Al die tijd de duivel - Donald Ray Pollock

Een getormenteerde oorlogsveteraan, een echtpaar dat moordend rondtrekt en een smeerlap van een predikant. En midden tussen deze personages, in een godvergeten Ohio, zwerft Arvin rond, een weeskind dat opgroeit tot een goedhartige maar gewelddadige man, die geleerd heeft hoe hij voor zichzelf moet opkomen.

****

Donald Ray Pollock is wat men noemt een laatbloeier, toch wat betreft het auteurschap. Hij was reeds 54 toen zijn verhalenbundel Knockemstiff uitkwam en 3 jaar later in 2011 verscheen zijn eerste roman, The Devil All the Time. Beide boeken spelen zich af in en rond zijn geboortestreek. In 2016 verscheen The Heavenly Table (De hemelse tafel) dat voorlopig zijn laatste is.

Je kan niet anders zeggen dan dat dit boek een verrassing is, in de positieve zin wel te verstaan. Speciaal ook en dan in de zin dat het een duister boek lijkt, de cover en de titel doen dit toch vermoeden. En in zekere zin is dit ook een 'donker' boek maar dan heb je het in feite alleen maar over het geweld en de gruwelijkheden die gebeuren in het verhaal. Excessief soms, jawel, en er zijn gruwelijke en bloederige taferelen, maar toch overheersen deze het verhaal niet. Er zijn genoeg hoofdstukken die lezen als een roman en waar zelfs veel liefde te bespeuren is, soms subtiel maar evengoed ook expliciet en in verschillende vormen.

Arvin is het hoofdpersonage en slechts een jongen bij de eigenlijke start van het verhaal. De auteur heeft immers ook nog wat tijd gebruikt om de levensloop van zijn ouders en grootouders te schetsen. Zijn karakter is redelijk goed uitgewerkt, door de beschrijving van zijn ouderlijke voorgeschiedenis en opvoeding krijg je een goed beeld van hem en weet je wat hem drijft om te doen wat hij doet en je begrijpt het. Daardoor kan je je in hem zeker inleven en meevoelen. Met de andere hoofdpersonages ligt dit net iets moeilijker omdat ze minder uitgelicht zijn en er meer aandacht naar hun daden gaat. Maar ook bij hen krijg je toch een beeld van hun achtergrond, miniem weliswaar maar toch genoeg om een beetje voeling te krijgen met hen. En ook bij hen valt er toch iets van die 'liefde' te lezen die in het boek verwerkt zit.

Het verhaal speelt zich af in de twee decennia na de tweede Wereldoorlog en dat was toch een andere tijd dan nu. Religie speelt nog een hele grote rol en zo dus ook in dit boek. Thematisch gaat het over geloof, schuld en boete, de spanning tussen goed en kwaad, rechtvaardigheid, geweld en liefde. Genoeg om over na te denken, het boek laat je dus niet onberoerd, integendeel, het kan zomaar onder je huid kruipen.

Al die tijd de duivel was een verrassend goed boek. Pollock heeft een heel levendige schrijfstijl en heel erg realistisch ondanks de aard van het verhaal en hij heeft de tijdsgeest van een naoorlogse plattelandsstreek goed gevat. De auteur laat ook veel ruimte om je eigen verbeelding los te laten op dit verhaal en dat op zich is al een kunst. Het boek werd in 2020 verfilmd, een psychologische thriller geregisseerd door Antonio Campos. Het boek is absoluut een aanrader.

Uitgeverij: Karaat (2014) - 315 blz.

Oorspronkelijke titel: The Devil All the Time

Vertaling: Mon Faber

Spin - Lars Kepler

Negen witte kogels,

negen tinnen figuurtjes,

één doelwit

Drie jaar geleden ontving Saga Bauer een ansichtkaart met een dreigende boodschap over een pistool met negen witte kogels. Een daarvan was bedoeld voor Joona Linna, en Saga zou de enige zijn die hem kon redden. Inmiddels is er zoveel tijd verstreken dat de dreiging verbleekte tot een vreemde actie. Tot nu.

Aan een boom in Kapellskär wordt een zak gevonden met een bijna volledig vergaan lichaam, in de buurt ligt een melkwit patroon. Wanneer blijkt dat vlak voor elke moord een pakketje wordt verstuurd met een tinnen figuurtje en een complex raadsel, lijkt de politie de mogelijkheid te hebben om de moord te voorkomen. Joona Linna en saga Bauer strijden zij aan zij om de puzzel op te lossen en levens te redden, maar de jacht wordt steeds gevaarlijker. Misschien is het wel onmogelijk om de moordenaar te stoppen, misschien zijn ze al gevangen in zijn web.

*****

Spin is de negende in de Joona Linna-serie en het tiende van het schrijversduo Lars Kepler. Het duo schuwt de duistere kant niet en de misdaden waarmee Joona en Saga mee geconfronteerd worden, zijn dan ook best gruwelijk, aan creativiteit ontbreekt het het echtpaar niet. Nog even melden dat het een pluspunt is voor de lezerservaring als je de vorige boeken in de serie ook gelezen hebt.

Aan het einde van het vorige boek ontving Saga een boodschap en het is nu drie jaar verder. Saga is nog steeds aan het werk bij het detectivebureau waar ze het nog altijd niet naar haar zin heeft. Gedurende deze drie jaar heeft ze het ook nog moeilijk gehad, volgens de politiepsychologe is ze nog steeds niet volledig hersteld om eventuele taken bij de Nationale Operationele Afdeling (NOA) van de politie op te nemen.

Het boek start onmiddellijk al met een spannende scène en je zit meteen middenin het verhaal. En zo gaat het trouwens heel het boek verder, Kepler heeft er net als altijd een heel erg spannend verhaal van gemaakt met op tijd en stond actie, je hoeft je niet te vervelen, integendeel, je blijft automatisch wel bij de les.

De plot is trouwens ook heel erg goed bedacht, alles past netjes in elkaar ook al wordt het pas later duidelijk. Het onderzoekstraject van zowel Joona als Saga is geweldig om te volgen, hoe ze van het ene puzzelstukje naar het andere komen en dan tussendoor nog moeten afrekenen met allerlei moeilijkheden veroorzaakt door hun meerderen, zij kunnen hun onderzoekspistes niet altijd evengoed appreciëren en werken soms zelfs ronduit tegen. Maar dit maakt het verhaal alleen maar spannender en boeiender.

De schrijvers flirten ook nu wel weer met de geloofwaardigheid maar dit kan de leespret absoluut niet bederven. Omwille van de serie is er een soort van persoonlijke ontwikkeling bij Joona en Saga maar deze komt slechts zijdelings aan bod. 

En dan komen we aan het einde van het boek, wat een finale! Goed gevonden, verrassend en spannend. Een aha-momentje, het klonk logisch.

Spin is een heel erg goed boek helemaal in de traditie van de andere boeken uit de serie. Lars Kepler blijft absoluut op mijn favoriete auteurs-lijstje staan.

Eerder: Hypnose, Contract, Getuige, Slaap, Stalker, Playground, Jager, Lazarus, Spiegelman

Uitgeverij: De Bezige Bij (2022) - 509 blz.

Oorspronkelijke titel: Spindeln

Vertaling: Edith Sybesma

Wat als dit de hemel is? - Anita Moorjani

Anita Moorjani is ervan overtuigd dat je bij geboorte weet wie je bent. Maar je verwerpt deze kennis als je opgroeit en je aanpast aan de samenleving en haar normen. Je neemt verwachtingen over die anderen van je hebben. Als je vervolgens aan al die externe verwachtingen niet kunt voldoen, heb je het gevoel dat je tekortschiet en niet deugt.

Elk hoofdstuk in dit boek stelt zo'n algemene verwachting - een mythe - centraal die de meesten van ons als waarheid hebben aanvaard. Aan de hand van verhalen en voorbeelden uit haar leven vertelt Anita hoe ze heeft ontdekt dat die mythes niet kloppen. Ze laat zien hoe je jezelf kunt terugvinden en leert je geloven in jouw kracht, jouw mogelijkheden en jouw authenticiteit. En ze geeft tips en oefeningen die je zelfvertrouwen een boost zullen geven.

Anita Moorjani werkte in het zakenleven tot ze in 2002 te horen dat ze terminale kanker had. In 2006  genas ze na een 30 uur durende coma en dit veranderde haar leven totaal. Ze kreeg een bijna-doodervaring waarin ze inzichten kreeg die ze wilde delen. Dr. Wayne W. Dyer hoorde van haar en spoorde haar aan om haar ervaringen neer te schrijven en te delen met de hele wereld. En dus kwam in 2012 Dying to Be Me (Ik moest doodgaan om mezelf te genezen) uit dat onmiddellijk op de bestsellerlijst terecht kwam en sindsdien in meer dan 45 talen vertaald werd wereldwijd. 

Wat als dit de hemel is? is haar tweede boek dat verscheen in 2016 en hierin gaat de auteur in op de sociale mythes in onze hedendaagse samenleving. Tien verschillende mythes passeren de revue waaronder Van jezelf houden is egoïstisch, Spirituele mensen hebben geen ego en Vrouwen zijn het zwakke geslacht. Ze gebruikt persoonlijke verhalen, inzichten en ontmoetingen om deze te ontkrachten en dat maakt het meteen duidelijk wat ze bedoeld. Elk hoofdstuk bevat dan ook nog praktische tips en oefeningen indien je er zelf mee aan de slag wil gaan.

Moorjani vertelt op een gemakkelijke en vlotlezende manier haar opgedane inzichten. Ze probeert je te doen beseffen dat je van jezelf moet houden en je gevoelens van angst, schaamte en schuldgevoel, die de cultuur ons vaak oplegt, best voor je eigen welzijn overstijgt, zelfs je fysieke welzijn hangt ervan af.

Vele mensen hebben heel veel aan haar boeken en dat kan ik me helemaal voorstellen. Het boek straalt veel zelfvertrouwen en (zelf) liefde uit en het kan niet anders dan dat je erdoor geïnspireerd raakt. En ze heeft het dan ook nog heel bevattelijk geschreven. Wat als dit de hemel is? is een heel erg mooi boek en absoluut een aanrader.

We zijn allemaal met elkaar verbonden.

Wees gewoon jezelf - je 'ware' zelf! Wees de 'liefde' die je bent.

Uitgeverij: Unieboek | Het Spectrum (2016) - 292 blz.

Oorspronkelijke titel: What if this is Heaven?

Vertaling: Marja de Bruijn

Dag liefje, met Mila gaat het goed en ik klungel lekker verder - Stefaan Degand

Acteur Stefaan Degand (1978) groeide op in het West-Vlaamse Wevelgem, een dorp dat hij ontgroeide in de grootstad Antwerpen, waar het leven zich verder ontspon.

In een bezwerend en intens proza verhaalt hij over dat leven tot op heden. Over hoe de liefde kwam, en ook weer ging. En terugkwam. Over hoe leven ook maar wat klungelen is. En over eten, lekker, gulzig en veel.

Dag liefje, met Mila gaat het goed en ik klungel lekker verder is een middelvinger naar de dood, een ode aan het leven, en een boek dat tegelijk oorverdovend luid en ontroerend stil is.

*****

Stefaan Degand studeerde in 2003 af aan de afdeling Drama van het Herman Teirlinck Instituut in Antwerpen en sindsdien speelde hij in vele theaterproducties en acteerde hij in films en televisieseries.

De auteur vertelt in dit boek over zijn leven vanaf zijn jeugd en dit doet hij met een gemak alsof hij nooit anders gedaan heeft dan schrijven. Het boek is op een speciale manier vormgegeven en geschreven. Eerst en vooral valt de bladschikking op, elke zin of zelfs soms maar één woord begint op een nieuwe regel, van alinea's is er geen sprake. Het lijken soms zomaar wat gedachten die genoteerd staan. En daarnaast staat er geen enkele punt, niet één in heel het boek, behalve in de colofon, daar wel. En dan nog af en toe een zinnetje, of woord in het groot en het vet. Apart. En je zou het in eerste instantie niet zeggen maar uiteindelijk leest het wél als een doorlopend verhaal, je moet het toch maar kunnen.

Het boek is een doorleefd verhaal. Degand heeft in het beperkte aantal bladzijden dat het boek telt toch zeer veel verteld, met overpeinzingen en vanuit zijn gevoelens. In 2017 verloor hij plots zijn vrouw en ongeboren tweede kind, Mila was toen nog geen drie jaar oud. Met dit boek heeft hij geschreven over dit verlies, misschien voor Mila, of ook niet, het boek begint en eindigt wel bij haar.

Toch is dit geen triestig boek, integendeel zelfs. "Alles vertrekt vanuit liefde" schrijft Degand en zo leest het ook. Als adolescent worstelde Degand nogal eens met twijfels en onzekerheden, het was mooi om te lezen hoe hij hiermee omging en ze het hoofd bood. En dit heeft hij op een humorvolle manier gedaan, de lachspieren moeten echt wel werken als je het boek leest.

Samenvattend kun je alleen maar zeggen dat het boek een en al positiviteit uitstraalt en vooral liefde. Degand vertelt over de moeilijke dingen, op een zo integere, grappige en liefdevolle manier dat je alleen maar bewondering kunt hebben, ook gênante situaties vertelt hij met diezelfde flair. Dag liefje, met Mila gaat het goed en ik klungel lekker verder is absoluut een heel erg mooi en inspirerend boek en een dikke aanrader!

Uitgeverij: Borgerhoff &Lamberigts (2020) - 189 blz.

Een storm van zwaarden #2 - George R.R. Martin

Het lied van ijs en vuur: Bloed en goud

Onverminderd geselen kleine en grote veldslagen het continent Westeros. Het Huis Lannister heeft zijn greep op de IJzeren Troon verstevigd, maar het zwarte schaap van de familie, Tyrion Lannister, verzet zich in stilte tegen zijn zuster, die zowel zijn vader als zijn verwende neef manipuleert.

Robb Stark heeft andere problemen. Hij is gedwongen zijn jonge koninkrijk te verdedigen tegen de plunderingen van de verraderlijke Grauwvreugd-clan, die het noorden wil opeisen.

Ook Jon Sneeuw staat voor een moeilijke keuze: vertrekken van de Muur of het hoofd bieden aan de strijdmacht die aan de andere kant optrekt? Een continent verderop nemen de krachten van Daenerys Stormgeboren en haar draken met de dag toe.

****

Een Storm van Zwaarden - Bloed en Goud is deel twee van het derde boek in de Game of Thrones-serie, Het lied van ijs en vuur. Omdat het derde boek wel heel erg dik werd, is het gesplitst in twee delen, dit is dus gewoon het vervolg van deel één.

Er zijn enorm veel personages in deze serie alsook vele verschillende verhaallijnen. Elk hoofdstuk vertelt nog steeds één verhaallijn vanuit het perspectief van één van de hoofdpersonages. En het is nog altijd zo dat je een voorkeur hebt voor bepaalde personages en je een andere wat minder vindt. Naar het einde toe waren er dan weer hoofdstukken die goed aansloten op elkaar ook al waren ze geschreven vanuit een ander personage, maar dit was wel interessant en boeiend. De hoofdstukken zijn anders immers vrij kort en je moet er toch telkens weer wat moeite voor doen om je steeds opnieuw in te leven in de andere setting.

George R.R. Martin heeft er een boeiend verhaal van gemaakt waar je gemakkelijk aan verslaafd raakt. En daarbij komt hij tussendoor verrassend uit de hoek, net zoals er nieuwe personages bijkomen, verdwijnen er evengoed, hoofdpersonages durven zelfs gedood worden, een gegeven dat je minder tegenkomt in boeken. Maar met al die oorlogen en vechtpartijen in deze boeken zou het al raar zijn als er al eens niemand van de hoofdrolspelers sneuvelde.

Het mag dan wel een fantasy-serie zijn, de boeken lezen als een roman, eentje met veel geweld wel te verstaan, maar ze komen zeer realistisch over en je kan helemaal meeleven met sommige personages. De auteur schrijft trouwens ook met humor, de dialogen tussen spelers of hun bedenkingen werken soms echt wel op de lachspieren.

Wat dus begon met het vinden van het eerste boek via de boekenjagers is zo langzamerhand aan het uitgroeien tot een verslaving, boek vier of deel vijf als je wil, ligt al klaar en zal dus binnenkort hier ook wel de revue passeren.

Eerder: Het spel der tronen, De strijd der koningen, Een storm van zwaarden #1

Uitgeverij: Luitingh-Sijthoff (2002) - 558 blz. (559 - 607 appendix)

Oorspronkelijke titel: A Storm of Swords

Vertaling: Renée Vink

Gered door de boomkikker - Ignace Schops

De grote toekomst van mens en natuur

Wat ons te doen staat om onze toekomst te redden, is eenvoudig. Als we onze drang om in te zetten op de korte termijn kunnen verleggen naar investeren in onze eigen planeet, dan betaalt die investering zichzelf vele jaren lang en met een gegarandeerde winst terug. Het is kiezen voor langdurige bloei op een gezonde aarde.

Aan de hand van het succesverhaal van beschermde natuur in binnen- en buitenland vertelt Gered door de boomkikker hoe industrie, landbouw, politiek en lokale en globale economie elkaar kunnen versterken, en hoe we samen voor een echte omwenteling en een gezonde wereld kunnen zorgen.

Dit boek ontdekt wat we kunnen doen om het tij te keren, en biedt een vernieuwende blik op onze afhankelijkheid van de natuur voor een gezonde samenleving. Het is de weg naar een grote toekomst, als we maar dapper genoeg zijn om de stap te zetten.

Ignace Schops studeerde aanvankelijk informatica maar werd steeds meer aangetrokken door de natuur en meer bepaald door reptielen en volgde dus daarna een opleiding in de groene sector. Sindsdien zet hij zich op verschillende manieren in voor natuur- en milieubescherming. Hij is ondertussen een wereldautoriteit in duurzaam en economisch rendabel natuurbeheer. In 2008 kreeg hij met de Goldman Environmental Prize de 'groene Nobelprijs' voor zijn rol voor het opzetten van het eerste nationale park in België waarvan hij directeur is, het Nationaal Park Hoge Kempen. Van 2014 tot 2021 was hij President van EUROPARC Federation, het grootste netwerk voor natuur in Europa.

Hij begint zijn verhaal met zijn ontmoeting met een boomkikker een dertig jaar geleden, een moment waarin hij glashelder voor ogen zag in welke existentiële noodtoestand onze planeet zich bevindt en niet in het minst door onze wegwerpeconomie. En zo startte zijn niet aflatende zoektocht naar hoe we deze planeet kunnen verzekeren van een duurzame en natuurrijke toekomst en voor hem staan biodiversiteit, klimaat en een hierop gebaseerde economie centraal.

De auteur heeft het boek heel gestructureerd vormgegeven, elk hoofdstuk heeft een goede beknopte inleiding en samenvatting, duidelijk dus. In het eerste hoofdstuk No business on a dead planet, beschrijft hij de toestand waarin onze economie, de natuur en de maatschappij zich momenteel bevindt en welke alarmsignalen onze planeet uitzendt en hoe onze westerse levenswijze een duurzame toekomst in de weg staat. In het tweede hoofdstuk gaat Schops opzoek naar oplossingen voor biodiversiteit, klimaatverandering en het ombouwen van onze industrie en landbouw. En in het derde hoofdstuk gaat hij dan opzoek naar een ander economisch model waarin mens en natuur terug verbonden worden. In het laatste hoofdstuk schetst hij wat wij er zelf aan kunnen doen.

Ignace Schops blijkt een echte verteller te zijn, hij maakt gebruik van verhaaltjes, anekdotes en vele citaten om zijn verhaal kracht bij te zetten, maar hij gebruikt ook vele feiten, cijfers en achtergrondinformatie om zijn verhaal te staven en ondersteunen, het klinkt allemaal zeer volledig en heel erg gestructureerd, stap voor stap verduidelijkt hij zijn visie. Daardoor sluipen er wel momentjes van herhaling in en kan de aandacht door de veelheid van afkortingen, specialistische terminologie en benamingen verslappen.

Toch is het indrukwekkend hoe Schops de lezer meekrijgt in zijn verhaal, hij heeft een boodschap die hij met verve brengt. Meestal leest het boek vlot en hier zitten zijn persoonlijke belevenissen en hetgeen hij bereikt heeft met zijn acties en werk zeker voor iets tussen. Vernieuwend was de link die hij legt tussen natuur en economie, dit zou zomaar de missende schakel kunnen zijn om mensen te engageren om voor een duurzaam beleid te kiezen, naar te streven én actie te ondernemen. 

Think globally, act locally and change personally!

Uitgeverij: Uitgeverij Lannoo (2022) - 196 blz.

Vuurvader - Leen van den Berg

Opmerkelijke inzichten van auteur en historica Leen van den Berg over een nog altijd duister stuk Belgische geschiedenis

Het koloniale verleden van België en Congo blijft complex en actueel. Vuurvader - de eerste historische roman in Vlaanderen die speelt tijdens de beginfase van de kolonisatie in Congo - vertelt een verhaal over vaderschap, vriendschap en bedrog tegen de achtergrond van Congo aan het eind van de negentiende eeuw, toen de verrijkende rubberexport op gang kwam die vele levens kostte en een heel volk ontwrichtte.

*****

Leen van den Berg is historica en psychoanalytica van opleiding en werkt al vele jaren als schrijfdocente in binnen- en buitenland. Vuurvader is de grondig herwerkte versie van haar eerste historische roman Zoon in Congo uit 2015. Schrijven is haar passie, in 1995 bracht ze haar eerste kinderboek uit en sindsdien verschenen er nog en in 2005 maakte ze ook de overstap naar boeken voor volwassenen met de biografie Soeur Sourire.

Vuurvader gaat over het koloniale verleden, niet bepaald iets om trots op te zijn, integendeel. Het is een actueel thema dat ook nog niet lang geleden nog maar eens nieuwswaarde kreeg met de wereldwijde beeldenstorm waarbij koloniale beelden vernietigd werden. Wandaden, gruwelijkheden en moordpartijen tierden welig in de Congolese koloniale periode (1870 - 1960) en werden zelfs nog tot ver in de 20e eeuw verdonkeremaand.

Vuurvader vertelt het fictieve verhaal van Elias Francken dat zich aan het einde van de 19e eeuw afspeelt, een korte periode in het koloniale verhaal. Vooreerst speelt het verhaal zich over enkele jaren af aan de dokken in Antwerpen. Elias groeit op in een weeshuis tot zijn moeder hem komt halen om voor haar te zorgen en Elias moet in deze woelige periode zien te overleven. Leen van den Berg heeft deze armoedige tijd heel erg goed beschreven, je wordt er helemaal in meegezogen. De haven is de spil in de steeds toenemende handel in ivoor, rubber en andere koloniale en er is veel onrust onder de dokwerkers, er volgt zelfs een heuse staking en betoging voor betere arbeidsvoorwaarden en meer rechten zoals algemeen stemrecht, geen evidentie destijds.

En dan ontmoet Elias de koloniaal August Meersman. Hij weet Elias te overtuigen om met hem mee te gaan naar de kolonie als zijn assistent om mee te werken aan de rubberexploitatie. De bootreis naar het binnenland beslaat een groot stuk in het boek en dan is er nog een heel stuk over het leven in de rubberplantage zelf en hoe alles daar in zijn werk gaat.

Leen van den Berg weet doorheen heel het verhaal heel erg veel boeiende geschiedenis te verweven en zo kom je ongemerkt in feite een heel erg groot stuk van onze Belgische koloniale geschiedenis te weten. In haar nawoord geeft ze zelf aan dat ze de historische setting zo nauwkeurig mogelijk wilde weergeven en dat heeft ze schitterend gedaan. Het fictieve verhaal errond zorgt ervoor dat je er helemaal kunt in meegaan. Je kan niet anders dan meevoelen met de personages, je voelt hun vertwijfeling, woede, angst en andere emoties bijna aan den lijve. Spannend was het dan ook nog. En daarnaast spelen er doorheen het verhaal van Elias en August ook nog andere thema's zoals vriendschap, vertrouwen, vaderschap en keuzes maken. Beide personages waren trouwens ook heel erg goed uitgewerkt.

Vuurvader was in mijn vizier gekomen via een gratis huis-aan-huisblad in mijn streek en ondertussen is dit het tweede boek dat ik las van Leen van den Berg. Wat een ontdekking! Vuurvader is een super goed uitgewerkt boek met een boeiend verhaal waar dan nog eens interessante geschiedenis in verwerkt is. De auteur mag zeer zeker nog titels op de markt brengen, ik ben fan. Dikke aanrader!

Eerder: Alles is krom

Uitgeverij: Manteau (2022) - 303 blz.