maandag 11 april 2022

De overlevenden - Alex Schulman

Een overweldigende en meeslepende roman over een familietragedie, en de leugens die langzaam in waarheid veranderden
Drie broers keren terug naar het vakantiehuis bij het meer waar twintig jaar eerder een ongeluk heeft plaatsgevonden dat hun leven voor altijd heeft veranderd. Ze hebben de as van hun overleden moeder mee om uit te strooien. Dat het hun moeders wens was om niet naast het graf van hun vader uitgestrooid te worden, ontdekken ze pas de avond voor de crematie via een brief die de broers in haar appartement vinden.
Benjamin bestuurt de auto, Pierre zit naast hem en Nils zit op de achterbank. Het is een reis naar hun verleden, naar een tijd waarin ze als jongens door hun ouders volledig aan hun lot werden overgelaten. Nu zijn ze jongemannen, uit elkaar gegroeid, maar nog altijd verbonden door een gedeelde geschiedenis van strijd om de aandacht van hun vader, en om de onvoorspelbare liefde van hun moeder. Door haar dood raakt alles in een stroomversnelling en de spanning tussen de broers loopt op. Welke tragedie heeft zich destijds precies afgespeeld?

****

Alex Schulman is een Zweeds schrijver, journalist, blogger en televisie- en radiopersoonlijkheid. Hij schreef eerder vijf succesvolle autobiografische boeken. De overlevenden is zijn debuutroman, blijkbaar ook met autobiografische elementen maar dan gepresenteerd als roman.
Het boek werd een hype en dat valt best te begrijpen. Het is een boek dat zijn geheim echt pas op de allerlaatste bladzijden prijsgeeft met doorheen het verhaal slechts heel af en toe een hint. Je weet dat er iets afschuwelijks gebeurd moet zijn op het einde van die ene vakantie in het vakantiehuisje waar ze jaarlijks naartoe gaan. De jongens zijn dan respectievelijk zeven, negen en dertien jaar oud. Benjamin is de middelste en het is vanuit zijn standpunt dat het hele verhaal verteld wordt, vanuit zijn beleving en herinneringen.
De opbouw van het boek is toch wel uitzonderlijk en maakt je alleen maar meer nieuwsgierig naar 'de gebeurtenis'. Het boek bestaat uit twee delen en dan ook nog eens uit afwisselende hoofdstukken tussen heden en verleden. Vooreerst is er het heden dat slechts één hele dag beslaat maar wel start met het einde van deze dag, daarna wordt er in tijdspannes van twee uren teruggegaan, een zeer interessante en boeiende keuze van de auteur. De opbouw had trouwens ook een zekere symmetrie die ik zeker kon appreciëren.
Het verleden is opgedeeld in twee grote delen met 'de gebeurtenis' als scharnierpunt. Aan het einde van het eerste deel dat over het zomerhuisje gaat, weet je ongeveer wat er gebeurd is maar toch blijft er bij de lezer een gevoel van onwetendheid hangen waar je de vinger maar niet kunt opleggen. Deel twee 'aan de andere kant van de grindweg', gaat dan meer over de periode na het familietrauma, doorheen heel het boek blijkt immers dat er iets afschuwelijks gebeurt moet zijn dat de hele familie ontwricht heeft. Maar ook zonder deze gebeurtenis viel er ook al een en ander te zeggen over deze familie, idyllisch leek ze niet te zijn.
Doorheen het boek krijg je een goed beeld van de drie kinderen en hoe ze zich verhouden tot elkaar alsook tot hun ouders. De ouders zelf blijven meer op de achtergrond maar dit is een logisch gevolg van de keuze om het verhaal te vertellen vanuit één van de kinderen, Benjamin.
Als je dan uiteindelijk aan het einde van het boek komt, word je helemaal uit je lood geslagen, deze clou had je je niet kunnen voorstellen en slaat je met stomheid. En dan begin je te bladeren in het boek, hoe stond dit er voorheen? Wat heb ik gelezen, of niet gelezen? Wat heb ik over het hoofd gezien? Het einde was waarlijk een knaller van formaat en maakt dat je het boek vanuit een heel ander licht gaat zien, alles valt echter wel op zijn plaats. Geweldig knap gedaan van de auteur!
De overlevenden is een boek dat geweldig verrast en daardoor een diepe indruk nalaat, ook al waren er af en toe momenten dat het verhaal wat inzakte en de aandacht wat wegebde. De constructie van dit boek, het mysterieuze dat rond de vertelling lag en het verrassende ploteinde maken van De overlevenden een 'groot' boek, eentje dat nazindert. Ik las het trouwens voor onze plaatselijke leesclub en er zal zeker goed over gepalaverd kunnen worden, daar moeten we niet aan twijfelen.

Uitgeverij: De Bezige Bij (2021) - 237 blz.
Oorspronkelijke titel: Överlevarna
Vertaling: Angelique de Kroon

Geen opmerkingen: