Het zwarte boek van de uren - Eva García Sáenz de Urturi

Mijn naam is Unai. Ze noemen me Kraken.

Jouw jacht eindigt hier. De mijne begint...

Vitoria, 2022. Voormalig inspecteur Unai López de Ayala – alias Kraken – krijgt een anoniem telefoontje dat alles wat hij weet over zijn familie zal veranderen. Hij heeft een week de tijd om het legendarische Zwarte boek van de uren te vinden, een exclusief bibliografisch juweel, en dan zal zijn moeder niet sterven. Zijn moeder, die al tientallen jaren op het kerkhof rust. Hoe is dit mogelijk? Er volgt een race tegen de klok tussen Vitoria en Madrid om het belangrijkste criminele profiel van zijn leven op te stellen, een profiel dat het verleden voor altijd kan veranderen.

***

Eva García Sáenz de Urturi bracht haar eerste boek uit in eigen beheer in 2012 en ondertussen is ze aan haar negende toe. In Nederlandse vertaling zitten we aan 6 boeken waaronder de succesvolle trilogie van De witte stad, aansluitend nog 2 thrillers met hetzelfde hoofdpersonage Unai López de Ayala en een standalone. Garcia werd geboren in Vitoria waar ze tot haar vijftiende woonde en hier speelt zich ook dit boek dus af, ze schrijft dus met kennis van zaken.

Het verhaal is opgebouwd door middel van twee verhaallijnen waarvan de grootste zich in het heden afspeelt, 2022. Unai krijgt een raar telefoontje, zijn moeder in ruil voor het Zwarte Getijdenboek maar zijn moeder stierf bij de geboorte van zijn broer. Kort daarvoor was er een boekhandelaar vermoord, de bekendste antiquaar uit het noorden van het land en dit lijkt Unai wel heel toevallig, hij vraagt zich af of er een verband is. Inspecteur Estíbaliz, voormalig collega van Unai is belast met het onderzoek maar Unai López de Ayala richt zich voornamelijk op de zoektocht naar dat oude boek waar zo goed als niemand al van gehoord had om een vrouw te redden die mogelijks zijn moeder is. Deze hedendaagse verhaallijn is niet zo boeiend ook al zit het wel goed in elkaar zoals verder in het boek blijkt. Er zit weinig samenhang in, er is geen team om de misdaad op te lossen en de karakters zijn slecht uitgewerkt, niet in feite.

Het interessantste is de tweede maar kleinere verhaallijn die zich ontwikkelt vanaf 1972 en waar we kennismaken met Ítaca Expósito en dit is wel een boeiend en uitgewerkt personage. Het rare aan dit deel is dat het verteld wordt in de je-vorm en dat is best wennen.

Het zwarte boek van de uren is zeker wel een thriller maar een deel van het boek leest als een roman. Ik kreeg echter de indruk dat de auteur het voornamelijk over de wereld van de bibliofilie wilde hebben en zodoende heeft het ook wel iets van een non-fictie boek. De auteur hanteert zelfs af en toe een belerende toon. Je leert zowat alles over incunabelen of wiegedrukken, facsimile's (replica's van een handschrift of oude druk) en de wereld van de handel in deze oude boeken en geschriften. Zelfs het maken van ervan wordt uitgebreid beschreven. Ik moet zeggen dat dit allemaal best wel heel interessant was en zo hebben we zeker weer wat bijgeleerd en weet je waar op te letten moest je eens een museum willen bezoeken.

Het zwarte boek van de uren is wat betreft opbouw en verhaallijn toch wat ondermaats op het saaie af zelfs. Meer naar het einde toe herpakte de auteur zich en werd het zowaar nog spannend, ze slaagde er zelfs in om er nog wat verrassingen in te steken. Het kon het boek niet helemaal redden maar genoeg om er toch een beetje een voldaan gevoel aan over te houden. Vooral de informatie over de wereld van de eerste gedrukte boeken die zich situeert rond de tweede helft van de 15e eeuw was boeiend en leerrijk. Het kleine wereldje van de verzamelaars hiervan heeft de auteur ook goed beschreven. Zodoende net genoeg voor een derde ster.

Eerder: De stilte van de witte stad, De riten van het water, De heren van de tijd

Uitgeverij: A.W. Bruna (2020) - 315 blz.

Oorspronkelijke titel: El Libro Negro de las Horas

Vertaling: Pieter Lamberts

De winterkinderen - Lulu Taylor

Met de geboorte van de tweeling Bea en Stan is de kinderwens van Olivia en Dan Felbeck na jaren eindelijk uitgekomen. Dan verliest Dan zijn baan en biedt zijn oudste vriendin Francesca hun huisvesting aan. Haar schatrijke echtgenoot heeft net Renniston Hall gekocht, een gigantisch, eeuwenoud landhuis dat ooit een chique kostschool was. Dan en Olivia mogen gratis in een opgeknapte vleugel wonen tijdens de renovatie.

Dan en Olivia zijn blij met het aanbod, tot Francesca zelf ook in Renniston Hall arriveert - en ze is niet van plan om weg te gaan. Wat is er tijdens hun studententijd precies voorgevallen tussen Dan en Francesca? En wat is haar relatie tot de kinderen? Olivia begint zich af te vragen hoe goed ze Dan eigenlijk kent, en of hun perfecte leven niet gebaseerd is op een grote leugen. En ook Renniston Hall heeft geheimen, en begint die langzaam prijs te geven...

**

Lulu Taylor vertoefde met haar ouders veelal in het buitenland maar keerde terug naar Engeland om haar school af te maken. Ze studeerde Engels aan de universiteit van Oxford en werkte bij een uitgeverij voor ze zelf schrijver werd. Ze schreef enkele romans en later psychologische thrillers, The Winter Children (De winterkinderen) maakte haar bekend.

Dit boek staat dus inderdaad onder de categorie thrillers & spanning, maar dit kan ik helemaal niet onderschrijven. Voor mij was dit een gewone roman en als er niet dat kleine beetje spanning had ingezeten, zou ik het zelfs als een feelgood durven catologiseren.

Plot-gewijs kon het verhaal mij ook al niet bekoren. Er zat veel, heel veel herhaling in en het klopte allemaal niet zo in mijn ogen. Het verhaal had dus niet zo veel om het lijf en voorspelbaar ook. Het is echter wel vlot geschreven.

Het einde, de epiloog vond ik wel knap en mooi, hij toonde een maatschappelijke betrokkenheid die ik in de rest van het boek miste. De winterkinderen is als thriller beneden alle peil en als roman ook ondermaats.

Uitgeverij: Meulenhoff Boekerij (2016) - 396 blz.

Oorspronkelijke titel: The Winter Children

Vertaling: Yolande Ligterink

De levende berg - Nan Shepherd

De Schotse bergwandelaar, onderwijzeres en dichter Nan Shepherd bracht haar leven door op zoek naar de essentie van natuur in de Cairngorms - een adembenemend mooie, maar onheilspellend ruige bergketen in de oostelijke Schotse Hooglanden. Haar levenslange zoektocht leidde tot het schrijven van deze klassieke bespiegeling over de bergen en onze fantasierijke relatie met die woeste wereld.

Shepherd schreef De levende berg tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar liet het manuscript liggen, totdat het in 1977 werd gepubliceerd en direct werd erkent als een meesterwerk.

*****

Anna (Nan) Shepherd (1893-1981) is geboren en getogen aan de voet van het Schotse hoogplateau van de Cairgorms. Ze studeerde in 1915 af aan de University of Aberdeen, doceerde Engels aan Aberdeen College of Education tot 1956, ontving in 1964 een eredoctoraat van de universiteit van Aberdeen en sinds 2016 siert haar portret het biljet van vijf pond van de Royal Bank of Scotland, best speciaal toch. Ze schreef drie romans en een dichtbundel maar daarna kreeg ze geen letter meer op papier. Tot ze in de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog haar ervaringen en wandelingen in de Cairngorms opschreef, The Living Mountain, een poging om de berg te doorgronden zegt ze zelf in het boek. Het werk raakte echter niet gepubliceerd en verdween in een la, tot ze het uiteindelijk terugvond bij het opruimen en het uiteindelijk toch gepubliceerd raakte, het werd meteen haar bekendste werk.

Recent las ik De oude wegen van Robert Macfarlane en hij gaf heel wat aandacht aan Nan Shepherd en haar boek waardoor het in mijn vizier gekomen was. Mijn interesse was meteen gewekt. Macfarlane schreef trouwens een uitgebreide inleiding in de heruitgave van De levende berg vanaf 2014.

Shepherd heeft haar passie voor het Cairngorm Mountains subliem weten over te brengen in dit werk, de liefde voor dit gebergte spreekt uit elke zin, elk woord en neemt de lezer mee hierin. Je wandelt als het ware mee doorheen dit ruig gebied met zijn sneeuw en plots opstekende winden of mist, zijn vele meren en rivieren, dieren en planten. In het boek zijn er 12 hoofdstukken die elk een deeltje belichten van deze veelzijdige bergketen en ze spreken allemaal tot de verbeelding. Af en toe vertelt ze ook wat anekdotes die het geheel opfleuren. Samen met haar zie je de overweldigende schoonheid van de streek in al zijn seizoenen. Het is wel een harde en zeer ruige streek die niet altijd vriendelijk is en zelfs heel wat mensenlevens geëist heeft.

Ik was absoluut onder de indruk van de manier waarop Nan Shepherd haar gebergte verwoord heeft, ze heeft hem door haar woorden tot leven gebracht tijdens het lezen. In feite zou je dit boek af en toe eens moeten vastnemen en een stukje lezen, er valt waarlijk veel te ontdekken in dit toch wel dunne boekje en een groot deel ontging me waarschijnlijk. Er zitten ook filosofische delen in die je zeker tot nadenken stemmen.

De levende berg is absoluut een aanrader, en zeggen dat het 80 jaar geleden geschreven werd. Het is bijna ondoenbaar om juist te zeggen hoe Shepherd het gebergte ziet, je leest daarvoor beter zelf het boek. Een wonderlijk goed boek dus, over de natuur in het Schotse gebergte, filosofisch en gevoelig, én mooi, alleen die cover al. Een boek over 'verwondering'.

Uitgeverij: Uitgeverij De Arbeidspers (2020) - 176 blz. (7-36 inleiding van Robert Macfarlane, 167-176 nawoord van Jeanette Winterson)

Oorspronkelijke titel: The Living Mountain (1977)

Vertaling: Pauline Slot

De belofte - Damon Galgut

Een meesterlijke familiegeschiedenis tegen de achtergrond van het veranderende Zuid-Afrika

Kort voor haar overlijden dwingt Amor Swarts moeder haar man een belofte af. Het jonge meisje is daarvan een stille getuige: hun zwarte hulp, Salomé, zal haar eigen huis krijgen, als dank voor jarenlange trouwe dienst. Amors vader heeft echter zijn eigen prioriteiten en de belofte wordt niet ingelost. Na zijn dood ontstaan nieuwe kansen, maar Amors broer en zus gaan hun eigen weg en blijven zich verzetten: Anton is lafhartig en maakt geen keuzes, Astrid is gefocust op haar eigen gewin. Amor blijft achter met een sluimerend schuldgevoel. Kan zij nog iets uitrichten of is het daarvoor te laat?

***

De Zuid-Afrikaans schrijver Damon Galgut (1963) schreef op zijn zeventiende zijn eerste boek dat in 1982 uitkwam en The Promise is zijn negende en laatste boek tot nu toe. Hij schreef ook enkele theaterstukken en boekvertalingen. Galgut schrijft met succes, hij werd vaak genomineerd en bekroond. De goede dokter won de Commonwealth Writers Prize en stond op de shortlist van de Booker Prize. Met De belofte uit 2021 won hij deze. Zijn werk wordt in vele landen vertaald.

De auteur zegt in een interview:

"Ik schrijf niet om mensen te entertainen. Ik schrijf zelfs niet om mijzelf te entertainen. Ik wil iets doen wat ik nog niet eerder heb gedaan. In zekere zin schrijf ik een boek om te ontdekken waarom ik het schrijf. Waarom fascineren de personages me? Waar voeren ze me heen? Ik werk van duisternis naar helderheid, van onbewust naar bewust."

En zo ervaar je het boek ook. De auteur schrijft alsof het verhaal zich aan hem opdringt en hij zegt het ook regelmatig zo ongeveer in het boek. Zo zegt hij over de havenloze man aan de kerk "Hoe heeft hij met zijn verhalen onze tijd kunnen verspillen", alsof hij dit verhaal moést schrijven ook al wilde hij dit niet. En zo zijn er nog momenten in het boek. Anton, de oudste broer van Amor poogt in het boek zelf een boek te schrijven. Aan de hand hiervan laat de auteur ook weten hoe hij het proces van boeken schrijven ervaart. Een ietwat speciale manier van schrijven maar wel interessant.

De opbouw van alinea's en delen getuigen hier ook van. Er zijn vier grote delen in het boek die elk de naam van één van de hoofdpersonages als titel dragen. En er zit een systeem in, een soort van continuïteit, maar deze ga ik niet prijs geven, de lezer ontdekt het zelf snel genoeg. Het was in ieder geval een mooie constructie. Wat vooral eigenaardig was aan de schrijfstijl is dat de auteur niet echt meedoet aan alinea's en hoofdstukken. Deze laatste zijn er al helemaal niet in te vinden, enkel de vier delen vormen een soort van hoofdstukken, grote dan wel. Maar wat betreft alinea's is de bijzonderheid dat het perspectief kan veranderen zelfs binnen 1 alinea. Zo lopen gesproken tekst, conversaties en gedachtengangen gewoon door elkaar, aan aanhalingstekens doet de auteur niet, ook de ik-persoon verandert soms en het is niet altijd dadelijk duidelijk wie deze is. Als je aandachtig aan het lezen bent, heb je dit vaak niet door, de auteur is er in geslaagd om er toch een vloeiend geheel van te maken, dat is bijna een kunst op zijn eigen.

Het boek omvat een heel tijdperk uit de Zuid-Afrikaanse geschiedenis van 1986 in deel 1 tot 2018 in het laatste vierde deel. Op die manier lezen we een stukje geschiedenis en probeert de auteur de veranderende positie van een witte familie hierin te beschrijven. Maar het verhaal gaat toch voornamelijk over een uiteenvallende familie waarin de de vijf gezinsleden zeer verschillend zijn en van elkaar vervreemd zijn geraakt.

De rode draad is de belofte van de vader aan de moeder op haar sterfbed maar het verhaal gaat daar niet over, het is wel de kapstok waarrond het verhaal geweven is. Ook religie speelt een beetje een rol, er passeren een paar soorten doorheen het boek, elk familielid heeft precies wel een andere religieuze insteek en dat is op zijn best raar te noemen. Er zitten ook enkele bovennatuurlijke elementen in, zéér te appreciëren, toch door mij. De belofte is dus een verhaal over familiebanden, over een veranderende maatschappij, politiek en economisch gezien maar ook over persoonlijk en zelfs lichamelijk veranderingen die optreden naarmate het ouder worden.

De belofte is een zeer veelzijdig boek dat dan ook nog op een aparte manier geschreven is. Dit was zeker een aangename verrassing en goede kennismaking met deze auteur. Af en toe was er zelfs wat humor in te bespeuren, ook al een verrassing in de positieve zin. Lang dacht ik het boek te quoteren met vier sterren maar naar het einde toe veranderde dit. Het verhaal viel stil en het herhaalde zich toen ook wel wat en dus eindigde ik op drie sterren. Niettemin ben ik geïntrigeerd geraakt door de schrijver.

Uitgeverij: Querido (2021) - 318 blz.

Oorspronkelijke titel: The Promise

Vertaling: Rob van der Veer

De spiegel van ons verdriet - Pierre Lemaitre

April 1940. Louise, een dertigjarige serveerster, rent naakt en bebloed over de Boulevard du Montparnasse - ze zag zojuist met eigen ogen hoe haar minnaar zich van het leven beroofde. Deze tragische scène lijkt op zichzelf te staan, maar is de opmaat tot de tumultueuze weken in Frankrijk aan het begin van de oorlog. Het Duitse leger rukt op naar Parijs en een exodus van burgers en militairen, onder wie de brave Gabriel en zijn onbetrouwbare maat Raoul, komt halsoverkop op gang. De Franse bevolking raakt volledig in paniek en het land zakt weg in een totale wanorde door de incompetente regering en legerleiding. Te midden van de chaos waarin opportunisten als meesteroplichter Désiré goed gedijen, ontdekt Louise in een kapel de geheimen uit haar verleden die uiteindelijk haar toekomst zullen bepalen.

***

Pierre Lemaitre is een Franse schrijver en scenarist en niet zonder succes. In 2006 debuteerde hij met zijn eerste thriller en viel meteen in de prijzen. Au revoir là-haut (Tot ziens daarboven) wordt als zijn belangrijkste werk beschouwt, hij ontving er in 2013 de Prix Goncourt voor. Dit was het eerste deel in zijn trilogie rond de twee wereldoorlogen.

De spiegel van ons verdriet is het derde deel en speelt zich af in 1940 vlak voor en tijdens de inval van het Duitse leger in Frankrijk. Het hoofdpersonage Louise leerden we als kind kennen in het eerste boek in de trilogie waar ze een zijdelings personage was. Nu is ze dus een volwassen vrouw.

Lemaitre heeft deze periode uit de Franse geschiedenis goed weergegeven en het was boeiend. Hij heeft dit gedaan aan de hand van vier verhalen waarvan het verhaal van Louise het eerste is. Daarnaast lezen we de het verhaal van twee militairen Gabriel en Raoul, 2 totaal verschillende personages die elkaar niet kunnen luchten maar uiteindelijk noodgedwongen samen op pad gaan nadat hun eenheid overrompeld werd door de Duitse invasie en zelfs vrienden worden. En dan is er nog Désiré oplichter eerste klas. Zijn verhaal dient hoofdzakelijk het historische deel van het boek, door zijn oplichterspraktijken kan hij immers in verschillende huiden kruipen, interessante constructie van de auteur om de historische context uitgebreid te kunnen vertellen. En als laatste zijn er Fernand, lid van de mobiele brigade en zijn vrouw Alice. Fernand krijgt de opdracht om de evacuatie van gevangenen uit de militaire gevangenis van Cherche-Midi te begeleiden naar het zuiden wegens het oprukken van het Duitse leger, zijn vrouw stuurde hij reeds weg uit Parijs naar zijn zus.

Het zijn nogal korte hoofdstukken doorheen het boek en het was telkens even terug inlezen in het verhaal. Her en der komen de verschillende verhalen samen om dan aan het einde echt helemaal samen te komen. Hoe sterk de historische gebeurtenissen en de verhalen hierrond ook zijn, de persoonlijke verhaallijnen komen gekunsteld over en het einde al helemaal.

Als historische roman was De spiegel van ons verdriet een mooi boek maar het fictieve deel viel me dit keer dus veel minder mee. Het las vlot en had een goede plot maar was weinig verrassend en soms zelfs wat ongeloofwaardig. Van de trilogie is dit het minste deel maar niettemin aangenaam om te lezen. Het moet wél gezegd dat het verhaal zelf soms actueel klinkt, Lemaitre is absoluut een goede verteller én eentje met humor.

Eerder: Vrije val, Drie dagen en levenslang, Irene, Alex, Camille, Rosy, Vals leven, Tot ziens daarboven, De kleuren van de brand

Uitgeverij: Xander Uitgevers (2020) - 442 blz.

Oorspronkelijke titel: Miroir de nos peines

Vertaling: Andreas Dijkzeul

Het beest - Carmen Mola

Madrid, 1834. De Spaanse stad barst uit zijn voegen en gaat bovendien gebukt onder een vreselijke cholera-epidemie. Maar dat is niet het enige dat de inwoners vrezen. Er sluipt een meedogenloze moordenaar door de straten, die het voorzien heeft op jonge meisjes en al snel de bijnaam ‘het Beest’ krijgt. De veertienjarige Lucía loopt hem tegen het lijf tijdens een van haar strooptochten en vanaf dat moment maakt hij jacht op haar.

Als het Beest haar zusje ontvoert, begint voor Lucía een verwoede race tegen de klok. Ze vindt onverwachte bondgenoten in een eenogige politieagent en een onverschrokken journalist, maar het is maar de vraag of die haar kunnen helpen. Lucia belandt in een complot van geheime genootschappen, bijgeloof, gruwelijke rituelen en politieke samenzweringen waar ze uit moet ontsnappen voor het te laat is…

****

Het trio dat schuilgaat onder het pseudoniem Carmen Mola heeft nu na het beëindigen van de trilogie rond Elena Blanco een vierde thriller uitgebracht en het is een historische thriller geworden. Hiermee hebben ze dus niet alleen een spannend verhaal geschreven dat ongelooflijk filmisch leest, maar hebben ze ook een stuk geschiedenis gebracht, het verhaal speelt immers in het 19e-eeuwse Madrid.

En dit hebben ze absoluut met verve gedaan, ze hebben de periode echt wel tot leven gebracht in dit boek. Het was politiek gezien een woelige periode door de eerste Carlistenoorlog maar de bevolking had ook heel erg te lijden onder de cholera-epidemie waardoor dan ook nog eens opstanden uitbraken. Je komt heel wat te weten over hoe het leven in deze stad was en vooral hoe de bevolking omging met deze epidemie, er was nog bitter weinig geweten over de ziekte. De geneeskunde stond maar aan het begin van wetenschappelijke ontdekkingen en het was dus vaak nog een trial-en-error. De schrijvers hebben er toch enkele wetenschappelijke bevindingen in verwerkt zoals bijvoorbeeld hoe arsenicum opgespoord werd toentertijd. Bijgeloof tierde welig en ook dit krijgen we te lezen.

Het boek heeft een heel erg goede plot met zelfs enkele zeer verrassende plotwendingen. De zoektocht naar een seriemoordenaar is meestal sowieso spannend, zeker als het dan een race tegen de klok wordt. Lucía is een geweldig personage waar je niet anders dan sympathie voor kunt hebben maar ook de andere hoofdpersonages zijn knap bedacht.

Spannend dus maar toch is het verhaal niet altijd even vlot, soms hapert het en is het van de trage kant en er zijn wat herhalingen die vertragend werken. En als ik nog één ding moet zeggen, is dat het verhaal dus inderdaad zeer filmisch is maar ook wel wat onrealistisch, de auteurs gaan zich nogal eens te buiten aan onmogelijke ontsnappingen.

Het beest is historisch gezien een heel interessant en boeiend boek en het heeft een spannende en verrassende plot. Zeker een aanrader.

Eerder: De zigeunerbruid, Het duistere net, Het jaar van het varken

Uitgeverij: Xander Uitgevers (2023) - 448 blz.

Oorspronkelijke titel: La Bestia

Vertaling: Alyssia Sebes, Annet van der Heijden, Willem Hoogendoorn