Hugh 'Shuggie' Bain brengt in de jaren tachtig zijn jeugd door in een vervallen sociale huurwoning in Glasgow. Agnes, zijn moeder, is alles voor Shuggie. Zij behoudt haar trots door er altijd goed uit te zien. Toch zoekt ze steeds vaker troost in drank. Shuggie probeert intussen uit alle macht normaal te zijn, ook al ziet iedereen dat hij 'anders' is dan de andere jongens. Agnes steunt haar zoon, maar haar verslaving begint alles te overschaduwen, zelfs de liefde voor haar Shuggie.
**
Douglas Stuart is geboren in Glasgow (Schotland) waar hij ook opgroeide. Hij behaalde een bachelor's diploma aan de Scottish College of Textiles en een master van het Royal College of Art in Londen. Hij werkt sindsdien in de mode-sector en sinds 2000 woont en werkt hij in New York. Hij wilde nochtans Engelse literatuur studeren maar dit werd hem door een leraar afgeraden omwille van zijn achtergrond. En toch verscheen dan in 2020 zijn autobiografische debuutroman Shuggie Bain waar hij tien jaar aan werkte en niet dadelijk een uitgever voor vond. En dan wint hij na het verschijnen meteen de grootste literaire prijs, de Booker Prize 2020. Ondertussen ligt zijn tweede roman in de winkelrekken.
Het boek omvat 5 delen waarvan deel 1 en 5 beiden chronologisch gezien het einde van het boek omvat met name het jaar 1992. De drie middelste delen beschrijven de gebeurtenissen chronologisch tussen 1981 en 1992 volgens de plaats waar ze zich afspelen en beslaan het grootste deel van het boek. Deze constructie is iets wat vreemd, tegen dat je aan het einde bent, ben je het eerste korte deel compleet vergeten en blijkt het totaal geen meerwaarde te zijn en stoort het zelfs. Douglas Stuart heeft echter wel degelijk bewezen dat hij kan schrijven, technisch gezien dan. Zijn woord- en taalgebruik is meer dan goed en maakt zeer zeker indruk.
Inhoudelijk baseert de schrijver zich op zijn eigen ervaringen en terwijl je aan het lezen bent, kan het niet anders dan dat je op een bepaalde manier ook hiervan onder de indruk bent, het is een zo intriest verhaal. Shuggie is zeer jong bij de start van het verhaal en de problemen waar hij mee worstelt gaan crescendo naarmate het verhaal vordert. Eerst en vooral is er daar het alcoholprobleem van zijn moeder en daarbij aansluitend de armoede. Shuggie's oudere broer en zus ontworstelen zich mettertijd aan de greep van hun moeder maar Shuggie zelf is daar uiteraard nog te jong voor. Hij heeft trouwens een rotsvaste overtuiging dat hij zijn moeder kan redden en dat het allemaal goed komt. Het is hallucinant om te lezen wat hij meemaakt en hoe hij zich daar op een of andere manier toch staande kan houden. En daar komt dan nog bij dat hij wil ontdekken wie hij zelf is, hij voelt zich immers 'anders'. En blijkbaar voelt de gemeenschap dit ook aan en heeft hij het in relatie tot anderen het absoluut niet gemakkelijk. Wat wonderbaarlijk is, is dat Shuggie ondanks alles zijn moeder blijft steunen, hij koestert een onvoorwaardelijke liefde voor haar. Het verdriet en de ellende spat van de pagina's af maar langs de andere kant dus ook deze liefde.
En ondanks deze doorleefde en echte beschrijvingen werd ik toch niet gegrepen door de personages en het Glasgow van toen. Het ging allemaal een beetje langs mij heen op het saaie af soms. Er was ook heel wat herhaling van dezelfde situaties en gedachtengangen en deze bevorderen de leesconcentratie ook al niet. Halverwege overwoog ik zelfs even om niet verder te lezen maar uiteindelijk heb ik het toch uitgelezen ook al keerde het tij niet, de humoristische beschrijvingen in het korte vierde deel kon ik dan weer wel smaken.
Douglas Stuart heeft een doorleefd, overtuigend en realistisch boek geschreven en zijn schrijfstijl was werkelijk heel erg goed. Inhoudelijk vond ik het minder geslaagd, enkel verdriet en ellende lezen is teveel van het goede en behalve in dat vierde deeltje dan miste ik een humoristische toets. Toch chapeau voor de schrijver, het is niet evident om een zo grote inkijk in je persoonlijke leven te geven. Het is een tragisch verhaal dat toch een zekere liefde uitstraalt.
Uitgeverij: Nieuw Amsterdam (2021) - 444 blz.
Oorspronkelijke titel: Shuggie Bain
Vertaling: Inger Limburg en Lucie van Rooijen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten