zondag 2 juli 2023

Berlijnse trilogie - Philip Kerr

De Berlijnse trilogie omvat de eerste drie verhalen met Bernie Gunther in de hoofdrol, een van de meest geroemde fictieve privédetectives ter wereld: Een Berlijnse kwestie, Het handwerk van de beul en Een Duits requiem.
Het is 1936. Terwijl Berlijn zich opmaakt voor de aanstaande Olympische Spelen krijgt privédetective Bernie Gunther zijn eerste grote opdracht in Een Berlijnse kwestie. In Het handwerk van de beul gaat Bernie op zoek naar een seriemoordenaar die jonge Arische meisjes op schokkende wijze om het leven brengt. Het derde deel, Een Duits requiem, vindt plaats in 1947. Bernie moet een zwarthandelaar van de galg redden en stuit bij zijn onderzoek op een ondergronds netwerk van voormalige naziofficieren.

***

Philip Kerr is vooral bekend om zijn Bernie Gunther-serie en nummer 1 uit 1989, Een Berlijnse kwestie was ook meteen zijn debuut. De twee volgende jaren verschenen het tweede en derde boek wat dus goed was voor een trilogie. Daarna duurde het toch 15 jaar vooraleer hij terug Bernie Gunther-boeken begon te schrijven, het conto stond op 14 toen hij 2018 overleed. Ondertussen schreef hij nog andere thrillers alsook non-fictie en jeugdboeken, die laatste schreef hij onder de naam P.B. Kerr.
De Bernie Gunther-boeken spelen zich voornamelijk af rond de Tweede Wereldoorlog, ervoor, tijdens of erna en ze zijn gebaseerd op werkelijke gebeurtenissen. Heel erg interessant om het leven in Duitsland te lezen tijdens deze periode en zeker een eyeopener, voor mij dan toch. En er passeren dan ook heel wat bekende historische personages, dit is toch weer eens iets anders dan in een geschiedenisles of wat we horen of lezen in de media. Zeg nu nog dat je niets opsteekt uit thrillers.

Een Berlijnse kwestie ***
Dit boek speelt zich dus af in 1936 en we leren Bernie Gunther kennen. Best wel een eigenzinnige detective en het moet gezegd niet altijd even charmant. Voor een gedeelte komt dit ook wel door de schrijfstijl van de auteur in dit boek. Hij maakt heel veel gebruik van beeldspraak en vergelijkingen, in het begin komen ze misschien nog wel grappig over en zo tussendoor ook nog wel, als het werkelijk een goede is, maar op den duur doet het toch wel afbreuk aan het karakter van de detective en zelfs een beetje aan het leesplezier.
Het is ook wel een kwestie van zeer aandachtig te lezen, het verhaal is redelijk complex en er treden veel personages aan. Deze eerste twee boeken heb ik nu wel op vakantie gelezen en misschien was ik dan ook wel wat afgeleid en kon ik daardoor die complexiteit iets minder waarderen. Het verhaal stak anders wel heel erg goed in elkaar en het detective-onderzoek was mooi om te volgen.
Dit eerste boek in de trilogie was gewoon een goed boek maar met enkele minder positieve bedenkingen dus. Gelukkig is de schrijver wel geëvolueerd en lezen zijn latere Bernie Gunther-boeken beter.

Het handwerk van de beul ****
In deze tweede uit de trilogie zijn we in de zomer van 1938 en heeft Bernie een partner op zijn detectivebureau, de jonge vader Bruno Stahlecker wiens zoon de tienerleeftijd heeft. Het is een waar thrillerverhaal geworden, er is immers een seriemoordenaar actief en dan nog niet de minste, de moorden zijn regelrechte horrorverhalen.
De plot was in deze tweede van de trilogie echt heel goed. Kerr heeft er toch wel wat goede en verrassende plotwendingen ingebouwd en de complexiteit hiervan was meer te smaken dan in het eerste boek. Het onderwerp was heel interessant en spannend ook en je kreeg nu zelfs nog een beter zicht op het leven in het vooroorlogse Berlijn. Historisch gezien was dit boek veel interessanter om te lezen, je voelde jezelf in dit Berlijn rondlopen en je komt heel wat te weten over het leven daar in die tijd, die was voor de gewone Berlijnse bevolking zeker niet rooskleurig, ook al was het voor de Joodse bevolking véle malen erger.
Kerr maakte hier toch wat minder gebruik van metaforen en vergelijkingen en het was grappiger. De schrijfstijl was beter te smaken en dit kwam zeker het leesplezier ten goede.
Het handwerk van de beul is een heel goed boek en een aanrader, het historische gehalte in verhouding tot de fictie was zeer goed alsook de goed opgebouwde, spannende en verrassende plot. Mooi!

Een Duits requiem **
Het is 1947 en we zitten nu dus in de naoorlogse periode van Duitsland. Het verhaal speelt zich nu echter niet in Berlijn af maar in Wenen, de hoofdstad van Oostenrijk. Duitsland wordt bezet door verschillende mogendheden en dan hebben we het over Engeland, VS, Frankrijk en Rusland. De nazi's maar ook de gewone Duitse bevolking worden niet met rust gelaten en de verschillende landen spelen allemaal hun eigen rol hierin. Het klinkt allemaal niet even fris, integendeel zelfs, de gewone man leed tijdens de oorlog maar nu ook nog.
Kerr heeft hier een boek geschreven dat historisch gezien interessant is, toch zeker wat betreft het leven van de gewone man in deze naoorlogse periode. Een groot deel van het verhaal draait echter rond de verschillende diensten die de plak zwaaien en dan voornamelijk over de Amerikaanse en Russische. Bernie wordt door beide diensten gecontacteerd en het wordt een kat-en-muisspel dat nogal complex is en soms moeilijk te volgen, toch zeker als je er zoals ik de tijd voor hebt genomen om door het boek te komen. En persoonlijk vond ik dit dan ook nog veel minder interessant, ook al was dit wél nieuw voor mij en heb ik weer wat bijgeleerd. Dat is het interessante aan historische verhalen, alleen spijtig dat het onderwerp me hier wat minder interesseerde en het tevens ook té nadrukkelijk in het verhaal verwerkt was.
Kerr maakt nog steeds veel gebruik van beeldspraak maar het was toch minder aanwezig dan in het eerste boek, een ietsje beter gedoseerd dus. En af en toe was het best grappig.
Een Duits requiem is geschreven in dezelfde stijl als de twee vorige boeken in de trilogie en knoopte aan bij deze. Voor mij het minste boek van de drie, de plot was anders wel goed en zelfs wat spannend met momenten.

Uitgeverij: Boekerij (2010) - 671 blz.
Oorspronkelijke titel: Berlin Noir (1993)
Vertaling: Gerard Suurmeijer

Geen opmerkingen: