zaterdag 20 mei 2017

Runa - Vera Buck

Hier kwam men niet om te genezen maar om te sterven
Parijs 1884. Op de neurologische afdeling van de enorme Salpêtrière-kliniek voert dokter Charcot experimenten uit op hysterische patiënten. Van overal in Europa reizen mensen naar zijn macabere voorstellingen, waar de zenuwarts als een soort tovenaar zijn vrouwelijke patiënten laat dansen. Maar dan wordt op een dag Runa bij de kliniek afgeleverd: een jong meisje dat niet vatbaar lijkt voor alle bekende behandelmethodes. De artsen dompelen haar in ijsbaden en binden haar dagenlang vast op bed, maar niets lijkt het diep verwarde meisje te kunnen helpen.
Jori Hell, een Zwitserse student geneeskunde, ruikt een mogelijkheid om te promoveren en stelt iets voor aan dr. Charcot wat tot dat moment als ondenkbaar gold. Als eerste arts wil hij de waanzin rechtstreeks uit de hersenen van Runa snijden, met alle risico's van dien.
Als er door heel Parijs onheilspellende boodschappen opduiken en kort daarna lijken gevonden worden van mensen die op schokkende wijze om het leven gebracht zijn, stelt de politie een onderzoek in. Ook de gepensioneerde, aan de drank geraakte inspecteur Leqoc, bemoeit zich met de zaak nadat een bekende van hem dood gevonden wordt - zonder ogen, en haar lichaam van top tot teen beschreven met onbegrijpelijke boodschappen.
Naarmate het onderzoek vordert en de dag van de experimentele operatie dichterbij komt, beginnen zowel Leqoc als Hell te vermoeden dat Runa veel meer is dan alleen een meisje met een getroebleerd verleden...

***

Een roman gebaseerd op historische feiten. Hallucinant hoe men toen dacht over psychiatrische behandelingen, gruwelijk en in feite pure horror. Jonge vrouwen worden publiekelijk vernederd en seksueel mishandeld. Hun lichaam wordt te pas en te onpas aangeraakt en gepenetreerd, manueel of met vreselijke instrumenten. Je zou voor veel minder gek worden. Walgelijk.
En dan is er daar het verhaal rond al deze feiten. Enerzijds is daar de Zwitserse student Jori. Door middel van flashbacks kom je zijn hele verhaal te weten en waarom hij doet wat hij doet. Op een gegeven moment verschijnt Runa in de kliniek. Jori begint zich te interesseren voor haar en voelt sympathie, ze doet hem immers denken aan de vrouw van zijn leven die hij heeft achtergelaten in Zwitserland en voor wie hij naar Parijs is gekomen.
En anderzijds is er de verlopen Leqoc, met een roeping van criminele aard volgens eigen zeggen en voorheen rechercheur bij de Sûreté. Hij raakt als bij toeval betrokken bij de vreemde gebeurtenissen in Parijs.
Beide verhalen spelen naast elkaar maar raken langzaam maar zeker vervlochten. En dan zijn er tussendoor nog kleinere verhalen die uiteindelijk allemaal hun plaats krijgen in het geheel. Het sleept voort en het duurt lang eer er 'verhaal' begint in te komen. Grote delen lijken vooral een beschrijving van de toenmalige toestand van psychiatrische patiënten, de psychiatrie stond toen nog in zijn kinderschoenen. Uiteindelijk raak je er dan toch in en kun je je vinden in een misdaadverhaal dat zelfs af en toe nog spannend is ook. Het einde wordt dan echter weer afgehaspeld en is ontgoochelend, in mijn ogen dan toch.
Het boek leest niet altijd even vlot en is soms wat lang van stof. Het was wel interessant om eens ondergedompeld te worden in de afgrijselijke wereld van de toenmalige psychiatrische klinieken en haar nu bekende artsen. Als misdaadverhaal komt het boek laat op gang maar vanaf dan is het beter te lezen. Vandaar uiteindelijk toch nog een derde ster.

Uitgeverij: Karakter Uitgevers (2016) - 509 blz.
Oorspronkelijke titel: Runa
Vertaling: Corry van Bree

Geen opmerkingen: