donderdag 22 februari 2024

De levende berg - Nan Shepherd

De Schotse bergwandelaar, onderwijzeres en dichter Nan Shepherd bracht haar leven door op zoek naar de essentie van natuur in de Cairngorms - een adembenemend mooie, maar onheilspellend ruige bergketen in de oostelijke Schotse Hooglanden. Haar levenslange zoektocht leidde tot het schrijven van deze klassieke bespiegeling over de bergen en onze fantasierijke relatie met die woeste wereld.
Shepherd schreef De levende berg tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar liet het manuscript liggen, totdat het in 1977 werd gepubliceerd en direct werd erkent als een meesterwerk.

*****

Anna (Nan) Shepherd (1893-1981) is geboren en getogen aan de voet van het Schotse hoogplateau van de Cairgorms. Ze studeerde in 1915 af aan de University of Aberdeen, doceerde Engels aan Aberdeen College of Education tot 1956, ontving in 1964 een eredoctoraat van de universiteit van Aberdeen en sinds 2016 siert haar portret het biljet van vijf pond van de Royal Bank of Scotland, best speciaal toch. Ze schreef drie romans en een dichtbundel maar daarna kreeg ze geen letter meer op papier. Tot ze in de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog haar ervaringen en wandelingen in de Cairngorms opschreef, The Living Mountain, een poging om de berg te doorgronden zegt ze zelf in het boek. Het werk raakte echter niet gepubliceerd en verdween in een la, tot ze het uiteindelijk terugvond bij het opruimen en het uiteindelijk toch gepubliceerd raakte, het werd meteen haar bekendste werk.
Recent las ik De oude wegen van Robert Macfarlane en hij gaf heel wat aandacht aan Nan Shepherd en haar boek waardoor het in mijn vizier gekomen was. Mijn interesse was meteen gewekt. Macfarlane schreef trouwens een uitgebreide inleiding in de heruitgave van De levende berg vanaf 2014.
Shepherd heeft haar passie voor het Cairngorm Mountains subliem weten over te brengen in dit werk, de liefde voor dit gebergte spreekt uit elke zin, elk woord en neemt de lezer mee hierin. Je wandelt als het ware mee doorheen dit ruig gebied met zijn sneeuw en plots opstekende winden of mist, zijn vele meren en rivieren, dieren en planten. In het boek zijn er 12 hoofdstukken die elk een deeltje belichten van deze veelzijdige bergketen en ze spreken allemaal tot de verbeelding. Af en toe vertelt ze ook wat anekdotes die het geheel opfleuren. Samen met haar zie je de overweldigende schoonheid van de streek in al zijn seizoenen. Het is wel een harde en zeer ruige streek die niet altijd vriendelijk is en zelfs heel wat mensenlevens geëist heeft.
Ik was absoluut onder de indruk van de manier waarop Nan Shepherd haar gebergte verwoord heeft, ze heeft hem door haar woorden tot leven gebracht tijdens het lezen. In feite zou je dit boek af en toe eens moeten vastnemen en een stukje lezen, er valt waarlijk veel te ontdekken in dit toch wel dunne boekje en een groot deel ontging me waarschijnlijk. Er zitten ook filosofische delen in die je zeker tot nadenken stemmen.
De levende berg is absoluut een aanrader, en zeggen dat het 80 jaar geleden geschreven werd. Het is bijna ondoenbaar om juist te zeggen hoe Shepherd het gebergte ziet, je leest daarvoor beter zelf het boek. Een wonderlijk goed boek dus, over de natuur in het Schotse gebergte, filosofisch en gevoelig, én mooi, alleen die cover al. Een boek over 'verwondering'.

Uitgeverij: Uitgeverij De Arbeidspers (2020) - 176 blz. (7-36 inleiding van Robert Macfarlane, 167-176 nawoord van Jeanette Winterson)
Oorspronkelijke titel: The Living Mountain (1977)
Vertaling: Pauline Slot

Geen opmerkingen: