Lustrum - Robert Harris

Het is 63 voor Christus, het jaar waarin Cicero consul wordt en toetreedt tot het centrum van de Romeinse macht. Maar hij heeft met zijn rechtlijnigheid en zijn genadeloze retoriek machtige vijanden gemaakt. Dan geeft de Tiber het lichaam prijs van een wreed en ritueel geofferd kind, waardoor een web van verdorvenheid en corruptie aan de dag treedt. Cicero neemt de handschoen op en trekt ten strijde.

Pas als hij als kroongetuige optreedt in een schandaleuze rechtszaak beseft Cicero dat hij meer vijanden onder de Romeinen heeft dan hij kon bevroeden. Langzaam wordt de omvang duidelijk van de krachten die samenspannen om zijn ondergang te bewerkstelligen.

***

Robert Harris (Nottingham, 1957) was na zijn studie Engelse Literatuur journalist, politiek redacteur en columnist. In de jaren tachtig schreef hij enkele non-fictie werken en in 1992 kwam dan zijn eerste fictieboek uit, sindsdien schreef hij er nog vele waarvan er verschillende verfilmd werden. Hij schreef voornamelijk historische thrillers en zijn interessegebied is uitgebreid, zowel inhoudelijk als wat betreft de tijdsperiode. In 2006 kwam Imperium uit, het eerste in de Cicero-trilogie en Lustrum is het tweede. Harris benadrukt dat het een roman is en geen geschiedkundig werk, toch heeft hij zoveel mogelijk de fictie laten overeenstemmen met de feiten.

De weg naar de top in het politieke leven van Rome van Marcus Tullius Cicero (106-43 v.Chr.) beschreef Harris in Imperium, dat was de periode dat Cicero senator en vervolgens praetor was. In Lustrum gaat het eerste deel over het jaar 63 v.Chr. van Cicero als consul en het tweede deel speelt dan van 62 tot 58 v.Chr. Dit blijkt een turbulente politieke periode te zijn en je leest duidelijk dat Cicero gedurende deze jaren afstevent op zijn ondergang.

Cicero was een man van het woord, hij stond erom bekend dat hij geweldige redevoeringen afstak waarnaar iedereen luisterde en hij genoot een heel groot aanzien bij zijn collega's in de senaat waar hij een sterke positie had. Buiten zijn politieke bezigheden waarin hij zoveel mogelijk opkwam voor de belangen van zijn land, was hij ook nog actief als advocaat. In dit boek mogen we echter veel minder genieten van zijn rechtbankredevoeringen, slechts een paar keren maar het moet gezegd dat deze ook nu weer subliem waren om te lezen, Cicero is echt een man van de redevoeringen.

Robert Harris heeft van dit boek ook nu een schitterende historische vertelling gemaakt, de periode komt goed tot leven maar het zijn nu voornamelijk de politieke gebeurtenissen waarover het gaat. Heel erg interessant en ik ben blij dat ik dit kon lezen maar het maakte het boek ook meteen een stuk taaier. Weinig redevoeringen en slechts een beperkte hoeveelheid roman-elementen zorgden ervoor dat het iets minder vlot las dan het eerste. Het beeld van het politieke Rome en de verhoudingen tussen zijn bevolking en de patriciërs dat wordt helemaal uit de doeken gedaan en was op zich wel boeiend. Gaius Julius Caesar is in deze periode serieus op weg om de machtigste man van Rome te worden en hoe dit zo allemaal verloopt kom je hier ook allemaal te weten. Ook het wedervaren van Pompeius (de Grote) neemt een belangrijk aandeel in, in het boek, hij was vooral een militair.

Lustrum is absoluut een goed vervolg in het verhaal van Cicero die Romeins redenaar, politicus, advocaat en filosoof was. Als thriller of roman kon het me dit keer iets minder bekoren, het was té uitgesponnen en gedetailleerd maar historisch gezien was het wel een top-verhaal, ik heb weer veel bijgeleerd en was vooral onder de indruk van de gewelddadigheid en de chaos in het politieke leven van toen, wat was me dat!

Eerder: De officier, Imperium

Uitgeverij: De Bezige Bij (2009) - 396 blz.

Oorspronkelijke titel: Lustrum

Vertaling: Janneke Zwart

De laatste wildernis - Robert Macfarlane

Zijn er nog ongerepte plekken te vinden waar de natuur ongestoord haar gang kan gaan? Of is alles al gecultiveerd, bewoond en geasfalteerd? Robert Macfarlane vraagt zich af of werkelijke wildernis nog bestaat en trekt erop uit om de natuur te ondergaan. Hij klimt in bomen, zwemt in grotten, doorkruist hooglanden en overnacht op heuveltoppen en afgelegen stranden. Deze prachtige evocatie van de wildernis leest als een reisverslag, een geschiedenis van het landschap, een cultuurgeschiedenis van natuuressayisten, en als een hartstochtelijk pleidooi voor het behoud van de natuur.

Robert Macfarlane (Nottingham, 1976) doceert Literature and the Environmental Humanities aan de universiteit van Cambridge en dit verklaart meteen de indrukwekkende lijst boeken en auteurs die de auteur aanhaalt in dit boek en citeert. Twee daarvan had ik al gelezen, Walden van Henry David Thoreau en De levende berg van Nan Shepherd.

De auteur trekt zo vaak hij kan de natuur in, dat las ik al in zijn boek De oude wegen. In dat boek concentreerde hij zich op de wandelingen zelf maar bij uitbreiding had hij het daar ook over de natuur zelf. In De laatste wildernis is dit laatste de focus en in elk hoofdstuk concentreert hij zich op de vorm of het gesteente van de stukjes natuur die hij beschrijft in Schotland, Wales, Engeland en Ierland, hij heeft een soort van alternatieve kaart meegegeven vooraan in het boek waar deze biotopen, natuur- of landschapselementen zich bevinden.

Zijn uitgangspunt is de vraag of er nog échte wildernis te vinden is waar er geen spoor is van menselijke aanwezigheid of bemoeienis en daarvoor laat hij zich leiden door wat hij enerzijds zelf al ervaren heeft of denkt te weten en anderzijds door de bevindingen en suggesties van anderen. Daarvoor trekt hij er dus effectief op uit om deze gebieden te verkennen en er te overnachten, vaak alleen maar ook regelmatig in gezelschap en dan vaak met zijn dierbare vriend Roger Deakin die gefascineerd is door natuur en landschap en die woont in het vreemdste huis dat hij ooit zag.

De ervaringen die hij beschrijft, zijn op zijn zachtst gezegd indrukwekkend en de plaatsen waar hij overnacht ongewoon en verrassend, vaak zelfs gewoon onder de blote hemel en zo ontdekt hij vreemde stukjes natuur. Macfarlane krijgt dan zelf van bewoners verhalen te horen van de streek en die deelt hij uitbundig in dit boek en dit was zeer interessant om te lezen. Het konden mythen en verhalen zijn maar het boek verhaalt ook wel wat historische feiten, er valt dus serieus wat op te steken in dit boek.

Wat je nog leest en leert uit dit boek is dat wildernis of ongereptheid zeker niet samenvalt met afgelegenheid of uitgestrektheid, Macfarlane ontdekt ook kleine stukjes échte natuur zelfs te midden de menselijke aanwezigheid of verborgen natuurpareltjes in de nabijheid, je hoeft zelfs niet ver te gaan om iets van ongestoorde natuur te ontdekken. Langs de andere kant ontdekt hij dan zeer moeilijk bereikbare natuurgebieden waar hij dan toch menselijke aanwezigheid ontdekt, al was het maar omdat er vervuiling aanspoelde bijvoorbeeld of dat er lang geleden toch een soort van menselijke bewoning was.

De laatste wildernis is een boek dat je regelmatig kan vastnemen en er stukken uit lezen, elk hoofdstuk bevat heel wat om over na te denken en om eventueel zelf informatie op te zoeken over deze gebieden zodat je er nog een beter beeld bij krijgt ook al heeft Robert Macfarlane zelf de gebieden zeer goed beschreven in het boek, je krijgt gewoon zin om er meer over te weten. Doordat hij ook vele andere schrijvers en avonturiers aanhaalde, krijg je ook zin om méér te lezen. Aan het einde van het boek heeft hij een selecte bibliografie toegevoegd alhoewel ik moet zeggen dat het geen beknopte lijst is, ik heb er in ieder geval een en ander uit genoteerd, aan inspiratie geen gebrek zou ik zeggen als je meer wil. Dit was dus weer een inspirerend boek van Robert Macfarlane, hij weet zijn enthousiasme duidelijk af te laten stralen op de lezer. En het was dan ook nog zeer interessant en toegankelijk geschreven, ik denk dat ik fan ben.

Eerder: De oude wegen

Uitgeverij: De Bezige Bij (2008) - 341 blz.

Oorspronkelijke titel: The Wild Places

Vertaling: Nico Groen