maandag 24 februari 2025

In orbit - Samantha Harvey

Zes astronauten verzamelen in een internationaal ruimtestation meteorologische gegevens en voeren er wetenschappelijke experimenten uit. Maar meestal observeren ze. Gezamenlijk kijken ze naar de stille blauwe planeet, ze cirkelen eromheen, draaien langs continenten en door de seizoenen, ze zien gletsjers en woestijnen, bergtoppen en de deining van oceanen.
Hoewel ze van de wereld afgescheiden zijn, kunnen ze toch niet ontsnappen aan de constante aantrekkingskracht ervan. Ze ontvangen het nieuws dat de moeder van een van hen is overleden en daarmee komen de gedachten op over een terugkeer naar huis. Wanneer ze zien hoe een tyfoon zich samenpakt boven de mensen van wie ze houden, zijn ze vol ontzag en angst.
De kwetsbaarheid van het menselijke leven vult hun gesprekken, hun angsten en dromen. Ze zijn heel ver verwijderd van de aarde, en toch hebben ze zich nog nooit zo'n onderdeel ervan gevoeld.

***

Samantha Harvey (Kent, 1975) studeerde filosofie en promoveerde in 'Creatief schrijven'.  In 2009 debuteerde ze als auteur met The Wilderness (De woestenij) en tot nu toe publiceerde ze 6 boeken waarvan één non-fictieboek. Ze werd genomineerd voor onder andere de Orange Prize for Fiction en de Booker Prize 2009 en voor Orbital won ze dan in 2024 deze Booker Prize. Harvey schrijft ook essays over literatuur voor The Guardian en The Independent.
Door deze Booker Prize kwam dit boek in mijn vizier en ook omdat hij her en der toch wel getipt werd zoals bijvoorbeeld door Wim Oosterlinck in zijn podcast 'Drie boeken'. Dit boek zou me anders niet bereikt hebben maar het is toch altijd fijn om eens iets te lezen buiten de comfortzone en verrast te worden. De titel klonk intrigerend en bedenkingen vanuit de ruimte lezen motiveerde me toch ook wel tot het lezen van dit boek.
Harvey kreeg het idee voor dit boek tijdens de COVID-pandemie doordat ze lang naar de livestream van het ruimtestation ISS keek, wat moet een mens zoal als je langdurig onverwachts thuis zit en sociale contacten moet missen, de ene ontdekt het wandelen en de andere kijkt naar de ruimte. Nu kan ik me deze fascinatie wel voorstellen, haar beschrijvingen in het boek leken zo realistisch dat je zomaar kon denken dat ze er zelf zat.
Het boek beschrijft dus het leven van zes astronauten gedurende een dag in het ruimtestation en dit wil zeggen dat er in totaal zestien omwentelingen rond de aarde zijn, en 1 orbit heeft een stijgend en dalend stuk en er zijn al evenveel zonsopgangen en -ondergangen. Daar staat een mens anders nog niet bij stil. Het beeld zien van de aarde vanuit de ruimte moet wel indrukwekkend zijn en dat komt sterk naar voor in dit boek.
De schrijfster zegt dat ze zich met dit boek uitspreekt voor de aarde en het menselijke leven en waardigheid, het is een boek voor 'iedereen die werkt aan vrede'. Je krijgt alleszins een beschermend gevoel tegenover de planeet aarde bij het lezen van dit boek, op die manier is het zeker een stimulans om er aan te werken om van de aarde een zo mooi mogelijke plaats van te maken.
In het boek is er ook veel aandacht voor de gevoelens van de astronauten, hun verhouding tot het ruimtestation, de ruimte, de aardbol, de mensheid en hun eigen familie. De auteur heeft er zodoende flink wat bedenkingen in kunnen verwerken en die zelfs filosofisch klinken, daar zal haar opleiding ook wel voor iets tussen zitten.
In orbit is een verrassend boek gebleken. Het boek kon niet áltijd mijn aandacht vasthouden maar zeker genoeg om er toch van onder de indruk en zo nu en dan zeer geïnteresseerd te zijn, hoe het leven op een ruimtestation verloopt dat kun je je nu toch een beetje voorstellen. Als verhaal schoot het voor mij wel tekort, té vrijblijvend en informatief, de personages met hun persoonlijke problemen komen niet goed aan bod en bleven niet hangen. Maar over het geheel is het toch een mooi boek.

Uitgeverij: De Bezige Bij (2024) - 174 blz.
Oorspronkelijke titel: Orbital
Vertaling: Kitty Pouwels

Geen opmerkingen: