Opmerkelijke inzichten van auteur en historica Leen van den Berg over een nog altijd duister stuk Belgische geschiedenis
Het koloniale verleden van België en Congo blijft complex en actueel. Vuurvader - de eerste historische roman in Vlaanderen die speelt tijdens de beginfase van de kolonisatie in Congo - vertelt een verhaal over vaderschap, vriendschap en bedrog tegen de achtergrond van Congo aan het eind van de negentiende eeuw, toen de verrijkende rubberexport op gang kwam die vele levens kostte en een heel volk ontwrichtte.
*****
Leen van den Berg is historica en psychoanalytica van opleiding en werkt al vele jaren als schrijfdocente in binnen- en buitenland. Vuurvader is de grondig herwerkte versie van haar eerste historische roman Zoon in Congo uit 2015. Schrijven is haar passie, in 1995 bracht ze haar eerste kinderboek uit en sindsdien verschenen er nog en in 2005 maakte ze ook de overstap naar boeken voor volwassenen met de biografie Soeur Sourire.
Vuurvader gaat over het koloniale verleden, niet bepaald iets om trots op te zijn, integendeel. Het is een actueel thema dat ook nog niet lang geleden nog maar eens nieuwswaarde kreeg met de wereldwijde beeldenstorm waarbij koloniale beelden vernietigd werden. Wandaden, gruwelijkheden en moordpartijen tierden welig in de Congolese koloniale periode (1870 - 1960) en werden zelfs nog tot ver in de 20e eeuw verdonkeremaand.
Vuurvader vertelt het fictieve verhaal van Elias Francken dat zich aan het einde van de 19e eeuw afspeelt, een korte periode in het koloniale verhaal. Vooreerst speelt het verhaal zich over enkele jaren af aan de dokken in Antwerpen. Elias groeit op in een weeshuis tot zijn moeder hem komt halen om voor haar te zorgen en Elias moet in deze woelige periode zien te overleven. Leen van den Berg heeft deze armoedige tijd heel erg goed beschreven, je wordt er helemaal in meegezogen. De haven is de spil in de steeds toenemende handel in ivoor, rubber en andere koloniale en er is veel onrust onder de dokwerkers, er volgt zelfs een heuse staking en betoging voor betere arbeidsvoorwaarden en meer rechten zoals algemeen stemrecht, geen evidentie destijds.
En dan ontmoet Elias de koloniaal August Meersman. Hij weet Elias te overtuigen om met hem mee te gaan naar de kolonie als zijn assistent om mee te werken aan de rubberexploitatie. De bootreis naar het binnenland beslaat een groot stuk in het boek en dan is er nog een heel stuk over het leven in de rubberplantage zelf en hoe alles daar in zijn werk gaat.
Leen van den Berg weet doorheen heel het verhaal heel erg veel boeiende geschiedenis te verweven en zo kom je ongemerkt in feite een heel erg groot stuk van onze Belgische koloniale geschiedenis te weten. In haar nawoord geeft ze zelf aan dat ze de historische setting zo nauwkeurig mogelijk wilde weergeven en dat heeft ze schitterend gedaan. Het fictieve verhaal errond zorgt ervoor dat je er helemaal kunt in meegaan. Je kan niet anders dan meevoelen met de personages, je voelt hun vertwijfeling, woede, angst en andere emoties bijna aan den lijve. Spannend was het dan ook nog. En daarnaast spelen er doorheen het verhaal van Elias en August ook nog andere thema's zoals vriendschap, vertrouwen, vaderschap en keuzes maken. Beide personages waren trouwens ook heel erg goed uitgewerkt.
Vuurvader was in mijn vizier gekomen via een gratis huis-aan-huisblad in mijn streek en ondertussen is dit het tweede boek dat ik las van Leen van den Berg. Wat een ontdekking! Vuurvader is een super goed uitgewerkt boek met een boeiend verhaal waar dan nog eens interessante geschiedenis in verwerkt is. De auteur mag zeer zeker nog titels op de markt brengen, ik ben fan. Dikke aanrader!
Eerder: Alles is krom
Uitgeverij: Manteau (2022) - 303 blz.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten