.
Het is 1908. De eigengereide kermisexploitant Jean-Baptist Van Hooylandt weet de hand te leggen op een Siamese tweeling, die hij op Vlaamse kermissen tentoonstelt. Het mensonterende bestaan waartoe hij de zusjes Joséphine en Anastasia dwingt, laat diepe sporen na. Honderd jaar later zijn de gevolgen nog altijd merkbaar in de lotgevallen van het nageslacht van Van Hooylandt.
***
Erik Vlaminck (Kapellen, 1954) volgde een lerarenopleiding waarna hij aan de slag ging als hulpverlener in een psychiatrisch centrum en hij begon ook te schrijven, in 1976 debuteerde hij met de novelle De troost. Een paar jaar later werd hij medeoprichter van een sociaal geïnspireerd theatergezelschap. Vanaf 1994 staat zijn leven echter volledig in het teken van het schrijverschap. Zijn doorbraak bij het grotere lezerspubliek kwam in 2008 met Suikerspin en Brandlucht (2011). Sinds 1993 schrijft hij de column 'Brieven van Dikke Freddy' in het tijdschrift Alert waarin een dakloze zijn problemen aankaart, deze columns worden later in verschillende boeken gebundeld en verschijnen in theaterproducties. De auteur ontving verschillende prijzen en nominaties voor zijn werk.
Suikerspin omvat een tijdsspanne van meer dan een eeuw over vier generaties van Vlaamse kermisuitbaters. De auteur heeft toch wel serieus wat opzoekwerk gedaan en ten behoeve van de lezer heeft hij her en der in het boek "archiefgegevens" opgenomen, wel gemakkelijk voor een lezer die van orde en correctheid houdt. Wat betreft chronologie verspringt de auteur voortdurend van personages en tijdszones wat het boek interessant maakt, maar verder houdt hij meestal de chronologische volgorde aan. Toch is het aan de lezer om mondjesmaat te ontdekken hoe de verhoudingen liggen en wat er precies gebeurd is. Aan het einde volgt er dan een knaller van formaat die je absoluut niet zag aankomen.
Erik Vlaminck schrijft over 'gewone' mensen, voor zover forains oftewel foorreizigers gewoon zijn want voor de meesten is dit wel een beetje een speciaal beroep en ze worden toch ook vaak als een aparte bevolkingsgroep gezien. Maar de auteur heeft hier toch de minder gewone kermisuitbater in zijn verhaal getrokken, gezien het onderwerp, het tentoonstellen van 'Un phénomène extraordinaire' is dit waarschijnlijk een heel logische keuze maar toch.
Jean-Baptist Van Hooylandt is de stichter van de kermisfamilie Van Hooylandt maar hij getuigt toch van een zeer extreme ongevoeligheid tegenover andere mensen en dan specifiek tegenover vrouwen, de woorden die hij bezigt, zijn zoals ze zeggen 'niet voor herhaling vatbaar'. Het geweld dat de man zowel fysiek als mentaal of emotioneel gebruikt, loopt de spuigaten uit en roept braakneigingen op, toch alleszins bij mij. En hij is niet de enige in zijn familie, zijn kleinzoon Arthur die een kindermolen uitbaat en die nu in de huidige tijd verhaald wordt, lijkt van hetzelfde laken een broek gekregen te hebben, de vrouwonvriendelijke uitspraken vliegen je om de oren. Ik moet zeggen dat ik daardoor een zekere aversie ontwikkelde tegen het boek en het lezen ervan me niet zo goed afging. Daardoor apprecieerde ik het veel minder dan de meeste lezers want het boek krijgt blijkbaar van de meesten een heel goede quotering.
Suikerspin zorgde dus voor twijfel of het een goed boek was, want als je het achteraf overschouwt, is het boek wél heel erg goed opgebouwd en het leest ook vlot. Daar is een zekere herkenbaarheid ook niet vreemd aan, het boek speelt zich voor een groot stuk af in de streek en zelfs in de stad waar ik woon en vlakbij waar ik als kind opgroeide was een 'remise' waarover sprake, maar écht vlakbij dus en dat was een beetje griezelig bij het lezen.
Ik las dit boek voor de plaatselijke leesclub die bij dit schrijven nog moet plaatsvinden en ook al lag het me minder toch weet ik wel zeker dat dit boek me gaat bijblijven. Daar zorgt het onderwerp namelijk voor en de walging die ik vaak voelde door zowel het taalgebruik van twee mannen van de familie Van Hooylandt als hoe vrouwen behandeld worden door hen en dan al helemaal als het over de Siamese zusjes Joséphine en Anastasia ging. De uitermate grote betrokkenheid tot sociale problematieken van de auteur is een punt dat in Suikerspin heel erg naar voor komt en de reden is dat dit een goed boek is maar ook de plotopbouw is fantastisch goed.
Uitgeverij: Wereldbibliotheek (2008) - 286 blz.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten