Het gefluister achter de deur - TJ Klune

Het begon allemaal toen hij doodging...

Wallace Price is een gehaaide advocaat voor wie macht en aanzien de belangrijkste ingrediënten zijn voor een geslaagd leven. Wanneer Wallace plotseling overlijdt en als geest zijn eigen uitvaartdienst bijwoont, komt een gids hem halen en brengt hem naar een ongewoon theehuis.

Hugo, de eigenaar van het theehuis, die over bijzondere gaven beschikt, belooft hem te helpen bij het maken van de passage naar het hiernamaals. Wallace accepteert niet zonder slag of stoot dat hij dood is, maar dankzij Hugo en de andere markante bewoners van het theehuis leert hij op wonderbaarlijke wijze als geest menselijker te zijn dan tijdens zijn leven.

****

TJ Klune (1982) schreef al van kinds af verhalen en in 2011 verscheen zijn eerste boek. In het Nederlandse taalgebied werd hij bekend met het boek Het weeshuis in de azuurblauwe zee dat ook al in de bestsellerlijst van de New York Times belandde en prijzen won.

De Amerikaanse auteur is zelf queer en heel open over zijn aseksualiteit en dit heeft zijn schrijven beïnvloed. Ook in dit boek zijn er personages van kleur en met een lhbtqia+ identiteit, hij vindt dat deze gemeenschappen te weinig aanbod komen in fictie. Dit was best verfrissend, zo dikwijls kom je dit inderdaad niet tegen.

Het boek is geschreven voor jongvolwassenen, dat merk je zeker, het verhaal is gemakkelijk en vrij eenvoudig verteld. Maar ook voor wat minder jonge, ahum, volwassenen is het boek méér dan te pruimen en de humor is niet te versmaden, op het hilarische af soms, zó grappig!

Het thema is niet van het minste en misschien heeft onze samenleving hier wel wat behoefte aan. De dood is immers iets waar veelal over gezwegen wordt, in vroegere jaren hoorde het bij het opgroeien maar met de groei van de welvaart is het meer en meer uit het leven verdwenen. Tegelijk gaat dit boek ook over het leven zelf en welke persoon eenieder van ons zou willen zijn, vooral vriendschap komt aan bod in het boek. Het mag dan wel een fantasie boek zijn, het is toch ook een vriendschaps- en zelfs liefdesverhaal.

Klune heeft prachtige personages ten tonele gevoerd die je raken en ontroeren. En de cover is ook al om te smullen, prachtig getekend en het is het boek op het lijf geschreven, net zoals de titel trouwens, alleen daardoor zou je het boek al willen lezen, het spreekt absoluut aan.

Het gefluister achter de deur is ondanks het moeilijke en minder bespreekbare thema toch een hoopvol boek geworden, over vriendschap, liefde én de dood. De geweldige personages en zeker ook de humor maken het tot een heel erg leesbaar boek dat garant staat voor een hoog leespleziergehalte. Je moet je als wat minder jonge volwassene zeker niet laten tegenhouden om dit boek te lezen. Het doet mij alleszins uitkijken naar zijn andere vertaalde boeken, ook al met zo een mooie boekomslag.

Uitgeverij: Volt (2022) - 433 blz.

Oorspronkelijke titel: Under the Whispering Door (2020)

Vertaling: Anneke Bok en Claudia de Poorter

Rode sneeuw in december - Simone van der Vlugt

Het is 1552, de vooravond van de Tachtigjarige Oorlog. De katholieke Lideweij Feelinck krijgt een relatie met Andries Griffioen, aanhanger van het protestantisme. Het jonge stel vestigt zich in Breda, waar ze een nauwe band krijgen met prins Willem van Oranje. Maar het politieke klimaat verandert, het protestantisme wint terrein, terwijl onder koning Filips de inquisitie hoogtij viert. Willem van Oranje vlucht naar Duitsland, waar hij zijn legers organiseert om in opstand te komen tegen koning Filips. Lideweij vlucht met haar gezin naar het rustige Naarden, waar ze zich veilig waant. Tot een verschrikkelijk lot het kleine stadje treft.

****

Simone van der Vlugt (1966) is een zeer succesvolle Nederlandse auteur, ze rijgt de prijzen en nominaties aan elkaar. Ze schreef in eerste instantie boeken voor kleuters en leerlingen van het basisonderwijs en historische en andere jeugdromans en in 2004 schreef ze dan haar eerste thriller voor volwassenen, er volgden er nog vele. Vanaf 2009 begon ze ook met het schrijven van historische romans voor volwassenen. Simone van der Vlugt wist al van jongs af dat ze schrijver wilde worden, op haar dertiende stuurde ze al manuscripten naar uitgevers die haar aanmoedigden om zeker te blijven schrijven. Ze studeerde Nederlands en Frans aan de lerarenopleiding in Amsterdam waar ze ook les kreeg in jeugdliteratuur en creatief schrijven.

Rode sneeuw in december is haar tweede historische roman voor volwassenen en misschien wel haar meest succesvolle boek. Het uitgangspunt van het boek is de Tachtigjarige Oorlog waarrond ze een verhaal geweven heeft. Je merkt wel dat ze geschiedenis wil vertellen, het volledige fictieve verhaal staat dan ook helemaal in functie hiervan waardoor ze soms vele jaren overslaat uit het leven van de spelers. Maar dat is helemaal niet erg, je bent sowieso helemaal in de ban van het verhaal, zowel historisch gezien als de fictieve kant. Als men over dit boek zegt dat het meeslepend is, dan is daar niets teveel over gezegd.

Het is een heel erg spannend verhaal zelfs wanneer je de neiging niet kon weerstaan om eens gaan rond te surfen op internet en daar dan al een en ander las over de gebeurtenissen. De auteur heeft de historische kant geweldig goed uitgewerkt, de gebeurtenissen die plaatsvinden maar ook de tijdsgeest heeft ze heel erg goed weten te treffen, heel erg levendig, je waant je zomaar aanwezig in die tijd en op die plaats. Bij het lezen van het eerste deel van het boek had je dit in feite wel niet kunnen vermoeden, daar overheerste de romantische kant van het boek. Maar dat kwam dus volledig in orde.

Rode sneeuw in december is een geweldig goed boek gebleken, het tweede boek trouwens dat ik van haar las, raar in feite dat ik niet meer las van haar hand. Dit boek las ik op reis als dwarsligger, de gegevens hieronder zijn van de paperback versie.

Eerder: De reünie

Uitgeverij: Ambo|Anthos (2012) - 437 blz.

Een date met de dood - Peter James

In Londen wacht een man op het vliegveld op de liefde van zijn leven. In Florida wacht een man in een bar op zijn first date waarvan hij vermoedt dat zij zijn soulmate is. Beiden komen er al snel achter dat ze zijn bedrogen, en dat al hun geld verdwenen is.

Ondertussen onderzoekt inspecteur Roy Grace een aantal internetscams en komt hij er langzaam maar zeker achter dat iedereen die deze oplichters wil ontmaskeren, dat met de dood moet bekopen…

***

Een date met de dood is de 15e Roy Grace-thriller van de hand van Peter James, de serie waarmee hij bekend is geworden, er zijn er nog enkele verschenen sinds deze maar nog niet in Nederlandse vertaling. Hij schreef ook enkele standalone-thrillers. De auteur is naast auteur ook filmproducent en dat merk je wel in zijn boeken, die zijn filmisch en vlot geschreven.

Het thema in dit boek is er echt eentje van deze tijd, internetdating en fraude. De auteur kreeg zijn inspiratie door een artikel over een Brightonse motivatiespreker die ontdekte dat zijn identiteit misbruikt werd om vrouwen op te lichten. Een date met de dood is gebaseerd op de informatie die deze motivatiespreker gaf en Peter James gebruikt zijn personage ook in het boek. Het is hallucinant hoe grootschalig fraudeurs opereren en de bedragen die ze kunnen aftroggelen. Peter James bekijkt het probleem vanuit de slachtoffers en dat is een mooie insteek, je begrijpt hen en het boek steekt een hart onder de riem van deze slachtoffers want dat zijn ze wel degelijk.

De plot is goed opgebouwd, het verhaal klinkt goed, is interessant en het is een thriller. Zo vordert het verhaal. Het grootste deel van het boek volgt de auteur netjes de verschillende verhaallijnen. Er zijn nogal wat personages en zij komen afwisselend aanbod. En dan verschijnen er naarmate het verhaal vordert wat linken tussen de verschillend spelers maar het begint toch wat op een flipperspel te lijken, chaotisch dus. Personages verdwijnen van het toneel om dan ineens weer tevoorschijn te komen, je was ze al bijna vergeten.

Het verhaal is niet zo spannend als je van een Peter James verwacht. Het verhaal start veelbelovend en boeiend, je leert de personages kennen en er gebeurt een en ander. Maar naarmate het verhaal vordert, vertraagt het verhaal en sluipt er herhaling in. De auteur heeft er een spannend einde van willen maken, maar door de chaotische relaties tussen de personages en de overkill aan plotelementen, verzandt het verhaal en de voldoening bij het dichtslaan blijft uit, toch bij deze lezer.

Een date met de dood is ondanks de veelbelovende start een minder boek geworden. Het thema was wel heel boeiend en je leert een heleboel over de manier waarop fraudeurs bij internetdating te werk gaan. Dat de auteur ook veel aandacht had voor de slachtoffers was zeer te waarderen, de manier waarop ze gestrikt worden en zich daarna voelen, heeft de auteur goed gebracht.

Eerder: Op sterven na dood, Ten dode opgeschreven, Doodskus, Dodemansrit, Perfectie, Schijndood, Doodsklok, Als de dood, Tot in de dood, Dodelijke affaire, Doodsangst, Ultiem bewijs

Uitgeverij: De Fontein (2024) - 380 blz.

Oorspronkelijke titel: Death at First Sight

Vertaling: Lia Belt

De nazi en de kapper - Edgar Hilsenrath

'Ik ben Max Schulz, de buitenechtelijke, maar zuiver Arische zoon van Minna Schulz.' Zo opent Hisenraths beroemde roman over de SS'er en massamoordenaar Max Schulz. Zeer humoristisch en in soepele stijl beschrijft Hilsenrath hoe Schulz, zoon van een Arische straatmadelief, opgroeit met zijn joodse schoolvriend Itzig Finkelstein en bij diens vader het kappersvak leert. Tijdens de oorlogsjaren is hij in het vernietigingskamp Laubwalde verantwoordelijk voor de dood van ontelbaar veel mensen.

Na de oorlog neemt Schulz de identiteit van een van zijn slachtoffers aan: Itzig Finkelstein. Hij duikt onder in Israël, trouwt en neemt in Tel Aviv een kapperssalon over. Max wordt een gerespecteerd burger, maar zijn geweten begint te spreken.

****

Edgar Hilsenrath (Leipzig, 1926 - Wittlich, 2018) is een Duits schrijver van joodse afkomst. Hij vluchtte in 1938 met zijn moeder en jongere broertje naar Roemenië en kwam in 1941 terecht in een joods getto in Oekraïne. Hij overleefde de oorlog, vertrok naar Palestina en woonde van 1951 in New York tot hij in 1975 terugkeerde naar Duitsland. Hilsenrath debuteerde in 1964 met Nacht en schreef nog enkele boeken, meestal met een autobiografische inslag en de Holocaust als thema. Voor Het sprookje van de laatste gedachte uit 1989 ontving hij de prestigieuze Alfred Döblin-prijs.

De nazi en de kapper werd een internationale bestseller, Hilsenrath schreef het boek in het Duits maar de eerste publicatie was de Engelse vertaling ervan in 1971. Het kostte de auteur nog enkele jaren voor er een Duitse uitgeverij bereid was om het origineel te publiceren maar in 1976 was het dan zover. Het boek kende een groot succes, ook in Duitsland en verscheen wereldwijd en in vele vertalingen.

Hilsenrath heeft een indrukwekkende en aparte plot in elkaar gezet met dit boek. Hoofdpersonage is Itzig Finkelstein, voorheen Max Schulz en zijn verhaal wordt vanaf het prille begin tot zijn dood uit de doeken gedaan, best een grote tijdspanne dus. Daardoor krijg je een historisch verhaal te lezen dat gaat over de opkomst van Hitler, de oorlog en zijn gruweldaden, de vlucht over zee naar Palestina en het ontstaan van Israël. En dit alles vanuit de ogen van een arische Duitser die eruit ziet als een jood en die vriendschap sluit met een jood die er dan weer als een ariër uitziet. Aan die vriendschap komt een abrupt einde nadat Max Schulz een toespraak van Hitler hoort en er in navolging van zijn stiefvader helemaal van in de ban raakt. Hij treedt toe tot de SS en geweld en dood horen vanaf nu bij zijn leven. Daarna maakt hij krankzinnige verhalen mee, de auteur weet serieus wat te verzinnen, maar hij heeft dan zelf ook een en ander meegemaakt als jood in de Duitse wereld van toen.

Net als dit aparte verhaal is ook de schrijfstijl van Hilsenrath wel speciaal en even wennen. De ene keer is Max Schulz aan het woord en dan weer wordt er in de derde persoon over hem geschreven. Hij staat wel zo goed als altijd centraal, het zijn zíjn ervaringen en bedenkingen waaruit het verhaal verteld wordt. Er zitten in het woordgebruik vaak ook verwijzingen naar de oorlog en de SS, het lijkt een parodie op het hele oorlogse gebeuren, voor, tijdens en na, het verhaal klinkt daardoor luchtig ondanks de zwaarte. Daar zullen ook wel ergens de redenen schuilen waarom uitgeverijen afwijzend stonden voor dit manuscript, de Duitse maatschappij van toen en ook nu wordt immers serieus onder de loep genomen, een subtiele aanklacht gebracht met zwarte humor, een holocaustsatire zoals wel eens wordt gezegd over dit boek.

Ik heb dit boek als dwarsligger gelezen (de info hieronder is echter wel van de gewone uitgave) en op verlof in Duitsland, wat achteraf gezien toepasselijk was en het lezen ervan dadelijk een ander cachet gaf. We hadden zelfs net ook een bezoek gebracht aan het concentratiekamp Buchenwald in Weimar.

De nazi en de kapper is een apart boek met een speciale insteek en daardoor alle lof meer dan waard. Het is enerzijds een luchtig, humoristisch en soms zelfs absurd boek maar anderzijds een tragisch en confronterend boek, een boek dat je niet snel zal vergeten. Edgar Hilsenrath schrijft uit eigen ervaringen en dat zorgt ervoor dat het verhaal heel natuurlijk leest en je er in meegesleept wordt. Ook de historische insteek is meegenomen, er worden kanten belicht die in andere boeken veel minder aan bod komen. Een aanrader.

Uitgeverij: Ambo|Antos (2008) - 386 blz.

Oorspronkelijke titel: Der Nazi und der Friseur

Vertaling: Annemarie Vlaming

Stoner - John Williams

William Stoner wordt aan het einde van de negentiende eeuw geboren als zoon van een arme boerenfamilie. Tot groot verdriet van zijn ouders kiest hij voor een carrière als docent Engels. Hij wijdt zijn leven aan de literatuur en aan de liefde - en faalt op beide fronten. Zijn huwelijk met een vrouw uit een gegoede familie vervreemdt hem verder van zijn ouders, zijn carrière verloopt moeizaam en zijn vrouw en dochter keren zich tegen hem. Een nieuwe liefdesrelatie wordt verbroken om een schandaal op de universiteit te voorkomen. Stoner sterft uiteindelijk in anonimiteit, zoals ook zijn hele leven zich in de marge heeft afgespeeld.

****

John Williams (1922-1994) is afkomstig uit een boerenfamilie, was journalist en diende tijdens de Tweede Wereldoorlog bij de luchtmacht. Terug in Amerika ging hij opnieuw studeren en haalde een Master of Arts aan de universiteit van Denver. Daarna studeerde hij nog Engelse literatuur in Missouri en vanaf 1955 doceerde hij dan creatief schrijven aan de universiteit van Denver. Williams publiceerde in 1948 zijn eerste roman Niets dan de nacht wat zijn minst bekende werk is, Stoner uit 1965 is de derde van de vier romans die hij schreef. Zijn werk bleef echter lang onopgemerkt maar dat veranderde in 2006 met de heruitgave van Stoner dat een wereldwijde bestseller werd, voor de Nederlandse vertaling was het nog wachten tot 2012.

Stoner is absoluut geen flitsend verhaal, integendeel, het vertelt het doorsnee levensverhaal van William Stoner die een doorsnee docent Engels is maar wel met een grote liefde voor het vak, zelfs het leraar zijn is voor hem een passie. Verder is hij op zoek naar de amoureuze liefde en heeft grootse verwachtingen hieromtrent, maar ook hierin slaagt hij niet. Hij slaagt er wel in om enkele sporadische vriendschappen te ontwikkelen maar dezen blijven uiteindelijk oppervlakkig, hij is meestal in zichzelf gekeerd en zijn sociale vaardigheden zijn beperkt. Daardoor staat hij vaak wel voor datgene waarvan hij gelooft dat correct en juist is, hij sluit in deze gevallen geen compromissen. Op andere vlakken laat hij alles wél zijn gang gaan en hij legt zich bij het meeste gewoon neer, vaak tot ergernis van de lezer wel, je denkt meer dan eens van 'man, kom toch eens op voor jezelf!' Een zeer gewoon verhaal, over een zeer gewone man dus.

Stoner leest als een biografisch verhaal en er zitten zeker wat autobiografische elementen in, toch is het een volledig fictief. Doordat het een levensverhaal is, krijg je dit gevoel wel, speciaal toch wel.

Veel actie en spannende plotwendingen lees je niet in dit boek en toch is dit zo een boek dat je meesleept. Het boek is in de ik-persoon geschreven en je leert het personage van Stoner zeer goed kennen, je leeft helemaal mee met hem en je begrijpt hem. Het is vanuit het perspectief van Stoner dat je de andere personages ziet en een beetje leert kennen maar dus enkel voor zover ze Stoner zelf beïnvloeden en zijn gedachten en gevoelens vormgeven.

Doorheen het boek krijg je verder een zeer goed beeld van de tijdsgeest en de normen en waarden van toen, op die manier kan de auteur toch ook een en ander aan de kaak stellen, wel heel subtiel allemaal.

Stoner is in feite een eenvoudig boek maar op een of andere manier toch weer niet. Het gaat over een middelmatige man met een middelmatig leven, soms gelukkig en dan weer wat minder gelukkig, maar wel een man die zijn leven kan overzien en zelfs snapt, een man die zijn leven weet te relativeren en in perspectief te plaatsen. Daardoor wordt het personage van Stoner in de ogen van de lezer toch groots. Het boek mag dan al wel meer dan een halve eeuw oud zijn, het is absoluut ook nu nog goed te lezen en het boeit van het begin tot het einde.

Uitgeverij: Lebowski (2012) - 318 blz.

Oorspronkelijke titel: Stoner (1965)

Vertaling: Edzard Krol

De edele kunst van Not Giving a F*ck - Mark Manson

De tegendraadse aanpak voor een goed leven

Van populair weblog naar New York Times-bestseller is dit hét boek voor zelfhulphaters! Stop met altijd maar positief zijn, en leer in plaats daarvan om te gaan met je tekortkomingen en de tegenslagen in het leven. Zodra je niet meer wegrent voor je angsten, fouten en onzekerheden maar de pijnlijke waarheid onder ogen durft te zien, vind je de moed en het zelfvertrouwen waar je in deze tijd zo'n behoefte aan hebt. Mark Manson geeft je de tools om te kiezen waar jij om geeft, en dus ook waar je niet om geeft. Dat idee omarmen werkt bevrijdend.

Mark Manson (1984) is auteur en blogger. Zijn weblog (MarkManson.net) kent een groot succes, hij schrijft er over persoonlijke groei, werk, relaties en succes. Uiteindelijk vloeide daar zijn eerste boek uit voort De edele kunst van Not Giving a F*ck, het werd een bestseller en is veelvuldig vertaald. Ondertussen zijn er nog enkele boeken verschenen waaronder Will, een biografie van Will Smith waarvoor de twee samenwerkten.

Dit boek is toch heel wat anders dan andere boeken over het thema, dat lees je al op de achterflap, maar moest je het niet doorhebben dan wordt het wel duidelijk met de onderwerpen van de inhoudsopgave. Een greep eruit: Doe geen moeite, Emoties worden overgewaardeerd, Je bent niet speciaal, De waarde van lijden, Je maakt altijd keuzes, Falen is de weg vooruit, Afwijzing maakt het leven beter. Tegendraads dus zoals de kaft titelt.

Mark Manson weet de lezer absoluut te boeien, hij schrijft gemakkelijk en haalt nogal wat voorbeelden aan waardoor alles nog duidelijker wordt. Je blijft wel best bij de les binnen één hoofdstuk maar tussen de hoofdstukken kan je zeker tijd tussen laten om het te laten bezinken. Doorheen het boek krijg je dan zijn levensverhaal te lezen welk hij ook gebruikt om te staven wat hij zegt.

Vaak kon ik er echt wel inkomen in hetgeen hij schrijft, het leek soms zelfs op mijn lijf geschreven. Het staat inderdaad soms wel in schril contrast met de huidige tijdsgeest van positiviteit, jezelf zijn en willen verbeteren en 'iedereen is speciaal'. Als er één ding is dat je uit dit boek moet halen, is dat normaal en gewoon zijn dé termen zouden moeten zijn, maar er staat natuurlijk nog veel meer in.

De edele kunst van Not Giving a F*ck is een boek om over na te denken en geeft eindelijk ook eens tegengewicht aan heel de zelfhulpcultuur in onze samenleving en dat iedereen zich speciaal en uitzonderlijk moet voelen. In de westerse maatschappij dan toch, mensen met niet veel middelen en andere werelddelen zullen het waarschijnlijk wel anders zien, misschien staan zij wel veel dichter bij de kunst van zelfrelativering.

Uitgeverij: A.W. Bruna (2017) - 220 blz.

Oorspronkelijke titel: The Subtle Art of Not Giving a F*ck

Vertaling: Annoesjka Oostindiër en Henk Popken