maandag 28 augustus 2023

Het achtste leven (voor Brilka) - Nino Haratischwili

Een monumentaal, Tolstojaans familie-epos dat zes generaties omspant tussen 1900 en nu. Dit verhaal over acht levens van één Georgische familie begint in een kleine stad tussen Georgië en Azerbeidzjan, waar een getalenteerde chocolatier zijn dochters grootbrengt en en passant een recept bedenkt voor een verrukkelijke chocoladedrank met gevaarlijke krachten. Het brengt hem rijkdom en aanzien, maar dat betekent in die tijd ook al spoedig gevaar.
Nitsa is de achterkleindochter van Stasia, een van de dochters van de chocolatier. Ze woont in Berlijn en vertelt op meeslepende wijze, maar ook met veel ironie en humor, de dramatische geschiedenis van haar familie en die van de ‘rode’ twintigste eeuw – een cruciale periode in de Europese geschiedenis – met dei opkomst en ondergang van de Sovjet-Unie, het wegvallen van het IJzeren Gordijn en de perestrojka.

****

Nino Haratischwili werd in 1983 geboren in Tbilisi wat meteen ook het decor is van deze roman. Ze is een Georgisch-Duitse theaterregisseuse, toneel- en romanschrijfster die sinds 2003 woont en werkt in Duitsland. Het achtste leven is haar derde boek maar het eerste dat in Nederlandse vertaling verscheen en waarmee ze in de bestsellerlijsten terechtkwam. Ondertussen zijn er in 2019 en 2022 nog twee romans van haar verschenen in vertaling.
Het boek start met een proloog die zich in het jaar 2006 afspeelt, het heden dus, en Nitsa is aan het woord net zoals in het hele boek trouwens . In zeven "boeken" vertelt ze daarna het verhaal van haar familie, een mooie constructie ook al is het in feite gewoon een doorlopend verhaal. Uiteraard is het niet slechts een verhaal van een familie ook al is dit de hoofdbrok in het boek. Doorheen de familiebelevenissen wordt ook de geschiedenis van een hele eeuw verhaald en dat is zeker interessant, geschiedenis in een jasje.
Het zijn voornamelijk vrouwen die de dienst uitmaken in dit boek met één grote uitzondering, Kostja Jasji. Het verhaal start in 1900 met de geboorte van Stasia, de overgrootmoeder van de vertelster Nitsa. De schrijfster heeft het verhaal heel overzichtelijk gebracht en heel erg boeiend. Het mag duidelijk zijn dat het niet altijd rozengeur en maneschijn was in deze eeuw in Rusland en er is dus ook heel wat ellende en geweld te lezen. Maar daarnaast gaat het verhaal ook over liefde en vriendschap.
Haratischwili is er in geslaagd om haar personages zeer goed uit te werken, ze komen helemaal tot leven en je sluit ze zelfs in je hart. Achteraan staat er een stamboom, daar grijp je soms wel even naartoe maar nodig is het niet, alles is duidelijk en gemakkelijk verteld. Zoveel personages zijn het nu ook weer niet. De auteur heeft ook een gemakkelijke en aangename schrijfstijl. Wat me wel opviel en soms zelfs wat irriteerde was het veelvuldige gepsychologiseer, dat had een stuk minder gekund, het was interessanter geweest had dit in het verhaal verwerkt geweest zodat de lezer het zelf kon ontdekken.
Het achtste leven (voor Brilka) is toch wel een indrukwekkende historische roman geworden. Ook al is het een kanjer en heb je wel wat tijd nodig om het gelezen te krijgen, het verhaal blijft boeiend van het begin tot het einde. Zeker een aanrader, je moet echter wel in zijn voor een hoog roman-gehalte.

Uitgeverij: Atlas Contact (2016) - 1277 blz.
Oorspronkelijke titel: Das achte Leben (für Brilka)
Vertaling: Elly Schippers en Jantsje Post

Geen opmerkingen: