Vier dolende zielen komen bijeen op het eiland Makatea, een door de geschiedenis geteisterde stip in de Stille Oceaan waar het volgende grote avontuur van de mensheid wordt voorbereid: de kolonisatie van de zee door middel van drijvende, autonome steden.
De tweeënnegentigjarige zeebiologe Evie is er om nog één keer met haar geliefde reuzenmanta's te duiken. Kunstenares Ina keerde er ooit terug na omzwervingen in Amerika, en probeert nu in rust te creëren. Haar partner Rafi heeft haar daar na jaren als door een wonder teruggevonden. En diens oude studievriend Todd, nu een AI-pionier, gaat erheen om de natuurlijjke grenzen van de mens te verleggen. Maar zullen de eilanders hun toekomst opnieuw in de waagschaal stellen? Hun bedreigde paradijs vormt het decor van een krachtmeting tussen natuur en mens, klimaat en kapitaal, en tussen de concrete en virtuele werkelijkheid.
****
Richard Powers (Evanston, 1957) was als tiener bezig met muziek, hij zong maar speelde ook verschillende instrumenten en dit is een thema dat al eens durft opduiken in zijn boeken. Hij begon aan een studie fysica, wetenschap zit ook volop verweven in zijn boeken, maar schakelde al snel over naar Engelse literatuur waarin hij een master haalde. In 1985 schreef hij zijn eerste boek, zijn bekendste boeken zijn Het zingen van de tijd, Orfeo, Tot in de hemel en Verwilderd, Powers stond verschillende keren op de shortlist van o.a. de Booker Prize en hij ontving verschillende prijzen waaronder de Pulitzer Prize voor Tot in de hemel.
Klimaatverandering is toch wel een thema dat Richard Powers nauw aan het hart ligt en in Vrij spel heeft hij dit verweven met verschillende andere thema's en dat zijn er een heleboel. Om er maar enkele te noemen: oceanografie, de opkomst van de computer en later A.I., schaken en Go-spel, kleine gemeenschappen, vriendschap, racisme en kolonialisme. Het boek staat bol van de vele thema's en toch heb je absoluut niet het gevoel dat het teveel is, nee, de auteur is er in geslaagd om het boek zo te construeren dat je er stapsgewijs in meegaat en al zeker door de verbanden die hij legt tussen de thema's. Het centrum van het verhaal is ditmaal de onmetelijke en ontzagwekkende oceaan en Powers heeft het zo gebracht dat je tussendoor toch wat opzoekwerk verricht hierrond.
Ook de intermenselijke relaties is hier een belangrijk element en dan heeft hij het over vriendschappen, liefdesrelaties maar ook over gemeenschappen. Verrassend was dat hij kolonialisme heeft beschreven in een setting waar je er minder aan zou denken maar die toch wel zeer actueel is, kolonialisme is zeker niet iets uit het verleden.
In dit boek zijn er vier protagonisten en twee tijdszones. De hoofdstukken in cursieve tekst vertellen het verhaal van Rafi en zijn studievriend Todd en dit door de ogen van deze laatste, in de ik-persoon en chronologisch. Daarnaast is er het verhaal van de nu 92-jarige Evie, hoe het kwam dat zij zee-biologe geworden is tot ze uiteindelijk ook op het kleine eilandje Makatea belandt. Het verhaal in het heden speelt zich op dit eiland af, dit was ook al super interessant.
Vrij spel oftewel Playground, de originele titel, is absoluut een 'rijke' roman geworden met vele interessante thema's. Het leest enorm vlot en dit komt zeker ook door het hoge 'romangehalte'. Net zoals in Tot in de hemel en Verwilderd heb je heel wat om over na te denken, als je zou willen natuurlijk, en dit is te danken aan de vele actuele thema's maar ook aan de mooie en goede opbouw van het boek. Richard Powers neemt zijn tijd voor het schrijven van een boek maar het resultaat mag er dan ook wezen, de vele nominaties en prijzen die zijn boeken ontvangen getuigen hiervan. Vrij spel is absoluut een aan te raden boek.
Eerder: Tot in de hemel, Verwilderd
Uitgeverij: Atlas Contact (2024) - 424 blz.
Oorspronkelijke titel: Playground
Vertaling: Jelle Noorman