De roman schildert de schrijnende sociale tegenstellingen in het aristocratische Engeland van rond 1700, aan de hand van het meeslepende levensverhaal van Gwynplaine, De Lachende Man. Dat verhaal begint op een ijskoude winteravond op de woeste, verlaten kust van Portland, waar een gezelschap zich haastig inscheept en een tienjarige jongen achterlaat. Samen met het blinde meisje Dea dat hij uit de opstekende sneeuwstorm redt, wordt hij opgenomen in de woonwagen van de excentrieke misantroop Ursus, filosoof, komediant en heelmeester, die door Engeland trekt met zijn tamme wolf Homo. Als klein kind heeft Gwynplaine een operatie ondergaan waardoor er permanent een monsterlijke lach op zijn gezicht ligt, wat van het drietal later een succesvol reizend toneelgezelschap maakt. Tot in een aangespoelde fles een brief wordt gevonden die onthult wie Gwynplaine eigenlijk is en hem in een duizelingwekkende gewetensstrijd stort...
***
Victor Hugo (1802-1885) is een Franse schrijver uit het midden van de 19e eeuw die we vooral kennen van zijn romans Notre-Dame de Paris (De klokkenluider van de Notre-Dame) uit 1831 en Les Miserables uit 1862 en van de vele verfilmingen ervan. Zelf beschouwde hij zijn in 1869 verschenen roman L'Homme qui Rit (De Lachende Man) als het beste dat hij ooit had geschreven. In 2012 werd deze voor de vierde maal verfilmd en een jaar later verscheen dan de Nederlandse vertaling door de hernieuwde belangstelling - ik kan me voorstellen dat dit een huzarenstuk moet geweest zijn, de vertaalster werkte er 3 jaar aan en het moet gezegd dat ze het geweldig gedaan heeft. Victor Hugo schreef naast romans ook gedichten, toneelstukken, essays en politieke toespraken en hij liet ook een uitgebreide briefwisseling na. Voor wie geïnteresseerd is in de schrijver is er een zeer uitgebreid Wikipedia-artikel te vinden.
Dat Victor Hugo literair en politiek actief is, is te merken in De lachende man, doorheen het boek zijn er filosofische traktaten te lezen en aan het einde zelfs politiek toespraken. De maatschappelijke bekommernis van de auteur is doorheen heel het boek te vinden en het is vaak een felle aanklacht tegen het hele maatschappelijke en monarchale systeem. Hugo schreef het boek 150 jaar geleden en het speelt zich dan nog eens 150 jaar eerder af. En het moet gezegd dat het soms zelfs actueel klinkt, het zou zich zomaar heden ten dage kunnen afspelen met een juiste setting.
Victor Hugo doet de monarchie en het hele stelsel van lords, hertogen en peren uit de doeken en hij doet dit zeer nauwgezet. Ook hoe zij zich verhouden en gedragen tot elkaar en het volk, komt overvloedig aan bod en het zijn deze stukken die slecht lezen en veel minder interessant zijn, langdradigheid komt hier om de hoek kijken en dit was een groot minpuntje van het boek. Daar komt nog bij dat er nogal wat geschiedenis beschreven wordt in het boek en dit heeft hij nogal droog gedaan, dit bevordert het leesplezier ook niet echt.
Er was echter ook wat te lezen over het geloof en filosofische gedachten, dit was dan weer wel heel interessant en boeiend, je kunt er zelfs waarlijk wat van opsteken en zelf over beginnen te mijmeren. Dat had ik helemaal niet verwacht in dit boek en was dus een aangename verrassing. Soms waren deze monologen wel heel lang zodat een alinea soms over meerdere pagina's liep. Dit vond ik zelfs indrukwekkend, hoe je in zoveel tekst het kan hebben over één enkel ding, telkens met andere woorden en dan weer dezelfde maar dan toch net weer wat anders. Daar had ik alleen maar respect voor, ik begreep maar niet hoe de auteur er in slaagde om dit neergepend te krijgen. Het kan niet anders dan dat Victor Hugo een zeer intelligent en belezen man was, er was nogal wat woordgebruik dat ik totaal niet kende en er werd ook met Latijnse teksten gesmeten. De vele pagina's voetnoten tonen dit aan en als je zou willen, kan je hier heel wat van opsteken.
Maar het boek is toch vooral een spannende avonturenroman en liefdesverhaal dat je vaak naar de keel grijpt. Je leeft helemaal mee met de personages en er was veel liefde maar ook tragiek in te vinden. En soms was het écht wel heel spannend, het is een heel andere tijd die soms zelfs wat middeleeuws aandeed, rondtrekkende theatergezelschappen, kerkers, willekeur en martelingen.
De lachende man is een echt kunstwerk. Er waren grote delen die ik met veel plezier heb gelezen en waar het in sneltreinvaart ging. Ik heb er ook veel van opgestoken en was soms heel erg onder de indruk van Victor Hugo's schrijfkunst. Ik heb er wel dik twee weken over gedaan om het uit te krijgen. Het is nu niet zo een dun boekje en er stond heel wat tekst op 1 pagina, maar het waren toch de saaie en langdradige stukken die daarvoor zorgden. Dit is meteen ook de reden waarom ik toch slechts drie sterren toebedeel aan het boek. Ik ben echter wel heel tevreden dat ik dit historische werk en klassieker gelezen heb.
Uitgeverij: Papieren Tijger (2013) - 615 blz. (617-649 Noten)
Oorspronkelijke titel: L'Homme qui Rit
Vertaling: Tatjana Daan
Geen opmerkingen:
Een reactie posten