echter niet en van enige maatschappelijke relevantie kon je hier ook niet spreken.

Eerder: Pogingen iets van het leven te maken, Zolang er leven is, Leven en laten leven, Opgewekt naar de eindstreep, Rust en Vreugd

Uitgeverij: Meulenhoff (2023) - 221 blz.

De winnaars - Fredrik Backman

Er zijn twee jaar verstreken sinds de gebeurtenissen waar niemand aan wil denken. Iedereen heeft geprobeerd zijn leven weer op te pakken, maar er is iets aan dit deel van het bos dat dat nooit echt toelaat.

We zijn een stad met verdriet in ons hart en geweld in de lucht. We houden van verhalen met een happy end, maar diep vanbinnen wisten we waarschijnlijk altijd al dat dit er niet een was.

Het begint deze keer met een storm en eindigt in vuur. Iemand die lang weg is geweest komt naar huis. Iemand droomt van de NHL en iemand droomt van wraak. Iemand haat, iemand vecht, iemand pakt een pistool en loopt naar de ijsbaan. Waaruit bestaat een familie? En een hockeyteam? Of een gemeenschap? Ze bestaan allemaal uit de optelsom van onze keuzes. En om hen te beschermen zijn we bereid alles op te offeren. Alles.

****

Fredrik Backman is een Zweeds columnist, blogger en auteur. Hij debuteerde in 2012 met Een man die Ove heet en dit is meteen zijn meest bekende boek dat dan ook nog eens verfilmd werd in 2015, een goede film zeg ik. Ondertussen staan er 10 boeken op zijn auteurslijst. De winnaars is het langverwachte en laatste deel van de Björnstad-trilogie, nu wil het dat dit het eerste boek is dat ik van zijn hand lees, de twee eerste delen van de trilogie hebben ze niet in de bib en uit recensies begreep ik dat het ook zo best te lezen is. En ja, dat klopte ook al had ik er toch wat spijt van dat ik de andere niet eerst las.

Het hele verhaal draait rond een gemeenschap, twee gemeenschappen in feite, een armere en een rijkere en deze verhouding draait helemaal rond ijshockey en de rivaliteit hieromtrent. Maar hier gaat het uiteindelijk niet echt om, de auteur gebruikt het om een maatschappij te beschrijven. Daarvoor gebruikt hij tig situaties en problemen die zich hier kunnen voordoen en deze overgiet hij met heel wat psychologische duiding zowel in relaties als personen en het waren niet altijd van de minste problemen die hij aankaartte. Het was alleszins geweldig om te lezen, Backman heeft een heel erg goed observatievermogen, je kan je helemaal inleven in de personages en hij maakt zeker duidelijk dat het allemaal niet zwart-wit is en alles ook aan verandering onderhevig is.

Zijn schrijfstijl was wel wennen, het hele boek door in feite. Uiteindelijk kon ik het wel appreciëren ook al was dit in het begin niet gemakkelijk. Hij kijkt bijna constant vooruit en hij laat weten wat er van bepaalde situaties of met personages later zal gebeuren. Zo verwerkt hij in het laatste stuk van het boek een soort van nabeschouwing van de personages en hoe het hun zal vergaan na het eindigen van het eigenlijke verhaal, interessant en leuk gevonden van de auteur.

Mijn kennismaking met Fredrik Backman was absoluut geslaagd, het verhaal was zeer goed opgebouwd, het bevatte verschillende mooie personages en het boek straalde vooral heel veel positiviteit uit. Je kan niet anders dan het boek met een lach sluiten ook al zijn er vele ernstige thema's in verwerkt. Zijn humoristische manier van schrijven viel me ook zeer in de smaak, af en toe moest ik al eens een passage herlezen, zo grappig. Misschien toch ook maar eens de andere boeken te pakken proberen te krijgen.

Uitgeverij: Volt (2022) - 696 blz.

Oorspronkelijke titel: Vinnarna

Vertaling: Edith Sybesma