De maas - Wim Peumans

Het wonderlijk rijke verhaal van een rivier met vele levens: van bron tot monding, door Frankrijk, België en Nederland

De bijna 1000 kilometer lange Maas is een bron van leven, met karakteristieke fauna en flora. Een landschapsbeeldhouwer, archeologische site, vereringsplaats, historisch kruispunt, politieke grens, economische slagader, militair-strategische as en muze voor kunstenaars. Millennialang zochten volkeren haar op en leerden ze om te gaan met de grillige Maasvloeden. Vandaag zijn miljoenen mensen afhankelijk van deze bijzondere waterloop voor hun drinkwater.

Een genuanceerde mix van nature writing, geschiedenis en wetenschap dompelt de lezer onder in de natuurlijke en culturele leefwerelden van de rivier. Deze allereerste biografie van de Maas is een meeslepende mozaïekvertelling over hoe plant, dier, mens en rivier innig met elkaar verweven zijn.

Wim Peumans (Tongeren, 1984) studeerde politieke wetenschappen en behaalde een doctoraat in sociale en culturele antropologie aan de KU Leuven. Hij is auteur van academische boeken en voor het bredere publiek schreef hij met De Maas zijn derde boek. Eerder schreef hij Jan Peumans. Een zachte anarchist (2019) en Habibi. Het lief en leed van lgbt-moslims (2021). Verder geeft hij lezingen, doet aan consultancy en freelance schrijfopdrachten.

De auteur deed drie jaar veldwerk en literatuuronderzoek voor De Maas en dat merk je absoluut bij het lezen van dit boek, het staat bol van kennis over allerlei onderwerpen en dat mag je gerust breed zien. Geschiedenis, politiek, economie, natuur, visserij, religie, kunst... het zit er allemaal in en daarbovenop wilde de schrijver een bijdrage leveren aan de grootste uitdagingen in onze tijd: de klimaatcrisis en het massale verlies aan biodiversiteit. De lijst van geraadpleegde bronnen was lang, zéér lang.

Het boek bevat 20 hoofdstukken en ruwweg vertrekt hij van de bronnen om zo op te schuiven naar de monding. Maar helemaal juist is dit niet, Peumans verspringt heel dikwijls en dat is omdat hij in elk hoofdstuk een thema aansnijdt dat te maken heeft met de rivier en dat kan zich uiteraard op verschillende plaatsen voordoen. Ook in historisch opzicht verspringt het vaak, dan zitten we ergens in de Middeleeuwen om vervolgens weer naar de oertijd gekatapulteerd te worden. Wie fan is van structuur komt in dit boek niet helemaal aan zijn trekken.

De manier waarop hij schrijft is helemaal niet wetenschappelijk maar het is eerder zoals hij zelf in feite zegt, 'een literaire biografie'. En dat is het zeker, de ene keer zit je in een geschiedenis of andere les en in het volgende deel in een verhaal. Zijn taal is bijwijlen bijna poëtisch en soms wat humoristisch om dan wat verder weer 'droog' te worden, dan vliegen de jaartallen en details je om de oren. Dit laatste is het grote minpunt van dit boek, de ontelbare details hadden niet gemoeten. Waarschijnlijk beoogde de auteur volledig te zijn en misschien is dat voor sommigen wel interessant maar voor de gewone lezer zorgde het toch voor verlies van de aandacht.

De Maas is een echt wel goed te lezen en boeiend boek alhoewel je door het ene thema al meer wordt aangesproken dan het andere. Het verhalende gehalte zorgt ervoor dat je als lezer toch allerlei wetenschappelijke kennis binnenkrijgt op een interessante manier en je kennis gaat er op verschillende vlakken flink op vooruit. En je komt ook heel wat 'weetjes' te weten die gewoon leuk zijn. Als pleidooi om zorg te dragen voor de natuur kan het boek ook tellen, de Maas ondervindt de gevolgen van de klimaatcrisis en daarmee ook de zovele miljoenen mensen die afhankelijk zijn van de Maas voor bijvoorbeeld drinkwater. Denk bijvoorbeeld aan de recentelijke overstromingen van 2021, de hoogwaterramp met de hoogst gemeten afvoer ooit.

Uitgeverij: Manteau (2024) - 290 blz. (291-348 Dankwoord, chronologisch overzicht, bronnen...)

De keizer van Gladness - Ocean Vuong

Op een late zomeravond staat de negentienjarige Hai op de rand van een brug in het stadje East Gladness, Connecticut, klaar om te springen. Dan hoort hij iemand roepen aan de overkant van de rivier. De stem is van Grazina, een bejaarde dementerende die hem overhaalt een ander pad te kiezen. De ontheemde en radeloze Hai wordt al snel haar mantelzorger. In de loop van een jaar ontstaat er tussen dit onwaarschijnlijke duo een levensveranderende band, gebaseerd op empathie, spirituele bezinning en hartzeer - een band met de kracht om Hais relatie tot zichzelf, zijn familie en een wankelende gemeenschap te veranderen.

Ocean Vuong volgt de cycli van geschiedenis, herinnering en tijd om te laten zien hoe liefde, arbeid en eenzaamheid de fundamenten van het Amerikaanse leven vormen. In de kern is De keizer van Gladness een gedurfde epische vertelling over wat het betekent om aan de zelfkant van de maatschappij te leven en de wonden onder ogen te zien die onze collectieve ziel blijven achtervolgen. Vuongs karakteristieke schrijfstijl, die rauwheid paart aan elegantie door middel van tederheid, schittert volop in dit verhaal over verlies, hoop en de vraag hoever we willen gaan om een van de meest vluchtige genades van het leven te bemachtigen: een tweede kans.

****

Ocean Vuong (Ho Chi Minhstad, 1988) is een Vietnamees-Amerikaanse dichter, essayist en schrijver. Op zijn tweede vluchtte het gezin uit Vietnam omdat zijn moeder van gemengde afkomst was en ze hun leven niet zeker waren, zo belandden ze uiteindelijk in Hartford in Connecticut. Vuong leerde pas op zijn elfde lezen en daarmee was hij de eerste in zijn familie. Na de Glastonbury High School studeerde hij eventjes marketing maar schreef zich daarna in aan het Brooklyn College waar hij een bachelor in 19e-eeuwse Engelse literatuur deed, daarna deed hij nog een masteropleiding poëzie aan de New York University in Northampton waar hij later een vaste aanstelling als docent creatief schrijven kreeg. Zijn debuutroman Op aarde schitteren we even verscheen in 2019, na de dood van zijn moeder verscheen in 2022 een dichtbundel De tijd is een moeder en nu in 2025 verscheen dan zijn tweede roman De keizer van Gladness. Vuong ontving verschillende prijzen voor zijn werk en er volgden vele vertalingen.

Het boek start heel erg interessant met de gevoelens en emoties van Hai die enorm worstelt met zijn levenssituatie op dat moment tot hij dan een stem hoort, ergens. Een heel intrigerend begin moet gezegd en dit was meteen de reden waarom ik dit boek een kans wilde geven. Ocean Vuong heeft een zeer beschrijvende en soms zelfs dichterlijke schrijfstijl die heel natuurlijk aanvoelt om te lezen en dat was meteen van in het begin duidelijk. Later bleek hij zelfs ook met enige humor te schrijven, het las dus heel erg vlot. Meestal dan toch want er waren ook momenten dat het toch ietsje minder boeiend was en wat langdradig.

De auteur heeft het leven van Hai voortreffelijk weergegeven maar ook de lelijke kant van het bestaan aan de onderzijde van de samenleving neemt een grote plaats in en dan mogen we ook het leven van een dementerende vrouw en hoe familie en de samenleving daar naar kijken niet vergeten. Door de manier waarop Vuong dit schreef, kan de lezer niet anders dan meeleven en -voelen, je kruipt als het ware in het hoofd van Hai maar ook in de andere personages kan je je inleven.

Het verhaal situeert zich in de tijdspanne van 1 jaar maar doorheen het boek kom je het levensverhaal van zowel Hai als Grazina te weten en dat was zeker niet min, vluchten voor het Rode leger en ook druggebruik komen aan bod. Schitterend was de keuze van de auteur om een groot deel van het verhaal te plaatsen in de keuken van een fastfoodketen, het legt de lelijkheid van de samenleving helemaal bloot. Maar wat vooral opviel in heel het boek was het mededogen en de vriendschap en liefde tussen zelfs wildvreemde mensen en dan al zeker bij diegenen die zo goed als niets hebben in het leven en helemaal aan de onderkant van de samenleving staan. Dat was werkelijk mooi om te lezen en inspirerend.

De keizer van Gladness is een boek dat meestal heel erg vlot leest maar ook wat mindere momenten kent. Er is heel wat afwisseling in te lezen over verschillende onderwerpen en dat kan soms veel zijn. Je moet absoluut ook openstaan voor een soms fantasievolle rit, zeker als Grazina haar vergeet-episodes heeft, het klinkt soms absurd. Maar dat gevoel krijg je soms ook bij andere delen in het boek. Het boek heeft ook niet echt één verhaal maar is meer een opeenstapeling van allerlei kleine verhaallijnen of gedachten over allerlei onderwerpen. Ik zou het drie sterren quoteren maar het boek is toch beter dan dat, dus maar eentje erbij, het boek raakt je wel en blijft ergens toch ook hangen in je gedachten. 

Uitgeverij: Hollands Diep (2025) - 410 blz.

Oorspronkelijke titel: The Emperor of Gladness

Vertaling: Johannes Jonkers

Dieren eten - Jonathan Safran Foer

Tot enkele jaren geleden was Jonathan Safran Foer afwisselend vegetariër en vleeseter. Toen hij echtgenoot en vader werd, stelde hij zichzelf de vraag: waarom eten we dieren? En zouden we ze ook eten als we wisten hoe ze op ons bord terechtkomen?

In een briljante synthese van filosofie, literatuur, wetenschap en undercoverjournalistiek onderzoekt Jonathan Safran Foer in 'Dieren eten' de verschillende verhalen die we onszelf vertellen om ons eetgedrag te rechtvaardigen - van folklore tot populaire cultuur, van familietradities tot westerse mythen - en laat hij zien hoe die verhalen onze onwetendheid in stand houden.

Dieren eten is een boek van sterke morele gedrevenheid en grote ruimhartigheid, voor mensen en voor dieren. Het is geschreven met de stilistische brille en creativiteit die Foers twee vorige boeken tot bestsellers maakten. Het resultaat is een prikkelend en uitdagend boek over de verhalen die ons verteld worden – en de verhalen die ons verteld moeten worden.

Jonathan Safran Foer (Washington D.C., 1977) studeerde filosofie aan de Princeton University en zijn thesis resulteerde in 2002 in een eerste boek Alles is verlicht. Non-fictieboek Dieren eten van 2009 is zijn derde van de vijf die hij tot nog toe schreef.

De auteur heeft heel veel onderzoek gedaan voor dit boek en dat merk je wel degelijk. Daardoor is het wetenschappelijk onderbouwd maar het boek is meer dan dat. Hij heeft gesproken met vegetariërs en veganisten, traditionele veehouders, vertegenwoordigers van grote bio-industriebedrijven maar ook met medewerkers in zulke grote bedrijven die getuigen van de praktijken daar. Het boek begint ook met een illegaal bezoek aan een bio-industriebedrijf waarbij de auteur de daver op zijn lijf had. Zijn persoonlijke ervaringen doorheen zijn leven completeren het geheel.

De auteur heeft een heel erg vlotte manier van schrijven en door vanuit zijn persoonlijk verhaal te vertrekken, wordt de lezer begeleid in een traject om zelf te ontdekken wat er speelt in de sector. De ethische kant primeert absoluut in dit verhaal, zijn filosofische opleiding zal hier wel niet vreemd aan zijn. Maar er spelen ook andere vragen, zoals bijvoorbeeld de maatschappelijke, economische en milieu effecten van het eten van dieren. Hij belicht diverse kanten van het hele verhaal.

Jonathan Safran Foer heeft er een heel leesbaar boek van gemaakt dat je op verschillende manieren wegwijs maakt in de wereld van het eten van dieren. Maar het is vooral het dierenwelzijn dat Foer nauw aan het hart ligt en als je de verhalen hier leest, weet je dat dierenwelzijn geen prioriteit is in de bio-industrie die zorgt voor het grootste deel van de vleesconsumptie, integendeel zelfs. Soms kan je niet anders dan walging voelen voor wat mensen dieren aandoen, dieren die niet meer beschouwd worden als levende wezens maar als producten.

Dieren eten is een boek dat je ogen opent en een keerpunt is, na het lezen van dit boek ben je niet meer dezelfde. De klimaatimpact van het houden en eten van dieren is trouwens gigantisch en ook dit heeft de auteur hier goed belicht. Het boek mag dan al 15 jaar geleden gepubliceerd zijn, het is absoluut nog actueel.

Uitgeverij: Ambo|Anthos (2009) - 336 blz.

Oorspronkelijke titel: Eating Animals

Vertaling: Otto Biersma en Onno Voorhoeve

De tunnel - Anna Woltz

Londen 1940. Vier jonge mensen, vier levens.

Zonder de bommen hadden ze elkaar nooit ontmoet.

Dit is ons verhaal.

We leren elkaar kennen diep onder de grond, in de tunnels van de Ondergrondse. Elke nacht schuilen we daar voor de bommen die Londen verwoesten.

Quinn is vijftien. Ze is van huis weggelopen met een tas vol juwelen en ze wil de wereld veranderen. Jay beneemt me de adem. Hij is alles kwijt, dus regels kunnen hem gestolen worden. Sebastian is Quinns grote broer, maar ze noemt zijn naam niet. Voor zijn familie bestaat hij niet meer.

En ik? Ik ben Ella, net een jaar ziek geweest. Ik was onzichtbaar - maar toen kwam de tunnel.

*****

Anna Woltz (Londen, 1981) groeide op in Den Haag, is Nederlands kinderboekenschrijfster, werkte als journalist en nu is ze fulltime schrijfster. Op haar vijftiende schreef ze een jaar lang columns voor de Volkskrant over haar leven op school en deze werden in 1998 gebundeld in Overleven in 4b. In 2002 kwam dan haar eerste kinderboek uit Alles kookt over en sindsdien verschenen er nog tal van boeken die in vele talen vertaald werden. Ze ontving verschillende prijzen zoals de Gouden Griffel voor Gips en de Zilveren Griffel voor Alaska en De tunnel.

De tunnel wordt helemaal vanuit het oogpunt van Ella verteld, zij is de ik-persoon en het is via haar dat je de andere personages leert kennen. Vanaf de eerste bladzijde weet je al dat er van de vier jonge mensen slechts drie zullen overleven maar het hoe en wie dat zal pas aan het einde prijsgegeven worden. In september 1940 begint de Blitz en de start hiervan is ook het beginpunt van dit boek. De vier kennen elkaar niet buiten broer en zus uiteraard, maar ze leren elkaar al heel snel kennen en verzeilen samen in een tunnel in de Ondergrondse.

De auteur heeft het leven tijdens de Blitz die toch wel 8 maanden duurde heel realistisch weergegeven maar er speelt veel meer in dit boek dan het oorlogsgebeuren. Woltz heeft haar personages ook op een interessante en boeiende manier psychologisch uitgediept, ze hebben elk persoonlijke problemen die hun in de weg zitten en het zijn stuk voor stuk zoekende jongeren. Het boek draagt een heel positieve boodschap uit en dat maakte het eens zo mooi om te lezen. Je kan niet anders dan begaan zijn met de verschillende personages die zichzelf zo langzamerhand vinden.

De tunnel is een heel erg mooi en hoopvol boek. Doorheen een indringend verhaal heeft Anna Woltz het leven van de Londense bevolking tijdens de aanhoudende reeks bombardementen van september 1940 tot mei 1941 goed weergegeven én daarnaast kwamen enkele maatschappelijke problemen aan bod. Ook de belevingswereld van jongeren in deze context maar die breder kan doorgetrokken worden, heeft ze goed verwoord. De tunnel is absoluut een aan te raden boek en zeker ook heel mooi voor volwassenen.

Eerder: Alaska

Uitgeverij: Querido (2021) - 231 blz.

Schaduwspel - Cilla & Rolf Börjlind

Een lichaam in een afgelegen Zweeds bos

Een oude Sami-offerplaats

Een gemeenschap die leeft in angst

Wanneer in het bos bij Slagtjärn een lichaam wordt gevonden in een mierenhoop, wordt Olivia Rönning ingeschakeld om de politie te helpen. Het lichaam is bezaaid met bijtwonden en het hoofd ontbreekt. Er zijn geen vingerafdrukken in de registers te vinden en niemand is vermist gemeld. De bloedsporen die worden aangetroffen bij een oude Sami-offerplaats veroorzaken onrust in het dorp. Hoewel de gemeenschap openstaat voor buitenstaanders, groeit de spanning, mede door de aanwezigheid van een geïsoleerde fascistische familie. De dorpelingen zijn terughoudend om mee te werken met de politie, waardoor Olivia uiteindelijk de hulp moet inschakelen van Tom Stilton en Mette Olsäter.

*****

Cilla en Rolf Börjlind is een schrijversduo en ze zijn met dit boek aan hun negende in de Rönning & Stilton-serie toe. In Zweden zijn het de gevierde scenarioschrijvers van onder andere Martin Beck, Arne Dahl en Springvloed, deze laatste is trouwens de serieverfilming van hun eerst twee boeken.

Het was een feest om de vaste personages weer te ontmoeten ook al is het op Stilton en Olsäter lang wachten dit keer, de auteurs hebben hier de absolute hoofdrol toebedeeld aan Olivia Rönning en dat is helemaal ok. Ze komt terecht in een politiekorps waar niet iedereen haar genegen is, dit zorgt voor de nodige spanningen maar het is ook tegelijk voor de lezer weer boeiend om te lezen en soms zelfs wat te gniffelen. Ze krijgt echter wel heel veel hulp van het enige vrouwelijke teamlid dat het korps rijk is, Emmy Sunna en zij blijkt een zeer goede politieagente te zijn.

Als je dit keer al kunt spreken van enige maatschappelijke relevantie dan is het hoe het leven in een kleine dorpse gemeenschap eraan toe gaat waar iedereen elkaar kent maar waar toch ook wat strubbelingen zijn tot zelfs haatgevoelens aan toe. Ook het jachtgebeuren komt aan bod, Olivia zit er zelfs middenin aangezien ze overnacht in een jachthut die zich even buiten het kleine dorpje bevindt. Verder in het boek komt er een zeer dieronvriendelijke praktijk aan het licht die absoluut niet algemeen bekend is, ik had er alleszins nog nooit van gehoord.

Wat betreft de plot kunnen we niet anders dan lovend zijn. De auteurs hebben op een vakkundige manier verschillende lijnen uitgezet, er is een lichaam gevonden maar er spelen ook nog dingen mee van 20 jaar geleden. Het is zeer interessant om het onderzoek hierin te volgen. En spannend is het zeker ook, de setting speelt hierin een rol maar het zijn vooral de plotwendingen die een groot aandeel hebben. Maar ook de onbekende en duistere figuren die in het kleine plaatsje rondwaren dragen hierin bij. Het resultaat is alleszins dat je niet anders kan dan steeds maar verder lezen en dan nog in sneltreinvaart.

Schaduwspel is een geweldig goed boek, het heeft een zeer goed uitgedokterde plot met verrassende plotwendingen waarvan je de laatste helemaal niet zag aankomen en het is dan nog super spannend. Het leesplezier lag dus bij dit negende deel zeer hoog wat je van de paar vorige delen minder kon zeggen. Dat het een zeer filmisch boek is, hoeft geen betoog meer denk ik.

Eerder: Springvloed, De derde stem, Zwarte dageraad, Wiegelied, Koudvuur, Bevroren goud, De samaritaan, Het oog van de nacht

Uitgeverij: A.W. Bruna (2025) - 361 blz.

Oorspronkelijke titel: Skugga över Slagtjärn

Vertaling: Corry van Bree

Twee gezichten - Steve Cavanagh

Elly Parker helpt een uiterst charmante vreemdeling.

Ze weet niet dat hij een UITERST DODELIJKE MOORDENAAR is...

Influencer Elly Parker heeft het ideale leven als internetcelebrity, en iedereen weet dat ook. Ze staat bekend om haar behulpzaamheid. Als ze door een affaire van haar man alles dreigt te verliezen, kijkt de hele wereld mee. Maar zelfs op haar dieptepunt is ze bereid om anderen te helpen - iets waardoor ze het slachtoffer wordt van een sadistisch spel, en ze in een nog grotere nachtmerrie terechtkomt. De enige die haar kan helpen is voormalig oplichter en advocaat Eddie Flynn, die een zaak moet aannemen waarin niets is wat het lijkt. Als een uiterst wrede, onzichtbare figuur de gebeurtenissen manipuleert, is iedereen in gevaar - inclusief Eddie en zijn familie.

****

Steve Cavanagh schreef met dit boek reeds zijn negende Eddie Flynn-thriller en ook deze is weer schitterend om te lezen. Flynn werkt nog steeds samen met zijn team met zeer verschillende maar elkaar goed aanvullende personages en het was weer een fijne ontmoeting.

De auteur heeft een geweldig goede plot geconstrueerd met een zeer uitgekookte moordenaar. De plotwendingen waren verrassend en origineel met aan het einde zelfs een wending waarbij je zomaar van je stoel kan vallen. Er zijn trouwens ook meerdere verhaallijnen waar het team zijn tanden in moet zetten en waarbij zowel Eddie's familie als het team in gevaar komt te verkeren. Geen sinecure voor Cavanagh om de lezer het overzicht te kunnen laten houden maar hij slaagt hier wonderwel goed in en het zorgt ervoor dat je als lezer helemaal aan het boek gekluisterd blijft.

Ook nu waren de rechtbankverklaringen en ondervragingen van de bovenste plank, en je krijgt als lezer weer een goed inzicht in hoe het er zoal aan toe gaat en wat precies het 'recht' is of de 'waarheid'. Het is toch wel een beroep apart waar niet iedereen voor in de wieg gelegd is. De rechtbankverhalen waren subliem en om van te smullen!

Steve Cavanagh maakt het de lezer niet moeilijk, goede aanduidingen bovenaan de meestal korte hoofdstukken en een gemakkelijke en zeer toegankelijke schrijfstijl wat het leesplezier alleen maar bevordert. Daardoor is er ook heel wat afwisseling zodat je bij de les blijft en ook steeds maar wil verder lezen, de vele spannende momenten en spitsvondigheden in het verhaal zitten hier ook zeker voor iets tussen.

Twee gezichten is weer een authentieke Eddie Flynn-thriller waar je volop van kan genieten en laten verrassen door de vele plotwendingen en zeker ook door het geweldig goed opgebouwde en soms humoristisch verhaal. Cavanagh schrijft zeer filmisch en hier zorgen onder andere de verschillende interessante personages voor. Je kan alleen maar bewondering hebben voor de vindingrijkheid waarmee de auteur te werk gaat, Steve Cavanagh is en blijft een top-auteur!

Eerder: Geen tijd om te sterven, De getuige, Dert13n, Het pleidooi, Verdraaid, Fiftyfifty, Advocaat van de duivel, De handlanger, Moorddeal, Getuige nr. 8

Uitgeverij: Luitingh-Sijthoff (2025) - 395 blz.

Oorspronkelijke titel: Two Kinds of Stranger

Vertaling: Fons Oltheten

Augustus - John Williams

'Ik trof Rome aan in baksteen en liet haar na in marmer' (Augustus, 14 n. Chr.)

In zijn derde grote roman, winnaar van de National Book Award, vertelt John Williams het verhaal van de stichter van het Romeinse rijk, wiens grootsheid even legendarisch was als zijn grenzeloze ambitie: Augustus. Vanaf de moord op zijn oom Julius Caesar tot aan de laatste dagen van het keizerrijk volgen we Augustus op zijn tocht over het glibberige pad van de macht: niemand is te vertrouwen, de senaat wordt beheerst door eigenbelang en allianties zijn even snel gevormd als gebroken.

Augustus is een meerstemmige roman: via de gefingeerde brieven, dagboekaantekeningen, memoires en reisverslagen van historische figuren als Marcus Antonius, de dichter Cicero en augustus' dochter Julia, maar ook van een eenvoudige soldaat in de legers van de keizer, verrijst het levensechte beeld van een man die ervan droomt het corrupte Rome te bevrijden van het wispelturige juk van megalomane warhoofden en roofzuchtige rijken. Net als in Stoner en Butcher's Crossing onderzoekt Williams in Augustus waarden als de verantwoordelijkheid van het individu, vriendschap en de zucht naar macht, en weet hij de dilemma's in een mensenleven als geen ander invoelbaar te maken.

***

John Williams (Clarksville, Texas,1922-1994) was journalist, docent en auteur van studieboeken, twee dichtbundels en vier romans waarvan Augustus de laatste is. Met dit boek had hij uiteindelijk toch enig succes wat niet gelukt was met zijn vorige boeken. Maar vooral met de herontdekking en heruitgave van Stoner kreeg hij, na zijn dood weliswaar, eindelijk erkenning, alle vier zijn romans werden heruitgegeven en vertaald en zo ook in het Nederlands.

Augustus is een totaal ander boek dan Stoner en Butcher's Crossing geworden, het gaat niet over Amerikanen dit keer maar wel over de eerste keizer van het Romeinse rijk twee millennia geleden, Augustus (63 v. Chr. - 14 n. Chr.). Maar Williams heeft ook een interessante stijlvorm gekozen, hij maakt ditmaal gebruik van onder andere brieven, dagboeken en memoires. Uiteindelijk werd het hele verhaal van de 18-jarige Gaius Octavius tot aan zijn dood bijna 60 jaar later helemaal chronologisch verteld. Wel telkens vanuit andere oogpunten maar zo heeft Williams een volledig beeld van deze Imperator kunnen schetsen, compleet met psychologische karakterschetsen en emotionele duiding, zowel van Augustus zelf als van de personen die aan het woord zijn. Zeer interessante constructie!

Het is absoluut een historische roman geworden waarin je een goed beeld krijgt van de Romeinse samenleving of toch alleszins van die van de rijkste en belangrijkste historische figuren en het verhaal klopt volledig historisch gezien. Maar door deze speciale vertelstijl is het zeker ook een fictieve roman geworden, het werd een roman waarin de spelers zeer realistisch en levensecht werden neergezet en waar je zelfs kon mee meeleven. Af en toe werd het zelfs spannend.

Toch was het niet altijd een boek om je in te verliezen. De auteur wisselde al eens met de namen maar het was vooral een kluwen van personages, er waren er veel, heel veel en de onderlinge relaties wisselden bijna om de haverklap. Wat vooral trof was hoe licht de Romeinen omgingen met bijvoorbeeld het huwelijk, er werd gescheiden en opnieuw gekoppeld dat het een lieve lust was. De liefde of zelfs maar genegenheid primeerde er totaal niet, vaak waren het voornamelijk politiek doordachte keuzes. Nu is dit zelfs in deze tijd tweeduizend jaar later niet helemaal vreemd, in de hogere kringen wordt daar blijkbaar toch serieus over nagedacht. Het punt is dat het boek dus niet altijd even gemakkelijk leest wat dan het leesplezier toch enigszins temperde.

De lezer krijgt toch de indruk dat John Williams er in de eerste plaats een historische vertelling van heeft gemaakt waardoor de romantische kant niet uit de verf komt. Maar Augustus is zeker een boek dat het lezen waard is, je krijgt een aanzienlijke upgrade in historische kennis en het was toch ook een mooi verhaal. Zeker de moeite dus.

Eerder: Stoner, Butcher's Crossing

Uitgeverij: Lebowski (2014) - 430 blz.

Oorspronkelijke titel: Augustus (1972)

Vertaling: Edzard Krol